hoofdletters, leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Nederlands - Schrijven

Hoofdletters en leestekens

Hoofdletters

Leerdoel

Hoofdletters

• Ik kan de regels voor hoofdletters correct toepassen in een tekst.

 

Welke regels over hoofdletters ken je al?
Noem er drie.

Uitleg hoofdletters  1

 Altijd aan het begin van de zin:

 Morgen gaan we naar een feest van een vriend.

  Uitzonderingen: geen hoofdletter begin van de zin:

• als de zin begint met een cijfer of getal

       100 meter verderop is een tankstation.

• 's of 't aan begin van zin: dan hoofdletter bij tweede letter

       's Nachts droom ik dat ik op een mooi eiland ben met zon en zee.

1. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. de boom valt om.
2. De boom valt om.

2. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. 25 euro moest ik betalen voor dat t-shirt.
2. 25 Euro moest ik betalen voor dat t-shirt.

3. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. 'S Nachts zie je de maan het best.
2. 'S nachts zie je de maan het best.
3. 's nachts Zie je de maan het best.
4. 's Nachts zie je de maan het best.

4. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. 'S-Hertogenbosch is de hoofdstad van Noord-Brabant.
2. 's-Hertogenbosch is de hoofdstad van Noord-Brabant.
3. 'S-Hertogenbosch is de hoofdstad van Noord-Brabant.
4. 's-hertogenbosch Is de hoofdstad van Noord-Brabant.

Uitleg hoofdletters  3

Eigennamen of afgeleiden

• personen                   : Max, Lisa
• naam organisatie  :  MBO Den Bosch
• aardrijkskunde       :  Alpen, Rusland, Turkse pizza
• merknamen             :  Adidas, Mac Donalds
• boek/film/tv-serie : Spijt, Home Alone
• feestdagen               : Kerstmis, Suikerfeest, Koningsdag
• historische gebeurtenissen: Tweede Wereldoorlog

Uitleg hoofdletters  4

Uitzonderingen: geen hoofletter eigennamen

•  stromingen en afgeleiden    :  christendom, islam, kerstvakantie
  
•  windstreken                                 : oosten, westen, zuidoosten
  
•  historische perioden                : prehistorie,  middeleeuwen
  
• functiebenamingen en titels : minister-president
  
  

5. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. Is jeroen vandaag ziek?
2. Is Jeroen vandaag ziek?

6. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. Vanavond eten we italiaanse salade met mozzarella.
2. Vanavond eten we Italiaanse salade met mozzarella.

7. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. De beste serie vind ik Game of Thrones.
2. De beste serie vind ik game of thrones.
3. De beste serie ik Game of thrones.
4. De beste serie vind ik game of Thrones.

8. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. Met pasen eten we bij mijn oma.
2. Met Pasen eten we bij mijn oma.

10. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. Dat kasteel is gebouwd in de middeleeuwen.
2. Dat kasteel is gebouwd in de Middeleeuwen.

11. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. De zon komt op in het oosten.
2. De zon komt op in het Oosten.

12. Welke spelling is goed? Let op de hoofdletter.

1. In de kerstvakantie ga ik naar de bioscoop.
2. In de Kerstvakantie ga ik naar de bioscoop.

Leestekens

Welke leestekens ken je?
Noem er vier.

Wat is het doel van leestekens?

Leerdoel

Leestekens

• Ik kan de regels voor punt, komma en aanhalingstekens correct toepassen in een tekst.

 

Uitleg leestekens - punt

Punt: achter elke zin

Ik laat de hond uit.

Uitleg leestekens - komma (1)

• tussen 2 gezegden

        Als jij de hond uitlaat, bak ik alvast de pannenkoeken.

• in een opsomming

        Bij de bakker koop ik brood, krentenbollen , croissantjes en koekjes.

•  voor een voegwoord     
    Dat vind ik een goed idee, want dan zijn we op tijd klaar.
• in een lange zin  
  

     Het is een misvatting (pauze), dat jongeren niet nadenken
  over hun toekomst.

  
  
  
  
  
  
  

  
  

  
  
  
  

  
  
  
  

  
  

Uitleg leestekens - komma (2)

Uitzondering

Je schrijf géén komma bij het woord 'en' .

Als ik van huis ga neem ik mijn portemonnee, ov-kaart, telefoon en sleutels mee.

Eerst ga ik die schoolopdracht nog afmaken en daarna lekker weekend houden.  

1. Zet de komma en punt op de juiste plek.

Vanmorgen was ik te laat doordat ik mij had verslapen

4. Zet de leestekens op de juiste plek.

Als je morgen het huiswerk niet af hebt mag je niet naar jouw vriendin

5. Zet de leestekens op de juiste plek.

De les wiskunde van meneer Jansen vervalt vandaag omdat hij ziek is

Uitleg leestekens - aanhalingstekens

• Als je citeert (woord of zin letterlijk overnemen uit tekst)

       'Ik accepteer en respecteer de ander zoals hij/zij is'

        = geciteerd uit de Schoolgids

• Opschrijven wat iemand precies zo heeft gezegd

       Nienke zei: 'Ik zie je vanmiddag om 15.00 uur bij de bushalte.'

2. Waar kloppen de leestekens?

1. Robin zei: 'Wie gaat er mee naar de Mac?'
2. Robin zei Wie gaat er mee naar de Mac?
3. Robin zei: Wie gaat er mee naar de Mac?
4. Robin zei 'Wie gaat er mee naar de Mac?'

3. Welke zinnen van Nielsons liedje 'IJskoud' zijn goed geciteerd?

1. Het is ijskoud. En je woorden maken wolkjes in de lucht.
2. 'Het is ijskoud. En je woorden maken wolkjes in de lucht.'

Oefenen

Hoofdletters en leestekens 

2. Zet de hoofdletters en leestekens op de goede plek.

anne zei tegen mij dat ze niet meegaat naar het feest

1. Zet de hoofdletters en leestekens op de goede plek.

mijn vriendin vroeg ga je mee naar het feest vanavond