par 3 Onrust in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

4.3 onrust in de Nederlanden

Ga op je plek zitten. Ik kan je verplaatsen als het te druk is bij de start van de les.

Pak snel je spullen.

Wacht tot de les start. Wees dan snel stil!

4.3 onrust in de Nederlanden

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de Spaanse koning rond 1550 wilde veranderen aan het bestuur in de Nederlanden.

• Je kunt 2 redenen noemen waarom mensen in Nederland ontevreden waren over het Spaanse bestuur.

• Je kunt een oorzaak en gevolg noemen van de beeldenstorm.

• Je kunt de volgende begrippen omschrijven: gewesten, stadhouders en beeldenstorm

De Nederlanden rond 1519

• In 1519 waren de Nederlanden onder bestuur van Karel V. 

• Hij heerste over Spanje, Spaanse koloniën in Amerika, gebieden in Duitsland, Italië en de Nederlanden. 

• Nederland had 17 gewesten (provincies). Elk gewest had een eigen bestuur, rechtspraak en wetten. 

Nederlandse gewesten

Rijk van Karel V

De Nederlanden (1)

• Moeilijk om groot rijk alleen te besturen. Hij laat anderen dit voor hem doen.

• Dit doen stadhouders, dat is een Edelman die een gewest bestuurt als plaatsvervanger van de koning/keizer.

• Bekend voorbeeld: Willem van Oranje (Holland, Utrecht, Zeeland)

De Nederlanden (2)

• Karel V voerde veel oorlog --> veel geld voor nodig --> via belasting dit geld verdienen               --> met gewesten in discussie over hoogte belasting.

• Om die discussie te voorkomen, richt Karel een centraal bestuur op: hierdoor zijn in zijn rijk overal dezelfde wetten en regels.

• In 1555 overlijdt Karel V, hij wordt op opgevolgd door zoon: Filips II
  
• Filips II zelfde doel als vader
  

Karel V

Filips II

De Nederlanden (3)

• Filips probeerde de macht van de adel te verkleinen.

• Hij werkte liever met ambtenaren, dat is vaak geen adel. Een ambtenaar is iemand die werkt voor de koning en hem helpt met het besturen.

• Een ambtenaar kon Filips zelf uitkiezen, de adel kon hij niet kiezen.
  

Onvrede in de Nederlanden

• De Nederlanders waren ontevreden met het spaanse bestuur:

• Reden 1: De gewesten willen geen centraal bestuur. Zij willen zichzelf besturen.

• Reden 2: Protestante Nederlanders worden bruut vervolgd door het (Katholieke) Spaanse bestuur.

Onrust leidt tot de beeldenstorm.

Gevolgen Beeldenstorm

• Filips II woedend over de Beeldenstorm. Hij is boos op Nederlandse adel: zij hadden de bestormers niet tegengehouden

• Reactie: Filips stuurt de Hertog van Alva om orde te herstellen.

• Willem van Oranje en protestanten vluchtten, zij vormen een leger om terug te strijden...

Maken:

Maken: H4 P3 ¨Onrust in de nederlanden¨ --> opdr. 1 tm 7.

Kom je er niet uit? Stel dan vragen!!!

Klaar? Lees de tekst De Beeldenstorm

Hiermee ook klaar? Maak de ¨test jezelf¨ van paragraaf 1, 2 en 3.