les 4 H3.2 systematische naamgeving en alkenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 4    H3.2 systematische 

                    naamgeving & alkenen

NOVA havo4

Deze les

- wat weet je nog van de vorige les?

- huiswerk: alle isomeren van hexaan

- systematische naamgeving

wat is de naam van dit molecuul?

Maak de volgende zin af:
Isomeren zijn moleculen met........

Welke moleculen zijn isomeer met elkaar?

1. A en G
2. F en H
3. E en C
4. I en H

Isomerie

Welke alkanen zijn isomeren van elkaar?

1

2

3

1. 1 en 2
2. 2 en 3
3. 1 en 3
4. 1 en 2 en 3

Huiswerk: alle isomeren C₆H₁₄

Nabespreken: hoe heb je het aangepakt?

Aanpak voor tekenen isomeren:

Maak de hoofdketen

steeds 1 C korter en

maak er zijtak van

C​4​​H​10​​

C​5​​H​12​​

Welke moleculen zijn echt verschillend?

Zijn er nog meer?

Alle isomeren van hexaan

• er zijn 5 isomeren met de molecuulformule C₆H₁₄
• _{elk isomeer heeft een andere structuurformule}
• _{elke structuurformule heeft een andere systematische naam}

Leerdoel

1. Je kunt een systematische naam geven bij structuurformules van alkanen.
2. Je kunt een structuurformule tekenen bij een gegeven naam van een alkaan.

Stappenplan Systematische naamgeving (blz 153)

1. Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de hoofdketen = stamnaam.
2. Zoek en benoem de karakteristieke groepen (achtervoegsel) en zijgroepen  (voorvoegsels: alfabetisch)
3. Geef de groepen plaatsnummers (achtervoegsel en C=C zo laag mogelijk, anders zijgroepen zo laag mogelijk)
4.  Geef telwoorden (hoe vaak komt dezelfde groep voor).

NOTEER & LEER

systematische naamgeving van alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 6 C-atomen
• naam: hexaan of n-hexaan (n betekent "niet vertakt")

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
• stamnaam: pentaan 
• stap 2: zijketen: methyl
• stap 3: methylpentaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2-methylpentaan

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
• stamnaam: pentaan 
• stap 2: zijketen: methyl
• stap 3: methylpentaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 3-methylpentaan

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
• stamnaam: butaan 
• stap 2: 2x zijketen: methyl
• stap 3: dimethylbutaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2,3-dimethylbutaan

Kun je deze nu zelf?

• stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
• stamnaam: butaan 
• stap 2: 2x zijketen: methyl
• stap 3: dimethylbutaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2,2-dimethylbutaan

Kun je het nu ook andersom?

Teken in je schrift de structuurformule van

      3,3-dimethylhexaan                                   3-ethylhexaan

hoe heten de isomeren van heptaan?

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanol

alkaanzuur

carbonzuren

aminen

alkaan

amine

alkanen

• C_nH_2n+2
• verzadigde koolwaterstoffen
  
• alleen C - C bindingen

alkenen

• CnH2n
  
• onverzadigde koolwaterstoffen
• bevat één C =C binding

ethaan

etheen

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer:
• voor structuur 1: but-1-een 
• voor structuur 2: but-2-een

plaatsnummer C = C

onthoud: deze karakteristieke groep bepaalt de uitgang van de stof en heeft ALTIJD het LAAGSTE plaatsnummer

• C=C           > alkeen

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer: 1 of 3
  dus but-1-een
• zijketen is een methylgroep op het 3e C-atoom
  dus 3-methylbut-1-een

Eigen werk

Leren H3.2 + tabel 2 t/m 7

Maken + nakijken H3.2: opgave 1, 2 c tm f, 4 en 6

extra oefenen : online Vaardigheids-trainer!