H4 Chemisch rekenwerk

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Chemisch rekenen

Chemisch rekenen

Planning

• Doelen chemisch rekenen 
• 4 oefeningen 
• Of meer uitleg
• Of zelfstandig door opdrachten heen werken
• Huiswerk

Doelen 

• Ik kan reactievergelijkingen opstellen (BASIS). 
• Ik kan eenheden omrekenen (BASIS). 
  
• Ik kan rekenen met mol. .
• Ik kan rekenen met overmaat / ondermaat. 
• Ik kan de molariteit van (deeltjes in) oplossingen berekenen. 
• Ik kan rekenen van gram/mol -> gram/mol (met het schema). 
• Ik kan rekenen van van molariteit naar gram in één opdracht. 

Dit doel beheers ik

Dit doel beheers ik nog niet

Ik kan eenheden omrekenen. 

Ik kan met de dichtheid rekenen (massa -> volume of andersom).

Ik kan rekenen met mol.

Ik kan de molariteit van (deeltjes in) oplossingen berekenen. 

Ik kan rekenen van gram/mol -> gram/mol (met het schema). 

Ik kan rekenen van van molariteit naar gram in één opdracht. 

Ik kan rekenenen met overmaat/ ondermaat

Wie vindt dat hij/zij alle doelen al goed beheerst?

Ja

Nee

Nog niet alle

Rekenwerk

Rekenen met mol: 20, 21, 22

Molariteit: 30, 32, 34

Reacties:  41, 42, 43, 44

Overmaat/ondermaat: 46, 48, 49

Gebruik goed het rekenschema en werk met reactievergelijkingen!

Drie opdrachten 

Deze maak je zelfstandig

Voor iedere opdracht wordt aangegeven hoeveel tijd je hebt. 

Pak je pen, BINAS, NGR erbij. 

Molariteit

De concentratie uitgedrukt in het aantal mol van een opgeloste stof per liter oplossing of gas.

[Na⁺] = 1,0 M = 1,0 mol/L

De molariteit natriumionen is 1,0 molair (=mol per liter)

Molariteit=​liter​​mol​​

Bereken de molariteit van Andosteron in Urine

TEKST

Van gram naar mol rekenen

Onthoud van gram naar mol gedeeld door de molaire massa(M) en van mol naar gram maal (keer) de molaire massa (M).

rekenschema overnemen van dichtheid tot molariteit

Kalkovens

In Dieverbrug in Drenthe kun je deze monumentale kalkovens nog zien. Ze vormen een rijksmonument en behoren tot ons industrieel erfgoed. In kalkovens werden schelpen (calciumcarbonaat = CaCO₃), uit de Waddenzee met turf vermengd en dan omgezet in kalk (calciumoxide = CaO), ten behoeve van metselspecie.

a. Geef de reactievergelijking voor de ontleding van 

calciumcarbonaat in calciumoxide en nog een andere stof.

b. Bereken hoeveel kilogram schelpen je nodig hebt om 1,25 kg CaO te maken.

Uitwerking kalkoven

a.       CaCO₃            --> CaO   +     CO₂

b.                                        1,25 kg = 1250 gram CaO

: 56,077 g/mol

CaCO3 = 100,09 g/mol

CaO = 56,077 g/mol

22,29 mol

22,29 mol

x 1

x 100,09 g/mol

2231 gram 

Je hebt 2,23 kg schelpen nodig om 1,25 kg CaO te maken. 

2231 gram = 2,231 kg = 2,23 kg

afronden op 3 sig cijfers. 

Overmaat en ondermaat

Overmaat = het teveel aan stof wat overblijft na reactie.

Ondermaat = het tekort aan stof wat nodig is om volledig te reageren.

Stappenplan

Stap 1: Noteer de kloppende reactievergelijking.

Stap 2: Noteer de molaire massa van de moleculen die je nodig hebt voor je berekeningen (onder de bijbehorende stof).

Stap 3: Noteer de massa van de gegeven stof (onder de bijbehorende stof).

Stap 4: Bereken de massa van de gevraagde stof mbv de molverhouding.

Stap 5: Geef je antwoord in het juiste aantal significante cijfers!

Let op! Noteer altijd al je berekeningen!

Voorbeeld: molverhouding 1:1

H2 + Cl2 --> 2 HCl

Stel: je hebt 2 mol waterstof en 3 mol chloor. 

1 mol waterstof reageert met 1 mol chloor (molverhouding).

Als alle waterstof (2 mol) reageert, is daar 2 mol chloor bij nodig. 

Je hebt wel 3 mol chloor. 

Chloor is in overmaat, waterstof in ondermaat.

Oefening overmaat/ondermaat

• Bereken hoeveel gram zuiver koper er ontstaat bij de verhitting van 30 g koperoxide in aanwezigheid van 6 g methaan (CH₄)
  
  
• 4 CuO (s) + CH₄ (g) -> 4 Cu (s) + CO₂ (g) + 2 H₂O

Hoeveel gram koper? 

• 4 CuO (s) + CH₄ (g) -> 4 Cu (s) + CO₂ (g) + 2 H₂O
  

30 g CuO/ 79,545 g/mol = 0,377 mol

6 g CH₄/ 16,042 g/mol = 0,374 mol

Verhouding is 4:1, dus CuO is beperkend. 

CuO : Cu = 4 : 4, dus ook 0,377 mol Cu

0,377 mol Cu x 63,55 g/mol = 24 gram Cu

Keuze 

Nog lastig? Dan doen we samen een som! 

OF ZELF BEZIG

Donderdag bijles 1ste uur

Doelen 

• Ik kan reactievergelijkingen opstellen (BASIS). 
• Ik kan eenheden omrekenen (BASIS). 
  
• Ik kan rekenen met mol. .
• Ik kan rekenen met overmaat / ondermaat. 
• Ik kan de molariteit van (deeltjes in) oplossingen berekenen. 
• Ik kan rekenen van gram/mol -> gram/mol (met het schema). 
• Ik kan rekenen van van molariteit naar gram in één opdracht. 

Hoe "H6: Bindingen" te behandelen?

Rekenwerk

Rekenen met mol: 20, 21, 22

Molariteit: 30, 32, 34

Reacties:  41, 42, 43, 44

Overmaat/ondermaat: 46, 48, 49

Gebruik goed het rekenschema en werk met reactievergelijkingen!