SCHRIJVEN & FORMULEREN 3 / afstemmen op publiek

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Zakelijk schrijven

Wat leer je vandaag?

• Ik leer wat formeel en informeel taalgebruik is.
• Ik leer hoe ik de juiste woorden kies als ik iemand een e-mail of bericht stuur.

Afstemmen op publiek

• Als je een tekst schrijft, moet je rekening houden met je doelgroep. 
• De doelgroep is de groep mensen voor wie je een tekst schrijft.
• Voor je begint met schrijven, moet je een goed beeld hebben van je doelgroep, zodat je het taalgebruik op de doelgroep kunt afstemmen.

Voorbeeld

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

2 teksten met hetzelfde onderwerp. Verschil?

Formele taal / informele taal

Formele taal:

• Het taalgebruik is formeel als je schrijft voor mensen die je niet kent.
• De tekst gaat dan meestal over zakelijke dingen.
• Als je formeel schrijft, spreek je de lezer aan met 'u' en is je toon beleefd.
• Je woordkeus bepaalt de toon van de tekst.

Formele taal / informele taal

Informele taal:

• Het taalgebruik is informeel als je schrijft voor vrienden, bekenden of leeftijdsgenoten.
• Het gaat vaak over alledaagse dingen.
• Als je informeel schrijft, spreek je de lezer aan met 'je'. 
• Bij informele taal gebruik je vaak dezelfde woorden als wanneer je spreekt.

Informele taal is:

1. Zakelijk
2. Beleefd
3. Spreektaal
4. Zonder woorden

Formele taal is:

1. Onbeleefd
2. Zakelijk
3. Iemand aanspreken met 'je'
4. Met populaire woorden als 'chill' of 'relaxed'

Aanhef (hoe spreek je iemand aan)

 Als je de naam weet:

• Geachte heer Janssen
• Geachte mevrouw Janssen
• Geachte heer of mevrouw Janssen

Als je de naam niet weet:

• Geachte heer, geachte mevrouw
• Geachte heer of mevrouw

formeel

Aanhef 

• Hoi Martijn
• Beste Martijn
• Hallo Martijn
• Dag Martijn
• Hoi Hoi!
• Hé Hallo! 
• Yo Martijn

Informeel

Afsluiting (formele taal / informele taal)

Formele taal:

• Met vriendelijke groet,

Informele taal:

• Groetjes,

Formeel of informeel:

Doe je mee aan de ontwerpwedstrijd?

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Graag hoor ik van u of de minister kan garanderen dat het evenement volgend jaar subsidie krijgt.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Geef maar aan of je nog meer attributen nodig hebt voor de sportdag.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

De maatpakken zullen conform afspraak vrijdag geleverd worden.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?

Het abonnement op dit tijdschrift zeg ik bij dezen op.

1. Formeel
2. Informeel

Samenvatting:

Formeel taalgebruik:

• duidelijk (de lezer kan de tekst in één keer begrijpen).
• kort & bondig (de tekst bevat geen overbodige informatie).
• beleefd (de tekst toont respect voor de lezer, vooral door de woordkeuze).
• correct (de tekst bevat geen fouten).

Informeel taalgebruik:

• spreektaal (je schrijft zoals je spreekt).
• taalgebruik is 'losjes' (voor vrienden, kennissen).

Opdracht 1

Vul de tekst aan met drie zinnen zonder van toon te veranderen.

Vul de zinnen hier in.

Opdracht 2

Vul de tekst aan met drie zinnen zonder van toon te veranderen.

Vul de zinnen hier in.

Controle voor jezelf:

• Je weet het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik?
• Je kunt de juiste woorden kiezen om een formeel of informeel bericht te schrijven?