Woordenschat - Voor- en achtervoegsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Programma

1. Uitleg voor- en achtervoegsels
2. Toepassing: quizvragen
3. Aan de slag: H1, paragraaf 5

Leerdoelen

Je leert de betekenis van veel voorkomende voor- en achtervoegsels.

Je leert de betekenis van woorden vinden met behulp van voor- en achtervoegsels.

Verbind de grondwoorden met het passende voor- of achtervoegsel

a

her

vol

on

aller

liefde

kennen

beste

eerlijk

sociaal

Betekenis

Door een voor- of achtervoegsel verandert de betekenis van een woord.

Kijk dus altijd goed in de zin wat er precies bedoeld wordt.

Het einde van de film is prachtig.

De docent kan eindeloos doorzeuren over mijn punt.

Voorvoegsel

Er zijn woorden met een stukje ervóór, 

dat is een voorvoegsel.

Dus:

onaardig betekent niet aardig

Bijvoorbeeld: het stukje on- betekent niet.

Woorden met voorvoegsel

Het voorvoegsel is meestal geen echt woord, maar geeft het kernwoord een andere betekenis.

Bijvoorbeeld:

gebruiken - hergebruiken

Veelvoorkomende voorvoegsels

Voorbeeld

a-: niet

anti-: tegen

non-: niet

mis-: verkeerd, fout

wan-: slecht, verkeerd

her-: weer, opnieuw

ex-: niet meer

mini-: heel klein

inter-: tussen 2 of meer gebieden

asociaal

antipthie

non-actief

misdragen

wantoestand

herinrichten

ex-man

minibus

interland

Achtervoegsels

Door het achtervoegsel kan de betekenis van het woord veranderen. 

Achtervoegsels

Veelvoorkomende achtervoegsels:

-aard, -isch, -ing, -ig, -sel, -loos, -vol, -lijk, -aar, -lijk, -heid, -teit, -baar, -atie.

Betekenis achtervoegsels

-loos: waardeloos = zonder waarde

-vol: smaakvol = met veel smaak

-vol: waardevol = met veel waarde

-lijks: wekelijks = elke week

Voorbeelden 

blijheid

duidelijk

afdeling

aardig

aansteker

eigenaar

aaibaar

fantastisch

-(i)teit biodiversiteit

-kundig vakkundig

-(e)lijk wetenschappelijk

-rijk waterrijk

-vaardig slagvaardig

-wekkend angstwekkend

-achtig kinderachtig

-baar onoplosbaar

-eus nerveus, matineus

-heid werkloosheid

-ief subjectief

-ig gelukkig

-isme socialisme

Veelvoorkomende achtervoegsels

Waarom?

• Door voor- en achtervoegsels verandert de betekenis van een woord.
  
  
• Kijk dus altijd goed in de zin wat er precies bedoeld wordt.
  
  

Wat is de betekenis van het voorvoegsel ex-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat is de betekenis van het voorvoegsel mis-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel wan-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

uit te klappen

te betalen

dat wat je gebakken hebt

Wat betekent
non-actief?

1. weer actief
2. niet actief

Wat betekent
herkauwers?

1. een dier dat zijn eten opnieuw kauwt
2. een dier dat zijn eten meteen goed kauwt

Een trein die tussen twee steden rijdt

1. intercity
2. stoptrein
3. sneltrein
4. locomotief

Kleine reep

1. ex-reep
2. antireep
3. minireep
4. herreep

Wat is de betekenis van het voorvoegsel her-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. niet

iemand die lui is

dat wat overblijft

Wat betekent
interregionaal

1. in de regio's
2. tussen regio's

een aankoop waarover men achteraf niet tevreden was

1. miskoop
2. wankoop
3. herkoop
4. interkoop

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.