6Vwo - HC Duitsland - lv 1 - leerdoel 1-3 (1918-1923)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Opdracht - mindmap in snel tempo

Context jaartallen - wat gebeurde er?

leidende vragen en jaartallen / begrippenlijst / tijdlijn

En met het leerdocument (classroom)

• Kenmerkende aspecten
• Belangrijke begrippen 
• belangrijke  personen 
• belangrijke jaartallen

kahoot: wat weten we nog?

https://create.kahoot.it/details/16d108ce-34df-452e-ac52-02e1beb83202

https://create.kahoot.it/details/baa12ddc-fda2-4102-a8ea-15ed4b83e377

Deze historische context

Historische Context Duitsland 1918-1991

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland  en Europa? (1918-1945)

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa

Interbellum en Tweede Wereldoorlog (1918-1945)

Duitsland valt uiteen (1945-1961)

 In de tijd van de Berlijnse Muur en daarna (1961-1990)

Instaptoets kahoot

Leidende vraag 1

This video is no longer available

Welke video was dit?

kenmerkende aspecten (opdracht)

HC Duitsland 1918-1923

Leerdoelen

Alinea: de wankele democratie van Weimar

1) Je kan uitleggen waarom Duitsland in de periode 1918 - 1920 te maken kreeg met politieke chaos en je kan die chaos beschrijven.

2) Je kan de bepalingen uit het Verdrag van Versailles beschrijven op territoriaal, militair en financieel gebied.

3) Je kan uitleggen dat de bepalingen in het Verdrag van Versailles voor Duitsland volgens veel mensen onredelijk waren.

Beginsituatie

Beginstuatie (1)

In 1914 start de Eerste Wereldoorlog.

Bijna alle Europese landen door hier aan mee.

kenmerken:

• Loopgraven
•  Miljoenen slachtoffers.

Video:

Beginsituatie (2)

De Eerste Wereldoorlog is al bijna 4 jaar bezig.

Keerpunt in  1917 

- veel nieuwe Amerikaanse soldaten

- zeeblokkades waardoor tekorten ontstaan.

3 november 1918:

Matrozen in Duitsland muiten, arbeiders sluiten zich aan..  Duitsland verliest de oorlog.

De Verenigde Staten eisen democratische  hervormingen voor ze beginnen aan vredesonderhandelingen.

Beginsituatie (3)

10 november 1918: de Duitse keizer vlucht naar Nederland. 

Duitsland verandert dus van een keizerrijk naar een republiek. 

11 november 1918: de sociaal-democratische regering tekent de wapenstilstand

.

Opdracht

Zoek zelf een antwoord op de leerdoelen.

Doe dit met behulp van deze presentatie, je boek en de filmpjes van bv Jort.

Schrijf het antwoord op het leerdoel op in je schrift 

Schrijf een korte versie van je antwoord in de Lesson Up.

We doen er als je wil eerst 1 samen

leerdoel 1

Je kan uitleggen waarom Duitsland in de periode 1918 - 1920 te maken kreeg met politieke chaos en je kan die chaos beschrijven.

uitlegvideo

Een wankele democratie (1)

Januari 1919  zijn de eerste verkiezingen.

Die worden gewonnen door de sociaal-democraten.

Al tijdens het vormen van de regering in Berlijn vonden er tal van opstanden plaats.

Daarom vertrok de regering naar Weimar om verder te schrijven aan de nieuwe grondwet.

Republiek van Weimar

Een wankele democratie (2)

• Het vertrouwen in de republiek (democratie) is laag
•  De democratie had veel tegenstanders

Veel antidemocratische groepen in Duitsland.

1. De conservatieve elite 
2. Hoge ambtenaren, industriëlen en rechters.
3. De communisten 
4. Extreemrechtse partijen

Voorbeeld 1:

Spartacusopstand (communisten) 1919

• In Berlijn de communistische Spartacusopstand uit.
• Politie en leger onderdrukten deze poging tot revolutie. 
• De leiders, Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg, werden vermoord. 

Voorbeeld 2: 

Kapp Putsh 1920

Voorbeeld 3: Bierkellerputsch

Dolkstootlegende

Andere varianten:

De joden hebben de Duitsers verraden

De communisten hebben de Duitsers verraden

Na de vlucht van de keizer: Duitse keizerrijk wordt de Weimarrepubliek (Republiek van Weimar)

Er komt een nieuwe grondwet die is opgesteld in de Duitse stad Weimar.

De Weimarrepubliek maakt van Duitsland een parlementaire democratie.

Er is grote verdeeldheid in Duitsland over de komst van de Weimarrepubliek.

gevolg

gevolg

verandering

gevolg

Het Interbellum 1919-1933

Kort samengevat

Geef hier antwoord op het leerdoel: Je kan uitleggen waarom Duitsland in de periode 1918 - 1920 te maken kreeg met politieke chaos en je kan die chaos beschrijven.

Leerdoel 2

Je kan de bepalingen uit het Verdrag van Versailles beschrijven op territoriaal, militair en financieel gebied.

Uitlegfilmpje

De Republiek van Weimar

9 augustus 1919:

Nieuwe Grondwet van Weimar

parlement

regering

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd  tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Verdrag van Versailles (1)

• Nieuwe regering moet naar Parijs om het verdrag te tekenen.
• Duitsland krijgt  alle schuld van de oorlog (Alleinschuld)
  

Duitsland krijgt enorm zware strafbepalingen.

De regering kan hier niets meer aan veranderen, ze moeten tekenen.

Op territoriaal gebied

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet alle kolonies afstaan
• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee 
• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Op financieel gebied

Enorm hoge herstelbetalingen

Verdrag van Versailles (2)

Verdrag van Versailles (3)

Op militair gebied

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

Je kan de bepalingen uit het Verdrag van Versailles beschrijven op territoriaal, militair en financieel gebied.

Verdrag van Versailles

1. 1919
2. 1914
3. 1918
4. 1929

Wat stond niet in het verdrag van Versailles

1. Duitsland mocht maar een leger van 100.000 man hebben.
2. Het Rijnland moest gedemilitariseerd worden.
3. Duitsland moest enorme schuldbetalingen doen aan de geallieerden.
4. Duitsland werd verdeeld in Oost- en West Duitsland

Leerdoel 3

Je kan uitleggen dat de bepalingen in het Verdrag van Versailles voor Duitsland volgens veel mensen onredelijk waren.

Verdrag?! Dictaat!

• In Duitsland is grote onvrede en spreekt men liever van het Dictaat van Versailles
• Duitsland kreeg alleen de schuld van deze oorlog en dat vonden veel mensen niet eerlijk.
• De strafbepalingen waren erg hoog, en zij waren zelf niet betrokken.
• Daarnaast had een deel van de bevolking het idee dat Duitsland de oorlog onterecht had verloren.

Dolkstootlegende

De Dolkstootlegende

De Dolkstootlegende

de Dolkstootlegende

Waarom werd de Vrede van Versailles in Duitsland ‘het Dictaat van Versailles’ genoemd?

1. Omdat de Duitsers boos waren dat zij als enige hun leger moesten inkrimpen
2. Omdat de Duitsers blij waren dat de oorlog eindelijk voorbij was
3. Omdat de Duitsers blij waren dat zij niet als enige de schuld kregen
4. Omdat de Duitsers boos waren dat zij niet bij de onderhandelingen betrokken waren

Geef antwoord op dit leerdoel: Je kan uitleggen dat de bepalingen in het Verdrag van Versailles voor Duitsland volgens veel mensen onredelijk waren.

Samenvatting

In de laatste dagen van de Eerste Wereldoorlog werd in het Duitse keizerrijk de republiek uitgeroepen. De sociaaldemocratische regering tekende de wapenstilstand en begon met de opbouw van een parlementaire democratie. Door tegenstand van de conservatieve elite en extremistische groepen van links en rechts was die democratie vanaf het begin wankel. Een groot deel van de Duitse bevolking had weinig vertrouwen in de leiders van de Republiek. Gevoed door de dolkstootlegende hielden zij hen verantwoordelijk voor de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog en het opgelegde Verdrag van Versailles uit 1919. 

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Schrijf in een paar zinnen op een wit blaadje wat je moet onthouden van deze les.

Van oefenen wordt je beter!

Huiswerk

Maak vraag 1 en 2 op blz 54

liever iets moeilijker?

Examenvragen oefenen? Maak vraag 2 en 3 op blz 66

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Begrippen uit deze les

• Republiek van Weimar
• Vrijkorps
• Spartacusopstand
• Dolkstootlegende
• herstelbetalingen

Jaartallen uit deze les

• 1919 Verdrag van Versailles
• 1919: Spartacusopstand

Meer weten?

Verdrag van Versailles

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Verenigde Staten

• Duitsland straffen, maar niet al te zwaar
• Duitsland is een belangrijke handelspartner
• Wereld veilig maken, voorkomen nieuwe oorlog (14 punten van Wilson)

14 punten van Wilson

• Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen (= zelfbeschikkingsrecht)

• Democratie voor alle landen

• Oprichting Volkenbond (voorloper Verenigde Naties: 'eerst praten, dan vechten').

Groot-Brittannië

• Duitsland straffen, maar niet al te zwaar
• Duitsland is een belangrijke handelspartner
• Kan niet al te vriendelijk zijn: het volk zit vol wraak.
• Als het kan: macht uitbreiden in het Midden-Oosten

Frankrijk

• Duitsland zwaar straffen.
• Duitsland economisch verzwakken.
• Duitsland militair verzwakken.
• Grondgebied terugpakken (Elzas-Lotharingen)
• Als het kan: macht uitbreiden in het Midden-Oosten