6.3 Koolstofkringloop en stikstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

6.3 Koolstofkringloop en stikstofkringloop

Vorige les: B2 Piramiden

In een voedselpiramide van biomassa is er energieverlies door ....

1. verbranding en voeding
2. fotosynthese en voeding
3. verbranding en onverteerbare stoffen
4. Fotosynthese en onverteerbare stoffen

Welke piramide hoort waar?

Piramides van Biomassa

Piramides van aantallen

De producenten in de voedselketen leggen door fotosynthese zonne-energie vast in energierijke organische stoffen

1. juist
2. onjuist

In welke schakel van de voedselketen is de hoeveelheid energierijke stoffen het grootst? Waardoor?

1. 1e, doordat het aantal individuen het grootst is
2. 1e, doordat uit elke schakel energie verdwijnt uit de voedselketen
3. 2e, doordat het aantal individuen het grootst is
4. 2e, doordat in elke schakel energie wordt opgenomen

Thema 6 Ecologie

B1 Eten en gegeten worden

B2 Piramiden

B3 Koolstof- en stikstofkringloop

B4 Biologisch evenwicht

B5 Aanpassingen bij dieren

B6 Aanpassingen bij planten

Leerdoelen 6.3 kringlopen:

6.3.1 Je kunt de koolstofkringloop beschrijven.

6.3.2 Je kunt de stikstofkringloop beschrijven.

Bouwstenen van het leven:

Bouwstenen van stoffen waar dieren en planten van zijn opgebouwd.

• koolstof (C) in alle energierijke stoffen (koolhydraten, eiwitten en vetten)
• stikstof (N) in alle eiwitten

Andere belangrijke bouwstenen zijn zuurstof (O) en 

waterstof (H).

Voorbeelden stoffen:

• glucose (C6H12O6) (het getal erachter geeft aan hoeveel deze atomen erin zitten)
• zuurstofgas (O2) in de lucht, nodig voor verbranding
• water (H2O) onmisbaar voor alle leven
• koolstofdioxide (CO2) komt vrij bij verbranding
• nitraat (NO3) (zit in mest) en ammoniak (NH3) (is giftig gas)

Hierboven een voorbeeld van de bouw van de stof glucose (C6H12O6)

We leren twee kringlopen

1. Koolstofkringloop (C)

2. Stikstofkringloop (N)

Tijdens deze kringlopen gaan bovenstaande bouwstenen (C en N) over van de ene stof in de andere stof.

Fotosynthese

Verbranding

De omzetting van stoffen

Stoffen worden andere stoffen

C6H12O6   +   O2     ->     CO2     +   H2O    +    energie 

1. Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het koolstof deeltje => dus de C

Tijdens fotosynthese en verbranding verhuist koolstof van de ene stof naar de andere: fotosynthese: CO2 -> energierijke stof (zoals glucose) verbranding: energierijke stof -> CO2 -> enzovoort.

koolstofkringloop

= Koolhydraten, vetten en eiwitten

= Koolhydraten, vetten en eiwitten

= reducenten

= producenten

=CO2

=C6H12O6

2. Stikstofkringloop

1. Planten nemen nitraat (stikstofrijke stof) op uit de bodem.

2. Ze gebruiken stikstof (N) uit het nitraat  voor productie van plantaardige eiwitten.

2. Dieren eten de planten en krijgen zo de eiwitten binnen.

3. Dode resten / ontlasting.

4. Bacteriën (reducenten) zetten dit weer om in onder andere nitraat (de cirkel is weer rond).

5. De stikstof (N) uit nitraat wordt weer door planten opgenomen.

Stikstofkringloop

Volg de pijlen, check of je in grote lijnen begrijpt wat er gebeurt.

Wortelknolletjes op de wortels van bepaalde planten kunnen stikstofgas uit de lucht omzetten in nitraat.

Waar zie je dat gebeuren in de afbeelding op de vorige slide?

Het koolstof wordt gebonden in een plant als..?

1. nitraat
2. glucose
3. voedingsstof
4. CO2

Welke kringloop zie je op de afbeelding?

1. Stikstofkringloop
2. koolstofkringloop
3. voedselkringloop
4. kringloop van fotosynthese en verbranding

Wat is stikstofkringloop?

1. Een proces waarbij stikstof alleen door planten wordt gebruikt
2. Een proces waarbij stikstof gecreëerd wordt
3. Een proces waarbij stikstof door verschillende organismen wordt omgezet
4. Een proces waarbij stikstof afgebroken wordt

Welke kringloop is dit?

1. De stikstofkringloop
2. De koolstofkringloop
3. De zuurstofkringloop

wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. nitriet
2. water
3. glucose
4. nitraat

Wat stelt 6 voor?

1. Fotosynthese
2. verbranding
3. voeding
4. Dode planten

Wat stelt 10 voor?

1. fotosynthese
2. verbranding
3. voeding
4. Resten van dode planten

Wat stelt 4 voor?

1. fotosynthese
2. verbranding
3. Dode resten dieren
4. dode resten planten

Oefenen

Maken opdr. 1 t/m 11 van 6.3 (laptop)

Opdr. 4 maak je in je boek

Eerste 5 minuten stil: iedereen inloggen Bvj en blz. 86  voor

Daarna mag je op fluisterniveau overleggen

Klaar met de huiswerkopdrachten? Werk aan je samenvattingsopdracht