Persoonlijkheid

• Gedrag
• Secundair onderwijs

Persoonlijkheid

Waar denk je aan bij de term 'persoonlijkheid'?

Wat, denk je, klopt niet voor het begrip persoonlijkheid?

1. Het komt tot uiting in je gedrag.
2. Je persoonlijkheid is uniek.
3. Je Je eigenschappen zijn niet verbonden met de situatie waarin je je bevindt.
4. Er is een vast patroon in herkenbaar.

Hoe gedraagt je broer, zus, familielid je als er een feest is met veel mensen?

Stel, je broer of zus moet huiswerk maken en hij of zij snapt het niet. Hoe zal hij/zij reageren?

Je moeder of vader kookt iets helemaal nieuws, wat je nog nooit hebt geproefd, hoe reageert je broer of zus?

Hoe zal je beste vriend(in) reageren als je zijn/haar boek vergeten bent bij je thuis en hij/ze dit nodig heeft voor de openboektoets?

Voorspel hoe je beste vriend of vriendin zal reageren als iemand hem/haar pest.

Hoe zal je beste vriend(in) reageren bij een 10 voor wiskunde en Frans (zichtbaar gedrag)?

Hoe zal je beste vriend(in) reageren als hij of zij een creatieve opdracht krijgt voor kunstbeschouwing (zichtbaar gedrag)?

Eva bewondert haar broer tijdens de wekelijkse atletiektrainingen. Hij blinkt uit in de extra rondjes die hij met plezier loopt om zijn conditie te verbeteren. Ze weet dat hij een echte doorzetter is en een waar competitiebeest.
Welk kenmerk van persoonlijkheid vind je het meeste terug?

1. komt tot uiting in het gedrag
2. benadrukt het unieke van de mens
3. is verbonden met de situatie
4. is een vast patroon herkenbaar

Pa zal aan Steve niet vragen om de speech naar aanleiding van oma’s tachtigste verjaardag voor de hele familie te houden. Een slimme kerel is Steve wel en schrijven kan hij ook, maar spreken voor een groot publiek, ho maar! Eva zal het allicht heel vlot en grappig kunnen aanpakken.

Welk kenmerk van persoonlijkheid vind je het meeste terug?

1. komt tot uiting in het gedrag
2. benadrukt het unieke van de mens
3. is verbonden met de situatie
4. is een vast patroon herkenbaar

Eva is een open meid die makkelijk contacten legt met anderen. De vriendin in de jeugdbeweging zijn er gerust in: als er iemand nieuw is, zal Eva zich wel om de nieuweling bekommeren. Haar broer Steve, daarentegen, vinden ze veeleer gesloten.

Welk kenmerk van persoonlijkheid vind je het meeste terug?

1. komt tot uiting in het gedrag
2. benadrukt het unieke van de mens
3. is verbonden met de situatie
4. is een vast patroon herkenbaar

Wat zegt je kamer over je identiteit en wat zegt het over je persoonlijkheid?

Oefening 5

Wat is het verschil tussen identiteit en persoonlijkheid?

Het verschil

Identiteit                                                             Persoonlijkheid

evolueert                                                               relatief stabiel

vooral van buiten                                                       vooral van binnen 

vorm door relaties en keuzes                          vooral genetisch bepaald

                                                                                         is een onderdeel van  

Persoonlijkheid

is de optelsom van :

- je karakter 

- je temperament

- je constitutie

Waar gaat het hier over?

Het woord komt van het Grieks en betekent 'kerven, insnijden'

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Het woord betekent 'een uit hout of staal gesneden betekenisvolle code'.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Dit is de neiging van een persoon om een bepaalde emotie of stemming bij zichzelf op te roepen.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Dit is het deel van de persoonlijkheid dat zich het eerste zal ontwikkelen na de geboorte.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Dit gaat over de bouw van je lichaam.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Dit wordt vooral door de omgeving mee vormgegeven
en gaat om het gedrag dat we waarnemen en benoemen.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Waar gaat het hier over?

Dit blijft vaak grotendeels onveranderd doorheen je leven, omdat het genetisch is.

1. karakter
2. temperament
3. constitutie
4. identiteit

Oefening 6: karakter

Hoe kan je het temperament
bij een baby vaststellen?

Link met coping mechanismen

Temperament in 3 eigenschappen:

-  intensiteit van gedrag (hevigheid)

- bereidheid tot actie (snelheid)

- niveau van de activiteit (passief of actief, doorzetting)

Hippocrates en Galenus

temperament komt door lichaamssappen

- gele gal: cholerisch (veel woede, passie)

- zwarte gal: melancholisch (droevig, overstuur, artistiek)

- bloed: sanguinisch (warm, blij, energiek)

- slijm: flegmatisch (koud, rustig, rationeel)

-> hoofdpersonages vaak één van die temperamenten! -> sensatie

Oefening 7

Kan jij zelf een voorbeeld geven van
hoe temperament
en cultuur aan elkaar gelinkt zijn?

https://www.youtube.com/watch?v=yXbAMHzYGJ0&t=10s

Temperament en het brein

Gage was voor het ongeval te omschrijven als een verstandige, vriendelijke man die zeer gewaardeerd en geliefd was door zijn collega’s. Na het voorval was hij erg opvliegend geworden, ging hij wild tekeer, vloekte hij en schold hij iedereen uit die hem voor de voeten liep. Hij was veranderd van een evenwichtig man in een onuitstaanbare klager die nog wel plannen maakte, maar ze niet uitvoerde door gebrek aan geduld en doorzettingsvermogen.

Je constitutie: oef 9

Ernst Ketschmer

Verband lichaamsbouw en psychische aandoeningen:

• fijn lichaam: ongevoelig/overgevoelig
• gedrongen/dik: vrolijk/somber, gezellig en meelevend
• gespierd:  rustig en bedachtzaam

Deze theorie kon  echter niet worden bewezen bij niet-psychiatrische patiënten

Elke tijd heeft zijn theorie over persoonlijkheid

Opdracht zie Classroom!

Scheeftrekking persoonlijkheid

Stel: je hebt een extravert kind in de klas dat laag consciëntieus is. Bedenk een situatie (1) waarbij dit kind iets vaak doet en hiervoor terechtgewezen wordt. Welke impact kan dit hebben op zijn persoonlijkheid op termijn (2)?

misschien wil het niet meer meewerken en vertoont het vijandelijk gedrag of gedragsproblemen + laag zelfbeeld, en misschien minder extravert?

Stel: Een kind groeit op in een familie waar er fysiek geweld is. Het kind is extravert en laag consciëntieus maar wordt steeds afgestraft als het bepaalde opgelegde regels niet volgt. Welke drie veranderingen gebeuren er met het kind?

hoger agreeableness, hoger consciëntieus, meer introvert (durft niet meer mening zeggen)

Hoe kan een kind van een ouder met schizofrenie veranderen een scheefgroei kennen in zijn persoonlijkheid?

bv. heel neurotisch worden doordat de ouder ook overreageert op alles 

bv. zich terugtrekken alleen op de kamer - isolatie (introvertie)

bv. meer inschikkelijk worden (agreeable) om toe te geven aan de illusies van de ouder (om geen straf of geweld te krijgen)

Welke gevolgen heeft schizofrenie voor je persoonlijkheid als je het hebt (op de big five)?

bv. je wordt opeens erg angstig, neurotisch

bv. je wordt heel consciëntieus (past consequent regels toe uit angst bv.)

bv. je wordt opeens extravert of je gaat je opeens terugtrekken (introvert) 

bv. je wordt opeens heel gesloten voor ervaringen

bv. je wordt opeens niet meer agreeable omdat je anderen wantrouwt

Schizofrenie

1. de aanleg hiervoor is erfelijk
2. komt tot uiting door trauma
3. komt tot uiting door stress
4. alle drie

 https://www.youtube.com/watch?v=Tkn_79OW4t4