Oefentoets 1 voor toets lezen hfst 1 .3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Oefentoets voor toets lezen hfst 1 .3 en 2.3

Voor de toets LEZEN moet je :

• verschillende leesstrategieën gebruiken;

• verschillende tekstdoelen herkennen;

• het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst benoemen;

• hoofd- en bijzaken herkennen;

• de bedoeling de inleiding benoemen;

• relaties tussen alinea’s leggen (signaalwoorden herkennen).

Het onderwerp van een tekst

• Iedere tekst gaat ergens over
• Als je het onderwerp van een tekst wilt weten , stel je dus de vraag: Waar gaat deze tekst over??
• Het onderwerp schrijf je zo kort mogelijk

Tekstdoel

• Doel = informeren
• De schrijver wil ...
  dat je ergens iets over te weten komt
• Voorbeelden
  Nieuwsbericht
  Schoolboektekst 

Informeren of overtuigen?

• Als een schrijver informatie geeft over een bepaald onderwerp, is het tekstdoel informeren.
• Als een schrijver wil dat de lezer zijn mening overneemt, is het tekstdoel overtuigen.

Wat zijn signaalwoorden 'reden' ?

1. als(...dan), indien, tenzij, wanneer
2. maar, toch, echter, desondanks, aan de ene kant .... aan de andere kant, daar staat tegenover
3. zo, bijvoorbeeld, neem nou, zoals
4. daarom, dus, omdat, want, namelijk, immers

signaalwoorden reden

want, omdat, daarom, vanwege, immers, namelijk

Hij heeft een paraplu bij zich, want het gaat zo regen.

De planten moeten, vanwege de droogte, extra water.

Het meisje moest huilen, omdat ze was gevallen.

"Ik houd van dropjes.
Waarom? (reden)
Ik houd van zoet."
Welk signaalwoord kun je gebruiken om de zinnen aan elkaar te plakken?

1. daarentegen
2. terwijl
3. omdat
4. vervolgens

LEZ3.1 Wat zijn informerende teksten en hoe herken je ze?

Kenmerken:

- Schrijver noemt alleen feiten.

- Doel van de tekst is dat de lezer informatie krijgt over een bepaald onderwerp.

- Tekst is objectief

Denk aan:

- Schoolboeken

- Krantenberichten (ook op het internet)

- Artikelen in tijdschriften

Onderwerp tekst

Het onderwerp vertelt in één of enkele woorden waar de tekst over gaat.

Je stelt jezelf de vraag: Waar gaat de tekst over?

Tekstdoelen

Deze tekstdoelen hebben we besproken:

informeren	nieuwsbericht, schoolboektekst
overtuigen	reactie op een website, brief in een krant (ingezonden brief)
overhalen, tot handelen aanzetten	advertentie, uitnodiging
instrueren	gebruiksaanwijzing, recept, handleiding
adviseren	folder (bijvoorbeeld van de apotheek)
amuseren	verhaal, strip, gedicht, mop

Tekstdoel

De schrijver heeft een bedoeling met zijn tekst. Elke tekst heeft dus een tekstdoel. Als je het tekstdoel kent, begrijp je de tekst beter. Ook weet je dat of het tekstdoel past bij jouw leesdoel.

=> de bedoeling van de schrijver

Uitleg tekstdoel

Tijdens deze fase van de les geef je uitleg en doe je het leren voor (modellen).

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. instrueren

Tekstdoelen

Een reclametekst heeft als tekstdoel:

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Activeren

Wat is het onderwerp van de tekst?

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. pootafdrukken van dino's
2. het Schotse eiland Skye
3. pootafdrukken
4. dino's op Skye

Welk signaalwoord past in de zin:
De PVV heeft hele extreme standpunten, .... veel partijen niet met hen willen samenwerken.
(oorzaak - gevolg)

1. omdat
2. dus
3. aangezien
4. waardoor

Wat is een hoofdgedachte?

1. De hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. De inleiding
4. De alinea's

Hoofdgedachte

• Het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd is de hoofdgedachte. Je vindt de hoofdgedachte vaak in de inleiding of in het slot van de tekst.

• een hele zin, maar geen vraagzin!

Staat hier een feit, mening of argument?
"Ik vind het prachtig weer vandaag."

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Feit, mening, argument.

Een feit, is iets wat waar is. Wat je kan controleren.

Een mening, is iets wat iemand vindt. Je kan het hier eens of oneens over zijn.

Met een argument legt iemand uit waarom hij iets vindt.

signaalwoorden oorzaak gevolg zijn

1. maar, echter
2. doordat, daardoor, als gevolg van
3. ten eerste, verder, ook

"Je moet je telefoon bij je kunnen houden in de klas."

Feit / Mening / Argument

In deze bron staan
feiten/meningen

1. feiten
2. meningen

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is de belangrijkste gedachte die de schrijver over het onderwerp heeft. Een hoofdgedachte bestaat uit één zin. 

Instructie

Het verband oorzaak - gevolg herken je aan de volgende signaalwoorden: daardoor, doordat, de oorzaak hiervan is, waardoor, ten gevolge van.

Voorbeeld:

Ik kwam zonder laptop aan op mijn werk, waardoor ik geen les kon geven. 

Oorzaak: geen laptop  Gevolg: geen les kon geven. 

Wat is de hoofdgedachte?

1. Twee scholen in de Randstad verbieden leerlingen examen te doen
2. Een school mag een leerling adviseren af te zien van examen
3. Vijf leerlingen meldden zich de afgelopen maand bij het LAKS
4. Om een hoog slagingspercentage te garanderen, weigeren scholen leerlingen met slechte cijfers examen te laten doen.

Welk signaalwoord voor oorzaak-gevolg staat in alinea 4?

1. eerste
2. toen
3. daardoor
4. maar

maken opdr 12 hoofdstuk 2.3 HoofdgedACHTE