COPD (versie 2)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

COPD

Lesdoelen

• je kunt benoemen welke aandoeningen onder COPD vallen
• je kunt de oorzaken van COPD benoemen 
• je kunt de symptomen benoemen bij COPD
• je kunt de diagnostiek van COPD benoemen 
• je kunt de behandeling van COPD benoemen 
• je kunt de complicaties van COPD benoemen

biologiepagina.nl

COPD

• COPD is een chronische ziekte, dat wil zeggen dat genezing niet mogelijk is.

• COPD staat voor ‘chronic obstructive pulmonary disease’. Bij COPD is er sprake van vernauwing van de luchtwegen als gevolg van ontsteking en kunnen de longen ook beschadigd zijn. Hierdoor ontstaat vervolgens benauwdheid. COPD wordt meestal veroorzaakt door roken.
  

• COPD is een verzamelnaam voor twee longaandoeningen:
  

                                      chronische bronchitis;

                                       longemfyseem.

Verschil COPD en astma

Bij zowel COPD en astma: ontstoken epitheel in de bronchiën. Bij COPD echter ook een constante vernauwing van de bronchiën met veel slijm.

COPD = geen klachtenvrije perioden, astma = klachtenvrije perioden.

COPD

Oorzaken COPD

Oorzaken COPD

-Roken, gerookt hebben of vaak rook van anderen inademen.

-Astma (onbehandelde), longontsteking of andere longziekten hebben.

-Erfelijke ziekte Alfa 1 antitrypsine deficiëntie: geen aanmaak eiwit alfa 1 dat de longen beschermt. 

-Schadelijke stoffen inademen zoals houtstof, lijm- of verfdampen

-vervuilde lucht inademen, bijvoorbeeld door fijnstof:

Symptomen COPD

Symptomen COPD

-Hoesten: sputum op hoesten(chronische bronchitis)

-Benauwdheid: bij inspanning en bij rust

-Vermoeidheid

-Soms piepende ademhaling

-Verlies van spierkracht 

-Gewichtsverandering

Een zorgvrager met COPD heeft

1. Een hoog zuurstofgehalte en een hoog CO2 gehalte
2. Een hoog zuurstofgehalte en een laag CO2 gehalte
3. Een laag zuurstofgehalte en een laag CO2 gehalte
4. Een laag zuurstofgehalte en een hoog CO2 gehalte

COPD: GOLD fases

GOLD fase 1: Lichte COPD

GOLD fase 2: Matig COPD

GOLD 3: Ernstig COPD

GOLD 4: Zeer ernstig COPD

Begrippenlijst

Zoek de betekenis van deze veel gebruikte begrippen:

Dyspneu =  

Dyspneu d éffort =  

Orthopneu =  

Apneu =  

Hyperventilatie =  

Hypoventilatie =

Cyanose=

Dyspneu = kortademigheid.

Dyspneu d éffort = kortademigheid bij inspanning.

Orthopneu = kortademigheid in rust.

Apneu = ademstilstand.

Hyperventilatie = te diepe en te snelle ademhaling (angst).

Hypoventilatie = te ondiepe en te trage ademhaling.

Diagnostiek

-Anamnese

-Spirometrie

-Bloedonderzoek (AAT-eiwit), bloedgasanalyse

-X-thorax

-CT-scan

-Sputumkweek

-Pleurapunctie

-Bronchoscopie

Is COPD te genezen?

1. ja
2. nee

Behandeling

-Medicatie

-Leefstijl 

-Fysiotherapie 

-Longrevalidatie

-Zuurstof

-Ventielbehandeling

Medicatie

-Kortwerkende luchtwegverwijders, effect binnen vijf minuten werking zes uur.

Bijv. Ventolin®, Salbutamol Cyclocaps®

Ipratropium (atrovent)

-Langwerkende luchtwegverwijders, werking twaalf uur.

Bijv. Serevent®

De pufjes kunnen met of zonder voorzetkamer gegeven worden, dat ligt aan de ernst van de klachten en effectieve inademing.

Altijd de mond goed laten spoelen!!!

-Ontstekingsremmers en antibiotica( bijv. Prednison)

inhalatorgebruik.nl

Complicaties COPD

-Pneumonie

-Pulmonale hypertensie (waardoor rechterventrikel hard moet werken--->hartfalen)

-Hypoventilatie

-Verhoogde kans op osteoporose(vermoedelijk door gebruik corticosteroiden)

-Hogere kans op een pneumothorax

-Gewichtsverlies

-Exacerbatie COPD

Exacerbatie COPD

Plotselinge verandering klachten en verslechterde conditie van de zorgvrager

Waar let je op bij een verdenking exacerbatie COPD?

- SpO2 (<92 %).

- Polsfrequentie (=120).

- AH (>30).

- gebruik hulpademhalingsspieren.

- bradycardie en bradypnoe wijzen op zeer ernstige problemen.

- T (> 38,5).

- Afwijkende longgeluiden.

Red flags:

Uitputting, cyanose, bewustzijnsdaling.

Verpleegkundige aandachtspunten

*Advies geven rondom leefregels bij COPD

*Helpen bij het inzicht krijgen in het herkennen van dyspneu klachten

*Uitleg geven wat het belang is van goede voeding, gewicht, conditie verbetering

*Indien nodig begeleiding aanbieden bij het stoppen met roken

*Psychosociale begeleiding

*Instructie geven bij inhalatiemedicatie en/of vernevelen

*Instructie gebruik van zuurstof

*Let op LLF (zie volgende dia)

Observatie LLF

Waar let je op als verpleegkundige?

Look:

Houding patiënt, symmetrische thoraxexcursies, ademhalingsdiepte, ademhaling, hulpademhalingsspieren, lippen/nagels, kleur huid, gewicht/omvang, psychische functies.

Listen:

Ademhalingsgeluiden, spraak

Feel:

Intuïtie, symmetrische thoraxexcursies, ademhalingsdiepte

Opdracht

-Lees de theorie in het boek 'Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg 1 n4', 

module 7 'Zorgvragers met aandoeningen aan de longen en luchtwegen', 

hoofdstuk 19 'De longen en luchtwegen' en 

hoofdstuk 20 'Zorgvragers met chronische longaandoeningen'.

-Maak de verwerkingsopdrachten van bovenstaande hoofdstukken.