BS2: DNA replicatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Goedemorgen!

This is the place to   Bio

Herhaling BS1

De bouw en functie van DNA

1. Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven

Thema 4: DNA

Basisstof 2:

DNA replicatie

Leerdoelen

1. Je kunt het proces van DNA-replicatie toelichten en beschrijven hoe DNA-replicatie plaatsindt.
2. Je kunt uitleggen op welke manieren de basenvolgorde in het DNA kan worden bepaald.
3. Je kunt uitleggen hoe met de basenvolgorde verwantschap kan worden aangetoond met gebruik van DNA-analyse   

0

Start van DNA-replicatie

DNA-replicatie = DNA kopiëren

Tijdens S-fase (= synthese)

Vrije nucleotiden in kernplasma:

dATP, dTTP, dGTP, dCTP

Vrije nucleotiden 

Helicase: verbreken waterstofbruggen tussen basen

Replicatiebel: opening in dubbele helix met ruimte voor replicatie

Bij eukaryoten meerdere startpunten

Bij prokaryoten één startpunt

Start van de replicatie

Replicatie (1)

Primase: aanleg RNA primer (startpunt DNA-polymerase)

DNA-polymerase: verbindt vrije nucleotiden aan enkelstrengs DNA

Afleesrichting: beweging DNA-polymerase van 3' naar 5' kant

Replicatie (2)

Leidende streng: streng met continue replicatie

Volgende streng: streng met onderbroken replicatie

Okazaki fragment: kort fragment op volgende streng

Replicatie (3)

Vervangen RNA primers met DNA nucleotiden op volgende streng

Ligase: koppelen/plakken okazaki fragmenten

Nieuw DNA bevat één "oude" en één "nieuwe" streng

Telomeren

Aan het uiteinde van een chromosoom zitten de telomeren.

  

Telomeren bestaan uit repetitief DNA, dus herhalingen van TTAGGG

DNA polymerase kan telomeren niet goed kopiëren.

Bij elke celdeling zullen de telomeren dus ook steeds korter worden

Wanneer de telomeren te kort worden zal de cel doodgaan (apoptose).

Apoptose noemen ook geprogrammeerde celdood.

telomeer

Telomerase

Telomerase verlengt het telomeer met RNA

DNA-polymerase vult streng aan

In meeste cellen is de expressie van telomerase onderdrukt

DNA Technieken (1)

PCR = Polymerase Chain Reaction

Doel = van weinig DNA, veel DNA maken

Nabootsen natuurlijke DNA-replicatie

1. Denaturatie (enkelstrengs DNA)
2. Aanhechting RNA primers
3. Replicatie door DNA-polymerase

DNA technieken (2)

Sequencing en gelectroforese

Sequencen door verschillen in fragmentlengte (Sanger methode)

DNA Technieken (3)

DNA-fingerprinting

Vergelijken DNA van personen d.m.v. gelelektroforese.

Restrictie-enzym: herkent en knipt een specifieke nucleotidenvolgorde

Fragmenten worden door gelelektroforese gescheiden en vergeleken.

Aan de slag

Maken

6 t/m 14

Leerdoelen

1. Je kunt het proces van DNA-replicatie toelichten en beschrijven hoe DNA-replicatie plaatsindt.
2. Je kunt uitleggen op welke manieren de basenvolgorde in het DNA kan worden bepaald.
3. Je kunt uitleggen hoe met de basenvolgorde verwantschap kan worden aangetoond met gebruik van DNA-analyse   

Heb je de leerdoelen onder de knie?

😒🙁😐🙂😃

Waren er lastige onderdelen?
Of heb je nog vragen over bepaalde onderdelen?