What is LessonUp
Search
Channels
Log in
Register
‹
Return to search
Ondernemen is risico nemen $4.3 Principaal-agent relatie
Wat gaan we doen op vrijdag 5 februari:
- stand van zaken handelingsdelen/opdrachten
- check huiswerk en inhoud $4.2
- een falende markt en instrumenten overheid
- een ontbrekende markt en instrumenten overheid
- principaal-agentmodel en -probleem
- marktwerking of niet?
1 / 44
next
Slide 1:
Slide
Economie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
This lesson contains
44 slides
, with
interactive quizzes
,
text slides
and
5 videos
.
Start lesson
Save
Share
Print lesson
Items in this lesson
Wat gaan we doen op vrijdag 5 februari:
- stand van zaken handelingsdelen/opdrachten
- check huiswerk en inhoud $4.2
- een falende markt en instrumenten overheid
- een ontbrekende markt en instrumenten overheid
- principaal-agentmodel en -probleem
- marktwerking of niet?
Slide 1 - Slide
- herkennen van een falende en een ontbrekende markt
- herkennen van een natuurlijk monopolie
- begrijpen en herkennen van processen van nationalisatie,
verzelfstandiging, privatisering en liberalisering
- (her)kennen van vormen van marktwerking
- begrijpen van het principe van 'de onzichtbare hand' en
de voordelen van een vrije markt
- begrijpen en herkennen van een principaal-agent model en
haar kenmerken
Leerdoelen
Slide 2 - Slide
- herkennen van een falende en een ontbrekende markt
- herkennen van een natuurlijk monopolie
- begrijpen en herkennen van processen van nationalisatie,
verzelfstandiging, privatisering en liberalisering
- (her)kennen van vormen van marktwerking
- begrijpen van het principe van 'de onzichtbare hand' en
de voordelen van een vrije markt
- begrijpen en herkennen van een principaal-agent model en
haar kenmerken
Leerdoelen
Slide 3 - Slide
Wanneer is er sprake van
een 'falende markt'?
Slide 4 - Mind map
--> De markt faalt:
- prijzen zijn te hoog of te laag
- (on)wenselijke producten
- externe effecten
- (on)gewenste machts- of monopolieposities
- bescherming (eigen/essentiële) sectoren
--> Het 'natuurlijke' marktevenwicht is niet wenselijk
Een falende markt
Slide 5 - Slide
Wat zijn de (drie) manieren voor de overheid om het marktevenwicht te beïnvloeden?
Slide 6 - Open question
Overheidsingrijpen bij een falende markt
1. prijsregulering (minimum- en maximumprijzen)
2. (belasting)heffing of subsidie
3. wet- en regelgeving
Slide 7 - Slide
Maar wat als er niet zozeer
een falende markt
is, maar überhaupt geen markt??
Met andere woorden als er sprake is van:
Ontbrekende markten
in het geval van:
- collectieve goederen
- (quasi-) collectieve goederen
- externe effecten
Slide 8 - Slide
Overheid creëert zelf een markt:
1. zelf goederen/diensten gaan produceren
2. goederen/diensten gaan laten produceren
3. internaliseren van externe effecten
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Video
Slide 11 - Video
Slide 12 - Video
Wat gaan we doen op woensdag 10 februari:
- stand van zaken handelingsdelen/opdrachten
- een falende markt en instrumenten overheid
- een ontbrekende markt en instrumenten overheid
- principaal-agentmodel en -probleem
- marktwerking of niet?
Slide 13 - Slide
- herkennen van een falende en een ontbrekende markt
- herkennen van een natuurlijk monopolie
- begrijpen en herkennen van processen van nationalisatie,
verzelfstandiging, privatisering en liberalisering
- (her)kennen van vormen van marktwerking
- begrijpen van het principe van 'de onzichtbare hand' en
de voor- en nadelen van een vrije markt
- begrijpen en herkennen van een principaal-agent model en
haar kenmerken
Leerdoelen
Slide 14 - Slide
Geef vijf mogelijke oorzaken voor een falende markt
Slide 15 - Open question
Gaat het hier om een falende of een ontbrekende markt?
Falende markt
Geen markt
De markt van sneeuwschuivers en zoutstrooiers
De markt van electrische laadpalen
De markt van coronavaccins
De markt van teststraten op corona
De markt van kolen(centrales)
De markt van sociale huurwoningen
De markt van IC-bedden
De markt van frisdranken op school
Slide 16 - Drag question
Overheid creëert zelf een markt:
1. zelf goederen/diensten gaan produceren
2. goederen/diensten gaan laten produceren
3. internaliseren van externe effecten
Slide 17 - Slide
Slide 18 - Video
Slide 19 - Video
Marktwerking
= situatie dat er concurrentie is om de gunst van de vrager
1.
privatiseren
(via de fasen: verzelfstandiging, liberalisering
en eigendomsoverdracht)
2.
veilen van concessies
(= alleenrecht voor een bedrijf om een
aantal jaren een product op de markt te brengen)
3.
uitbesteden
(= overheid geeft opdrachten aan derden om
die uit te voeren)
4.
consumenten informeren
(zodat consumenten zelf beter
kunnen oordelen)
Slide 20 - Slide
Slide 21 - Slide
Slide 22 - Slide
Slide 23 - Slide
Slide 24 - Slide
Slide 25 - Slide
Slide 26 - Slide
Slide 27 - Slide
Slide 28 - Slide
Slide 29 - Slide
Huiswerk
- hoofdstuk 4.4 van Risico en Rendement bestuderen
- hoofdstuk 3 en $ 4.1 en $ 4.2 afmaken
Slide 30 - Slide
Principaal-agent model
= model waarbij de ene actor (
de principaal
)
taken vaststelt en opdrachten geeft die de andere actor (
de agent
) uitvoert
tegen een bepaalde beloning (en bij slechte uitvoering komt er een straf)
Drie kenmerken:
1. principaal en agent hebben verschillende belangen
2. informatie is asymmetrisch
3. er is sprake van transactiekosten
Principaal-agentmodel
Slide 31 - Slide
De agent en de principaal hebben waarschijnlijk
een gezamenlijk belang én een eigenbelang.
Asymmetrische informatie in het
voordeel van de agent kan zorgen
voor een problematische relatie
Principaal-agent probleem:
Slide 32 - Slide
Let bij elk principaal-agent probleem op drie elementen:
1. Wie huurt wie in:
wie is de principaal en wie de agent?
2. Eigenbelang:
waarin hebben de twee partijen een
(conflicterend) belang/doel?
3. Asymmetrische informatie:
op welke wijze heeft de agent meer
informatie dan de principaal?
Principaal-agent probleem:
Slide 33 - Slide
Een principaal-agent probleem kan op twee manieren worden opgelost:
I Zorg ervoor dat de
agent hetzelfde belang
krijgt
als de principaal
--> bijv.
prikkelcontracten
(= contracten die ervoor zorgen dat de
principaal en de agent dezelfde doelstellingen hebben)
II
Verminder de asymmetrische informatie
--> als de principaal
meer informatie
heeft, kan de agent minder
goed zijn eigenbelang nastreven
--> bijv.
benchmarks
(= de gemiddelde prestatie van vergelijkbare
agenten) of een
second opinion
(= de mening over de prestatie
van de agent door een andere agent)
Principaal-agent probleem:
Slide 34 - Slide
Wat gaan we doen op donderdag 25 februari:
- stand van zaken PO's en Test jezelf
- check huiswerk 'Naar het examen'
- collectieve sector
- herkennen van doelstellingen economische politiek
- oefenen
Slide 35 - Slide
Een falende of ontbrekende markt
- Instrumenten overheid bij falende markt
- Instrumenten overheid bij ontbrekende markt
- Principaal-agentmodel
- Maatschappelijk krachtenveld (marktwerking, privatisering)
- Collectieve sector
- Doelstellingen economische politiek
Slide 36 - Slide
Wat zijn de drie instrumenten van de overheid bij een ontbrekende markt?
Slide 37 - Mind map
1. zelf goederen/diensten gaan produceren
2. goederen/diensten gaan laten produceren
3. internaliseren van externe effecten
Instrumenten bij een ontbrekende markt (creëren van een markt)
Slide 38 - Slide
1. prijsregulering
2. heffingen en subsisdies
3. wet- en regelgeving
Instrumenten bij een falende markt
Slide 39 - Slide
Slide 40 - Slide
Wie is de overheid eigenlijk?
Slide 41 - Slide
Overheidsingrijpen via maatregelen op het vlak van:
- conjunctuurbeleid --> vraagkant van de economie
- structuurbeleid --> aanbodkant van de economie
- marktbeleid
(- monetair beleid --> Centrale Bank)
Slide 42 - Slide
Doelstellingen economische politiek:
. een evenwichtige arbeidsmarkt
. prijsstabiliteit
. een rechtvaardige inkomensverdeling
. materieel evenwicht op de betalingsbalans
. evenwichtige economische groei
Slide 43 - Slide
Doelstellingen
economische politiek
Oefenen
Slide 44 - Slide
More lessons like this
Overheid en risico, overheid en markt
December 2021
- Lesson with
33 slides
Economie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Ondernemen is risico nemen $4.3 Principaal-agent relatie
March 2023
- Lesson with
11 slides
Economie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Particuliere en collectieve sector
January 2019
- Lesson with
22 slides
by
Economics
Economie
Middelbare school
vmbo t, mavo
Leerjaar 3,4
Economie voor vmbo
7.1
January 2023
- Lesson with
10 slides
Economie
Middelbare school
mavo
Leerjaar 3
Hoofdstuk 3 Marktresultaat
January 2024
- Lesson with
41 slides
Economie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
Hoofdstuk 3 klassieke marktfalen principaal-agent
December 2022
- Lesson with
15 slides
Economie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Kan de overheid dat regelen
December 2022
- Lesson with
19 slides
Economie
Middelbare school
vmbo g
Leerjaar 4
7.1 Wat is de overheid?
April 2023
- Lesson with
19 slides
Economie
Middelbare school
vmbo t
Leerjaar 4