Woordenschat & Spelling herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vandaag

• Herhaling leerstof
• Vragenuurtje
• Aan de slag!

Welkom!

Nodig:

• Chromebook
• Leerwerk toetsweek

Samenstelling = 

woorden aan elkaar plakken.

Één begrip = één woord = één beklemtoonde lettergreep

Driegangendiner

Voicemailbericht

Ook samengestelde werkwoorden: stofzuigen, toezeggen, ingebruikneming

Mening & Argumenten

Wanneer je zegt wat je ergens van vindt, geef je je mening of standpunt.

"ik vind de verfilming van Dune 1 en 2 minder goed dan het boek."

"Ik vind... / Ik denk dat ..."

> Aankondigen van een mening.

> expliciete aanwijzingen.

> vaak zelf afleiden wat die mening is: "De verfilming van Dune 1 en 2 is minder goed dan het boek."

Conclusie

• Als een mening of standpunt aan het slot van een tekst nog eens herhaald  wordt.
• Als een mening of standpunt aan het slot van een tekst nog eens kort samengevat wordt.

Feitelijk en Niet-feitelijk

Als je uitlegt waarom je iets vindt, geef je argumenten bij je standpunt.

> Met argumenten verdedig of onderbouw je je standpunt. Het zijn persoonlijke uitspraken. Signaalwoorden: daarom, omdat, want, doordat, ...

Feitelijk en Niet-Feitelijk

• Als iemand niet meteen dezelfde mening heeft als jij, kun je diegene met jouw argumenten proberen te overtuigen.
• Hoe 'sterker' jouw argumenten, hoe beter!
• Argumenten waarvan vast te stellen is of de uitspraak 'waar' of 'onwaar' is.

Voorbeeldje

• Ajax is de beste voetbalclub van Nederland, want ze spelen over het algemeen erg mooi  voetbal.
• Ajax is de beste voetbalclub van Nederland, want Ajax werd vaker landskampioen dan andere voetbalclubs.

Kritische denker

Wees een kritische denker!

Vraag je af: "klopt dit wel?"

"Is dit echt waar?"

"Hoe waarschijnlijk is dit?"

Ga op onderzoek uit in de tekst; weet iets over het onderwerp!

Tussenletters in samenstellingen

• -s toevoegen als je:
  In de samenstelling ook een –s hoort.

• Let op: als je de –s niet hoort, kun je het tweede deel van het woord vervangen door een woord dat niet met een s-klank begint. 

Stationschef want stationsklok).

Tussenletters in samenstellingen

• Is het eerste deel een zelfstandig naamwoord met meervoud op -en, dan schrijf je de tussenklank -en:
  kaartenbak, vluchtelingenstelsel.

• Heeft het eerste deel een meervoud op -s, of een meervoud op -s én -n, dan schrijf je alleen  -e:

      reserveband, keuzestress

• Heeft het eerste deel geen meervoud, of bestaat er maar één van, dan schrijf je alleen een -e:

roggebrood, zonneschijn

Even testen...

1. gerstebier
2. gerstenbier

Even testen...

1. maneschijn
2. manenschijn

Even testen...

1. secondewijzer
2. secondenwijzer

Even testen...

1. oorlogschip
2. oorlogsschip

Koppelteken (-)

Een koppelteken gebruik je als er sprake is van lees- of uitspraakproblemen. 

machouiterlijk    macho-uiterlijk

alineaindeling     alinea-indeling

Koppelteken (-)

Je gebruikt ook een koppelteken bij een samenstelling met een afkorting, een getal, een symbool, een aparte letter of een combinatie daarvan:

dvd-verkoop, 15-jarigen, €-symbool, v-snaar, 3D-printer

Koppelteken (-)

Je gebruikt een koppelteken bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn

Burgh-Haamstede

Latijns-Amerikaans

Koppelteken (-)

Samenstellingen waarvan het eerste deel een van de voorvoegsels bijna-, ex-, niet-, non-, oud- (voormalig), Sint- of sint- heeft, krijgen ook een koppelteken.

non-actief, ex-gedetineerde

Koppelteken (-)

Ook samenstellingen waarvan het tweede deel begint met een hoofdletter, krijgen een koppelteken. 

on-Nederlands, pro-Amerikaans

Koppelteken (-)

Samenstellingen die beginnen met adjunct, aspirant, chek, kandidaat, stagiair of substituut, krijgen altijd een koppelteken.

adjunt-directeur, chef-dirigent

Wat is juist geschreven?

1. 18-jarige
2. 3-havo-leerling

Het is auto-export (met koppelteken) omdat er in dit woord sprake is van klinkerbotsing.

1. juist
2. onjuist

Schrijf je wc-juffrouw of wcjuffrouw?
Schrijf je vwoniveau of vwo-niveau?

1. wc-juffrouw en vwoniveau
2. wc-juffrouw en vwo-niveau
3. wcjuffrouw en vwoniveau
4. wcjuffrouw en vwo-niveau

Ik gebruik het &-teken eigenlijk nooit.
'&-teken' is

1. juist geschreven
2. onjuist geschreven

Cijfers en getallen

Getallen tot en met twintig, tientallen, ronde getallen: letters.

Jaartal, temperatuur, gewicht, maat, bedrag, snelheid: cijfers.

Cijfers en getallen

Getallen in letters schrijf je aan elkaar. Alleen na 'duizend', voor en na 'miljoen' en voor en na 'miljard' komt een spatie.

negen miljard

twaalf miljoen honderdvijftigduizend tien

Cijfers en getallen

Bij klinkerbotsing schrijf je een trema, geen koppelteken

achthonderddrieënvijftig

Cijfers en getallen

Na een cijfer of getal schrijf je een koppelteken, behalve als het woord achter het cijfer of getal een samenstelling is.

22-jarige

4 meiherdenking

Wat is juist geschreven?

1. vijftienmiljoen honderddertigduizend
2. vijftien miljoen honderddertigduizend

Wat is juist geschreven?

1. zevenhonderddrie-en-zestig
2. zevenhonderddrieënzestig

Opdrachtje 

Check de toetsstof. Kennis paraat?

Stel je vragen!

Inloopuur online?

Nog vragen?

Aan de slag! 2v

Aan de slag met:

Leren voor de toetsweek (mag ook andere vakken)

Leesvaardigheid oefenen

Mentorzaken bespreken 

Klaar? Good busy!  Leer alvast Nederlands voor de PWW. Doe iets voor jezelf. Vijf minuten voor het einde samen afsluiten.

Aan de slag! 3v

Start (samen): 

Quizizz beeldspraak & stijlfiguren (WS 1 t/m 4)

Aan de slag met (zelf):

Leren voor de toetsweek (mag ook andere vakken)

Oefenen stijlfiguren & -fouten.

Andere zaken bespreken / inlooples online: link volgt dinsdag!

Klaar? Good busy!  Leer alvast Nederlands voor de PWW. Doe iets voor jezelf. Vijf minuten voor het einde (om 11.45 uur) samen afsluiten.

Van 11.45-12.10 uur inhaalmoment toetsen en een mondeling boekbespreking.

Huiswerk & Taalvout

• Leren voor PWW