Inleiding Lysias' redevoering

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Opdracht: 

Lees onderstaande fragmenten uit de inleiding (προοιμιον) van Lysias' redevoering. 

Beantwoord daarna de vragen online via deze LessonUp. 

De fragmenten staan ook in je katern (zie katern op Teams, p. 2) 

Lysias' verdediging van de moord op Eratosthenes

Lysias, verdediging van de moord op Eratosthenes

Een verhouding hebben (ἡ μοιχεια) met de vrouw van een Atheens burger gold als een ernstig misdrijf. De wet gaf de echtgenoot de mogelijkheid een op heterdaad betrapte minnaar (ὁ μοιχος) te bestraffen. Hij mocht hem in dat geval zelfs doden, maar dat schijnt zelden gebeurd te zijn. Meestal kwam men een schadevergoeding overeen.

Een zekere Eufiletos staat terecht wegens moord op Eratosthenes, de minnaar van zijn vrouw. Hij heeft, zo zegt hij, Eratosthenes op heterdaad betrapt en hem ter plekke vastgebonden en gedood. Volgens de aanklagers heeft hij Eratosthenes echter in zijn huis gelokt om hem te vermoorden.

Als Eufiletos de minnaar inderdaad heeft binnengelokt, had hij hem volgens de wet niet mogen doden en is hij een moordenaar, die de doodstraf verdient. Hij moet dus bewijzen dat Eratosthenes op eigen initiatief het huis is binnengekomen en op heterdaad is betrapt. Ook moet hij aantonen dat hij geen andere motieven had om hem te doden. Het is niet bekend wanneer dit proces precies heeft plaatsgevonden en wanneer Lysias dus deze redevoering heeft geschreven.

Welke punten roert de spreker Eufiletos aan om de sympathie van de jury te krijgen voor zijn vergrijp?

In het fragment 'Echtbreuk moet worden gestraft' wordt gesproken over 'te geringe straffen' (r. 4-5).
Welke straf zal Eufiletos bedoelen?

Uit tekst 1a 'Echtbreuk moet worden gestraft' blijkt niet om welke misdaad het gaat. Welke termen gebruikt hij ervoor?

Inleiding 1b Eufiletos moet de feiten aantonen

1. Ik meen, heren, dat ik dit moet aantonen, dat Eratosthenes een verhouding had met mijn vrouw en

2. haar verleidde en mijn kinderen te schande maakte en mijzelf zwaar beledigde door mijn huis binnen te gaan

3. en dat er tussen mij en hem geen enkele vijandschap bestond behalve deze en dat ik dit niet om geld gedaan

4. heb, opdat ik i.p.v. arm rijk zou worden en ook niet vanwege een of andere andere winst behalve wraak 

5. volgens de wetten. Ik zal jullie dus vanaf het begin al mijn belevenissen vertellen, zonder iets over te slaan, 

6. maar terwijl ik de waarheid zeg. Want ik denk dat dat voor mij de enige redding is, als ik jullie 

7. alles wat gebeurd is zal kunnen vertellen.

De volgende 4 vragen gaan over dit fragment. 

Welke drie aanklachten tegen Eratosthenes somt Eufiletos in deze tekst op?

Regel 3 ‘dat er tussen mij en hem geen enkele vijandschap bestond behalve deze’. Waarom is deze opmerking belangrijk voor de verdere argumentatie?

Regel 3-4 ‘dat ik dit niet om geld gedaan heb’: dit is nogal vaag geformuleerd. Welke daad bedoelt Eufiletos?

Regel 6 ‘enige redding’. Wat bedoelt Eufiletos in zijn geval met redding?