1. Geluid maken en horen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

1. Geluid maken en horen

Ga rustig zitten op je plek.

Je jas en telefoon zijn aan de kapstok en in de kluis.

Pak je boek en pen op tafel, iPad in de LessonUp.

Dit gaan we leren:

Je kunt benoemen wat een geluidsbron is.

Je kunt uitleggen hoe een geluidsgolf van een bron tot aan jouw oor komt.

Welk van deze voorwerpen is géén geluidsbron?

1. Een deurbel
2. Een gitaar
3. Een oor
4. Een speaker

Welk onderdeel van je oor trilt wanneer je geluid hoort?

1. Het trommelvlies
2. De gehoorgang
3. De stembanden

Op een gitaar kan je een snaar korter maken door je vinger erop te zetten. Als de snaar korter wordt, wordt het geluid...

1. Harder
2. Zachter
3. Hoger
4. Lager

Een geluidsbron is een voorwerp dat geluid maakt. Dat kan van alles zijn.

Een geluidsbron zorgt ervoor dat de luchtdeeltjes eromheen gaan trillen.

Een trilling kan zo een geluidsgolf veroorzaken.

Je hebt wel altijd deeltjes nodig om een geluidsgolf te maken (je kan dus geen geluid maken in de ruimte).

Geluid gaat altijd door een tussenstof.

Zelf bekijken

Ik heb een kaars staan naast een speaker.

Uit die speaker komt zo een geluid met een frequentie van ongeveer 20Hz

(20 trillingen per seconde).

We gaan observeren wat die trilling doet met de vlam van de kaars.

Voorspellen:

Wat voor effect zal de trilling hebben op de vlam?

a. De vlam beweegt op en neer;

b. De vlam beweegt van de luidspreker af;

c. De vlam beweegt heen en weer;

d. De vlam beweegt helemaal niet;

e. De vlam wordt uitgeblazen;

f. Ik denk iets anders, namelijk…

Wat gaat de vlam doen?

Op en neer

Van de luidspreker af

Heen en weer

Beweegt niet

Uitgeblazen

Anders...

Kijk en huiver

Observeer wat er gebeurt als ik de speaker aan zet.

Kijk goed wat er gebeurt met de vlam. Omschrijf wat je ziet.

Ik observeer...

Waarom gebeurt dat?

1. Hoe kan je de beweging van de vlam verklaren?

2. Wat zegt deze demonstratie over de manier waarop een geluidsgolf zich voortbeweegt?

Wat gebeurde er?

De vlam van de kaars bewoog mee met de deeltjes in de geluidsgolf.

We zagen dat de vlam heen en weer bewoog, dus:

De luchtdeeltjes bewogen heen en weer in de richting van de geluidsgolf.

Conclusie:

Een geluidsgolf beweegt zich in de lengte voort. Vergelijkbaar met een veer als je die heen en weer zou duwen.

Op sommige stukken drukken veel luchtdeeltjes samen, op sommige stukken komen minder luchtdeeltjes.

In je oor gaat je trommelvlies trillen als er een geluidsgolf tegenaan komt. Dat is hoe je geluid hoort.

Geluid in lucht gaat met 343 meter per seconde. Dat is veel langzamer dan licht - daarom zie je bij onweer eerst de bliksem en hoor je daarna de donder pas.

Dit hebben we geleerd:

Wat een geluidsbron is.

Hoe een geluidsbron trillingen veroorzaakt.

Hoe een geluidsgolf zich door een tussenstof voortbeweegt richting je oor.

Aan de slag!

Maak: paragraaf 8.1, opdrachten 1 t/m 11.

Hoe: gebruik je boek. Gebruik de theorie bij de vragen.

Met wie: je mag rustig overleggen met je buur.

Hoe lang: tot einde lesuur de tijd.

Klaar? Laat je werk bij mij controleren.

Maak in je online boek: paragraaf 8.1, 'Test jezelf'