1.6 Europa en de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.6 Europa en de wereld

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Karel V 

1500-1558

• Erft bestuur over de Nederlandse gewesten (1506), Spanje (1516) en het Rooms-Duitse Rijk (1519)

• Enorm rijk door huwelijken, veroveringen en erfenissen 

De aanspreektitel van Karel?

Karel, bij de gratie Gods, Heilig Rooms keizer, Semper Augustus, Koning van Duitsland, Koning van Italië, Koning van heel Spanje, Castilië, Aragón, León, Navarra, Granada, Toledo, Valencia, Galicië, Mallorca, Secillia, Córdoba, Murcia, Jaén, Algarve, Algeciras, Gibraltar, de Canarische eilanden, Koning van de Beide Siciliën, Sardinië, Corsica, Koning van Jerusalem, Koning van de Westelijke en Oostelijke Indiën, Heer van de Eilanden en de Grote Oceaan, Aartshertog van Oostenrijk, Hertog van Bourgondië, Brabant, Lotharingen, Stiermarken, Karinthië, Krain, Limburg, Luxemburg, Gelderland, Neopatrië, Württemberg, Landgraaf van de Elzas, Prins van Zwaben, Graaf van Vlaanderen, Habsburg, Tirol, Gorizia, Barcelona, Artesië, Franche Comté, Henegouwen, Holland, Zeeland, Ferrette, Kyburg, Namen, Roussillon, Cerdagne, Drenthe, Zutphen, Markgraaf van het Heilig Roomse Rijk, Burgau, Oristano en Gociano, Heer van Friesland, het Wendland, Pordenone, Biskaye, Molin, Salins, Tripoli en Mechelen.

1519: Karel werd keizer Heilig Roomse Rijk

1550 en 1560:  Amerika -> Zilvervloot ->veel goud en zilver voor Karel V

Vrienden van Karel V

Gebieden in Zuid-Amerika die zijn veroverd sinds de ontdekking van Amerika door Columbus.

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk bleef een voortdurende bedreiging voor het rijk van Karel V. Daarnaast was in de Middeleeuwen het christendom de belangrijkste godsdienst in Europa, en de Islam was een grote bedreiging. Karel voelt zich, als koning van Jeruzalem, verplicht om een kruistocht tegen de islam te voeren.

Vrienden van Karel V

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

Door de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika wordt hij heerser over een rijk waar de zon nooit ondergaat.

Hoewel Karel officieel keizer van het Rooms-Duitse Rijk was (zwart omlijnd op de kaart), waren veel van de vorsten in dit rijk niet gehoorzaam aan Karel.

Karel had zeer regelmatig oorlog met Frankrijk, tussen: 1521-1526, 1526-1529, 1535-1538, 1542-1544 en 1552-1559. Dit had vooral te maken met de ligging van beide landen, maar ook met macht en invloed in andere landen.

Situatie in Europa

Politieke tegenstanders zijn uit op de rijkdom en macht van Karel V die zijn macht ook nog eens wil vergroten. 

Gevolgen: Diverse oologen in Europa tegen Frankrijk (Pavia 1525) en ook tegen het Ottomaanse Rijk (Wenen 1529 en Tunis 1535). 

Uitkomst: Karel de V is op dat moment de sterkste!

Economische gevolgen van beleid Karel V

• 1. Geldontwaarding door:
• - aanvoer goud/zilver uit Amerika
• - bevolkingsgroei en gebrek aan voedsel
• 2. Handelskapitalisme > 'nieuwe rijken':
• handelaren/stedelingen 
• de financiers van de vorsten
• adel minder belangrijk

Anton Fugger

Een veranderend wereldbeeld:

Europa profiteert enorm van de ontdekkingsreizen en het koloniseren van gebieden

• macht neemt toe, zelf goederen over de hele wereld verhandelen.
• meer kennis over de wereld.
• meer kennis over de scheepvaart.
• verspreiding van kennis door de uitvinding van de drukpers.