1.6 en 1.7

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom bij Biologie

Denk aan de afspraken:

- Telefoon in je tas.

- Spullen pakken.

- Tas op de grond.

- Aandacht voor de docent.

Wat gaan we doen?

Herhaling vorige les

Basisstof 6: 'bestuiving, bevruchting en verspreiding'

Uitleg + oefening +quiz

Bestuiving

Bestuiving

Wanneer stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper terechtkomt,

heet dit bestuiving.

Bestuiving door insecten->insectenbloem
Bestuiving door de wind-> windbloem

Bestuiving

Zelfbestuiving = als stuifmeel op 

de stamper van dezelfde plant 

komt

Kruisbestuiving = als stuifmeel 

op de stamper van een andere 

plant komt. (zelfde soort)

Insectenbestuiving

• Insectenbloemen
• Grote bloemen met opvallende kroonbladeren
• Stempels en helmknoppen binnen de bloem
• Geur
• Nectar: zoet sap onder de bloem

Windbestuiving

• Windbloemen
• Klein en onopvallend
• Kroonbladeren: groen
• Wind blaast stuifmeel van de meeldraden weg
• Bestuiving: kans, dus veel stuifmeelkorrels
• glad en licht
• helmknoppen en stempels buiten de bloem

Als je even een boom vol stuifmeel schud... 

Bevruchting

• Stuifmeel op de stempel van een plant van dezelfde soort.
• Stuifmeelkorrel vormt een stuifmeelbuis
• Groeit door de stijl naar de zaadbeginsel in het vruchtbeginsel
• Bevruchting = 
• Kernen geslachtscellen versmelten
• Meer tegelijk is mogelijk

Vruchtbeginsel groeit uit tot vrucht

Zaadbeginsels groeien uit tot zaden

Vruchtvorming

Ná de bevruchting verandert er een hoop in de bloem.

De bevruchte eicel groeit uit tot een kiem.

Het zaadbeginsel groei uit tot zaad.

Het vruchtbeginsel groeit uit tot een vrucht.

Via uitwerpselen

Via de vacht / verendek

Verspreiding door dieren

Reigersbek

wegschieten zaad na rijping vrucht

Springzaad

wegschieten vrucht met zaad

De plant zelf: De vruchten of zaden schieten weg

Dat kan als de vrucht rijp is. De vrucht springt dan open. 

De zaden/vruchten worden dan weggeslingerd.

Dit gebeurt bijv. ook bij de brem, de erwt en de ooievaarsbek

De plant zelf: Vruchtje met daarin zaad dat wegspringt

Door de plant zelf

Esdoorn en Linde

Paardenbloem

Esdoorn: Verspreiding door de wind

Vaak hebben vruchten of zaden hulpmiddelen om lang in de lucht te kunnen zweven. De Esdoorn en de Linde hebben vleugels.

Paardenbloem: Verspreiding van de vruchtjes met de pluisjes als hulpmiddel

Verspreiding van zaden door de wind.

Huiswerk

Leren H1.6

Maken opgaven 1 t/m 10

7. Ontkieming, groei en ontwikkeling

De bouw van een zaad

Buitenkant van een zaad

Zaadhuid: beschermend vliesje

Navel: plek waarmee het zaad vastzat aan de vrucht

Poortje: kan water doorheen

Binnenkant van een zaad

Zaadlob: voeding voor de kiem

Kiem: klein plantje wat uit kan groeien

- worteltje

- stengeltje

- blaadje

Ontkieming

Groei en ontwikkeling

• Ontkieming: zaadhuid barst open en kiempje begint te groeien.
• Groei: groter en zwaarder worden.
• Ontwikkeling: veranderingen in de bouw van een organisme. 

Levenscyclus van een plant

Kiemen van een boon

Let op in welke volgorde dit gebeurt 

(zie ook de afbeelding).

Hoe lang duurt de levencyclus van een plant?

De levenscyclus van een boon duurt één jaar: eenjarige plant.

Een tweejarige plant ontkiemt en groeit in het eerst jaar en bloeit en maakt zaden in het tweede jaar

Meerjarige planten ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer en vormen zaden in de herfst. Elk voorjaar lopen de planten weer uit. 

Houtachtige planten (bomen en stuiken) bloeien en maken zaden  jaarlijks

Toepassing en inzicht opdrachten:

1.1: 1-9

1.2: 16-20 

1.3: 26-31 

1.4: 46-50

1.5: 59-64

1.6: 68 - 72

Diagnostische toets:

Werkboek: blz. 69-70

Tekstboek: blz. 50-60

Leerdoelen

- Ik kan herkennen welke planten via windbestuiving of insectenbestuiving zich geslachtelijk voortplanten.

- Het verschil tussen stuifmeel en zaden kan ik aangeven.

- Het proces van het ontstaan van een vrucht kan ik beschrijven.

- Ik kan voorbeelden geven van verschillende vormen van verspreiding van zaden.