Betoog schrijven, de inleiding

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Manieren  van inleiden

De inleiding schrijven

Na deze les…

• Weet je welke elementen een goede inleiding bevat
• Kun je een inleiding schrijven waarin je aandacht van de lezer trekt en het onderwerp introduceert
  
• Heb je kunnen werken aan jouw betoog

Hoofdstructuur

Een goede zakelijke tekst bestaat meestal uit drie hoofddelen: 

1. de inleiding (vaak één  of twee alinea's)

2. het middenstuk (bijna altijd meerdere alinea's)

3. het slot  (vaak één alinea)

Elk deel heeft zijn eigen functie in de gehele tekst. 

Welke functies kan de inleiding van een tekst ook alweer hebben?

Het onderwerp

Een aandachttrekker

het standpunt

De voorgeschiedenis

De inleiding start altijd met  ...

Dat kan op vier verschillende manieren, o.a. ....

Vervolgens wordt ... geïntroduceerd.

Bij een betoog wordt daarnaast altijd ... genoemd.

De inleiding

Een inleiding start altijd met een aandachttrekker. Dit kan op vier manieren, namelijk met de geschiedenis, de actualiteit, het belang voor de lezer of een voorbeeld/anekdote. Vervolgens is het belangrijk dat het onderwerp wordt geïntroduceerd. Bij een betoog moet daarnaast altijd het standpunt worden genoemd.

Functies van de inleiding 

1. De belangstelling wekken 
2. Het onderwerp introduceren en/of de hoofdgedachte naar voren brengen 
3. Aankondigen hoe de tekst is opgebouwd
4. De aanleiding voor het schrijven noemen
5. De lezer of luisteraar welwillend stemmen 

Let op: vaak heeft een inleiding meerdere functies tegelijkertijd.

1. De belangstelling wekken

De lezer prikkelen om verder te lezen met een pakkende inleiding.

2. Het onderwerp introduceren en/of de hoofdgedachte naar voren brengen

Je zorgt ervoor dat de lezer meteen weet waar het over gaat. Zo bepaalt hij of hij verder wil lezen.

3. Aankondigen hoe een tekst is opgebouwd

Dit komt vooral voor bij een langere tekst (uiteenzetting, beschouwing of betoog)

4. De aanleiding noemen

Welke gebeurtenis of nieuwsfeit vormt de aanleiding voor het schrijven van de tekst? Waarom schrijft de schrijver erover? Wat is er gebeurd?

5. De lezer welwillend stemmen

De schrijver wil ervoor zorgen dat de lezer geboeid raakt. Hij vertelt bijvoorbeeld eerst iets persoonlijks of hij bedankt eerst de lezers. Zo hoopt hij de aandacht en de sympathie van de lezer te winnen, 

Een pakkende inleiding schrijven

directe vragen

Een of meerdere directe vragen:

Wat zou ú doen met een miljoen?

stelling, vraag

Een stelling gevolgd door een vraag:

'Een 5,6 is goed genoeg', vindt mijn dochter. Maar is dat wel zo?

retorische vraag

Meer een mededeling in vraagvorm:

Bent u de kou ook zo zat?

verrassende, uitdagende openingszin

shockerende of verrassende openingszin:

'Trump is een hond'

constatering

Je stelt vast dat een bepaald verschijnsel of een bepaalde ontwikkeling plaatsvindt:

De overheid bemoeit zich steeds meer het het privéleven van de gewone burger.

anekdote

ort verhaaltje met verrassende kern

--> symboliseert algemene gedachte

Welke manier van inleiden?

Op wie gaat ú stemmen?

1. stelling, vraag
2. retorische vraag
3. directe vraag
4. constatering

Welke manier van inleiden?

De werkloosheid gaat omhoog. Het gaat lekker met de economie.

1. retorische vraag
2. (sarcastische) openingszin
3. constatering
4. anekdote

Welke manier van inleiden?
De belasting op levensmiddelen moet omlaag. Maar zal de gewone mens daar wel profijt van hebben?

1. stelling, vraag
2. retorische vraag
3. directe vraag
4. constatering

Welke manier van inleiden?

Heb je ook zo genoeg van de lockdown?

1. stelling, vraag
2. constatering
3. directe vraag
4. retorische vraag

Oefenen

• Open een Worddocument 
• Bekijk de  stellingen.
• Kies één van de stellingen
• Schrijf daarvoor een inleiding van ongeveer 120 woorden.
• Daarna bespreken we de inleidingen

Kies uit:

- Ophitsende, discriminerende en haatzaaiende uitspraken op sociale media moeten met een lik-op-stuk-beleid worden aangepakt.
- De verkoop van zeer zwak-alcoholische drank aan jongeren tussen de 16 en 18 jaar moet legaal worden.
- Geweld tegen hulpverleners en gezagdragers moet strenger worden bestraft.
- Iedere Nederlander moet verplicht orgaandonor worden.
- Al het openbaar vervoer moet gratis worden.
- De regering moet roken verbieden.

Oefenen

• Open een worddocument in Classroom.
• Bekijk de korte documentaire die hierna volgt.
• Bedenkt welke tekststructuur bij dit onderwerp past.
• Schrijf een inleiding van ongeveer 50 woorden die past bij de tekststructuur van jouw keuze. 
• Kies een van de manieren die in deze les is besproken.
• Maak het in Classroom.