VT Ouderenzorg MV p3-4 wk 6-8 (samengevoegd) - Diabetes Mellitus

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

VT Ouderenzorg

Diabetes Mellitus

• Type I 
• Type II

Vragen over de vorige les?

Hoofdleerdoel

De student beschrijft wat de oorzaak, de verschijnselen en de behandelingen zijn bij psychogeriatrische problemen.

Subleerdoelen week 5:

De student:

13. Legt in eigen woorden uit wat een depressie is.

14. Legt in eigen woorden uit wat een delier is.

15. Benoemt vijf risicofactoren voor het krijgen van een delier.

16. Benoemt vier uitlokkende factoren voor het krijgen van een delier.

17. Benoemt zes symptomen van een delier.

18. Benoemt drie vragen om een patiënt op delier te screenen.

19. Benoemt vier verschillen tussen een delier en dementie.

Leerdoelen

Hoofdleerdoel

De student beschrijft de oorzaak, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen van diabetes mellitus.

Subleerdoelen week 6

De student:

1. Legt uit wat diabetes mellitus is en wat de oorzaken zijn.

2. Legt uit wat het verschil tussen diabetes type I en type II is.

3. Benoemt waar insuline wordt geproduceerd in het lichaam en waar het wordt afgebroken.

4. Beschrijft de werking van insuline.

5. Beschrijft de werking van glucagon.

Subleerdoelen week 7:

De student:

6. Legt uit wat de gevolgen zijn van insulinetekort bij diabetes type I .

7. Legt uit wat de gevolgen zijn van insulinetekort bij diabetes type II.

8. Beschrijft wat de diagnostiek is bij diabetes mellitus .

9. Benoemt wat de behandeling bij diabetes mellitus type I en type II is.

Leerdoelen Diabetes

Wat weet je al
over diabetes?

Diabetes

"Suikerziekte"

• ziekte waarbij de hoeveelheid glucose in het bloed (bloedsuikerspiegel) langdurig verhoogd is
• Type 1 en type 2

Bloedsuikerspiegel

• regulatie d.m.v. insuline en glucagon

Hoe zat dat ook al weer met die hormonen?  

--> Sleepvraag en quizvragen

Zorgt voor stijging van de bloedsuiker-

spiegel

Insuline

Glucagon

Zorgt dat  glucose omgezet wordt in glycogeen

Zorgt dat  glycogeen omgezet wordt in glucose

Zorgt voor een daling van de bloedsuiker-

spiegel

Zorgt dat vet en eiwitten omgevormd worden tot glucose bij een tekort aan glucose

Waar in het lichaam worden de hormonen glucagon en insuline gemaakt?

1. In de lever
2. In de bijnier
3. In de hypofyse
4. In de alvleesklier

Welk hormoon wordt aan het bloed afgegeven na het eten van een maaltijd?

1. Insuline
2. Glucagon

Welke glucosewaarde
moet het bloed normaal gesproken ongeveer hebben?

1. Tussen de 2,0 en 5,0 millimol per liter
2. Tussen de 3,5 en de 8,0 millimol per liter
3. Tussen de 5,0 en 10,0 millimol per liter
4. Tussen de 6,0 en de 12,0 millimol per liter

Insuline en glucagon

Diabetes type 1 en 2

Type 1    (10%)

• Weinig tot geen aanmaak van insuline
    door ernstige schade alvleesklier
• Absoluut tekort aan insuline
• ‘insuline-afhankelijke diabetes mellitus’

 

Type 2    (90%)

• Verminderde gevoeligheid van cellen voor insuline 
• Relatief tekort aan insuline
• ‘niet-insuline-afhankelijke diabetes mellitus’ 

Symptomen type 1 en 2

Symptomen/ gevolgen type 2:

• Veel plassen
  
• Dorst en veel drinken
• Vermoeidheid
  
• Slecht of wazig zien
• Jeuk
  
• Slecht genezende wonden
  
• Verhoogde gevoeligheid
   voor infecties
• Etalagebenen

Symptomen/ gevolgen type 1:

• Veel plassen
  
• Dorst en veel drinken
  
• Vermoeidheid
  
• Gewichtsverlies
  
• Slecht of wazig zien
  
• Jeuk
  
• Slecht genezende wonden
  
• Verhoogde gevoeligheid voor infecties
  
• Stemmingswisselingen
  
• (tijdelijk) Uitblijven van de menstruatie
  
• Erectiestoornissen

Gaan de volgende krantenkoppen over diabetes type 1 of type 2?

Diabetes type 1

Diabetes type 2

'Nieuwe uitvinding voor kinderen met diabetes: bloedsuiker meten zonder prikken.'

'Kwartier bewegen per dag verlaagt risico op diabetes.'

Meer mensen met diabetes door stijging van de gemiddelde leeftijd. 

'Paar kilo afvallen zorgt al voor lager risico op diabetes.'

Diabetes type 1 en 2

        ---> quizvragen

Diabetes type 1 komt het meest voor

1. Waar
2. Niet waar

Bij diabetes type 2
wordt er ...

1. ... geen insuline meer aangemaakt door de alvleesklier
2. ...te weinig insuline aangemaakt en/of reageert het lichaam er niet meer goed op.
3. ... wel insuline aangemaakt, maar dat wordt weer afgebroken.

Welk symptoom past niet bij diabetes type 2?

1. slecht of wazig zien
2. dorst en veel drinken
3. veel plassen
4. gewichtsverlies

Diagnose en behandeling

• Hoe wordt de diagnose gesteld?
• Waaruit bestaat de behandeling?

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Geleidelijk

begin

Diabetes

type 1

Diabetes

type 2

Plotseling 

begin

Risico-

factoren:

erfelijke factoren 

en infecties

Risicofactoren:

erfelijke factoren en ongezonde leefstijl

10% van het totaal aantal mensen met diabetes

90% van het totaal aantal mensen met diabetes

Ontstaat meestal op jonge leeftijd

Ontstaat meestal op een leeftijd boven de 40 jaar

Behandeling: toediening van insuline (injectie/pomp)

Behandeling: leefstijl aanpassen, tabletten en later soms toediening van insuline

Diabetes type 1 en type 2

Leerdoelen

Hoofdleerdoel

De student beschrijft de oorzaak, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen van diabetes mellitus.

Subleerdoelen week 8:

De student:

10. Legt uit wat hypoglykemie en hyperglykemie is.

11. Benoemt de oorzaak, symptomen en de behandeling van hypoglykemie.

12. Benoemt de oorzaak, symptomen en de behandeling van hyperglykemie.

13. Benoemt latere complicaties van diabetes mellitus en legt het verband met de volgende begrippen uit: retinopathie,

       nefropathie, neuropathie en amputatie.

Hyper- en hypoglykemie

Bloedsuiker te laag? --> hypo(glykemie)

Bloedglucosewaarde < 4,5 mmol/l

Bekende symptomen:

• Beven
  
• Zweten
• Honger
  
• Hoofdpijn
   

Minder bekende symptomen:

• Agressief gedrag
  
• Verwardheid

Mogelijke oorzaken hypo:

• Verkeerd voedingspatroon
  
• Te veel insuline geïnjecteerd
  
• Overmatige fysieke inspanning
  
• Verkeerde combinatie van geneesmiddelen
  
• Alcohol gebruik
  
• Unawareness (patiënt met herhaaldelijke   nachtelijke hypoglycaemiën)

Hyper- en hypoglykemie

Bloedsuiker te laag? --> hyper(glykemie)

Bloedglucosewaarde > 9 mmol/l

Bekende symptomen:

• droge mond
  
• droge lippen
  
• vermoeidheid
  
• veel plassen
   

Minder bekende symptomen:

• recidiverende infecties (huid/urinewegen)
  
• jeuk (gegeneraliseerd/genitaal streek)
  
• verminderd zicht

Mogelijke oorzaken hyper:

• Stress
  
• Te weinig insuline gespoten
  
• Te veel gegeten
  
• Verminderde beweging

Quiz

Er volgen nu een aantal quizvragen, let op: je hebt beperkt de tijd om de vragen te beantwoorden.

We spreken van een hypo(glykemie) bij een glucosewaarde

1. onder de 4 mmol/l
2. onder de 6 mmol/l
3. boven de 8 mmol/l
4. boven de 10 mmol/l

Mevrouw A. heeft een bloedsuikerwaarde van 7,8 mmol/l.
Dit duidt op een:

1. hypoglykemie
2. normale bloedsuikerwaarde
3. hyperglykemie

Mogelijke oorzaken van een hyper(glykemie) zijn:

1. stress, te veel bewogen, te weinig gegeten, te weinig insuline gespoten
2. stress, te weinig bewogen, te weinig gegeten, te veel insuline gespoten
3. stress, te weinig bewogen, te veel gegeten, te weinig insuline gespoten
4. stress, te weinig bewogen, te veel gegeten, te veel insuline gespoten

Je ziet dat meneer Dirksz, die diabetes heeft, zit te beven en te zweten. Daarnaast is hij verward. Wat zou er met hem aan de hand zijn?

1. Hij heeft een hypo
2. Hij heeft een hyper

Hypoglykemie oorzaken

• te veel insuline gespoten
• te weinig of te laat eten
• te snelle opname van insuline
• meer lichaamsbeweging dan normaal 

Wat is dan dus de behandeling?

Hyperglykemie oorzaken

• te weinig insuline gespoten
• eten en drinken van te veel suiker en koolhydraten
• minder lichamelijke beweging dan normaal
• stress

Wat is dan dus de behandeling?

Welke verschijnselen horen bij een hypo- en welke bij een hyperglycemie?

hypoglycemie

hyperglycemie

wisselend humeur

honger

slaperigheid

zweten

droge tong

moeheid

veel plassen

bleekheid

slecht zien

is diabetes type 1 te genezen

welke complicaties herkennen jullie als gevolg vandiabetes

wat kan je eraan doen

Complicaties

Maak het werkblad over hypo- en hyperglykemie en complicaties.

Maak gebruik van: www.diabetesfonds.nl 

Complicaties

Jarenlang een te hoog bloedsuiker hebben, leidt op de lange termijn tot zeer ernstige complicaties.

• Retinopathie = netvliesbeschadiging 
• Nefropathie = nierbeschadiging
• Neuropathie = zenuwbeschadiging
• Amputatie = verliezen van een lichaamsdeel
  
  

 Hoe kan diabetes leiden tot deze complicaties?

Denk jij nu voldoende kennis te hebben om een zorgvrager met diabetes goede zorg te kunnen bieden?
(0= zeker niet 10= zeker wel)

0100

Opdracht

• Maak in e-Xpertcollege de opgaven van de module Diabetes mellitus.
   
  
• Laat aan de docent je certificaat zien wanneer je alle opgaven afgerond hebt.

Volgende week: Begrippenbingo

Bingo!

Vasculaire dementie

Lewy body dementie

Apraxie

Afasie

Confabuleren

Delier

Depressie

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Vergrijzing 

Rimpels 

Hypertensie 

Hersenstam 

Kleine hersenen 

Geheugenstoornissen 

Karakter- en gedragsstoornissen 

Ziekte van Alzheimer

Glucagon

Insuline

Eilandjes van Langerhans

Lever

Hypoglykemie

Hyperglykemie

Toediening van insuline

Toediening van tabletten

Bingo!

Vasculaire dementie

Lewy body dementie

Agnosie

Apathie

Agitatie

Fase van de "bedreigde ik"

Fase van de "verborgen ik"

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Presbyopie 

Frontale hersenkwab 

Temporale hersenkwab

Korte termijn geheugen

Lange termijn geheugen

MMSE

MRI

Delier

Ziekte van Alzheimer

Glucagon

Insuline

< 3,5 mmol/l

> 8,0 mmol/l

Gewichtsverlies

Veel plassen

Zweten

Afsluiting

Doen  na de les:

• werken aan je opdracht (certificaat)
• uitwerken leerdoelen uit de LOEP
• bestuderen van de module "Diabetes Mellitus" in ExpertCollege
• voorbereiden op de volgende les door alle lesstof van deze periode (dementie, delier, depressie, diabetes) te bestuderen