1C - Samenwerkend lezen - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lesprogramma

• Startopdracht: signaalwoorden en tekstverbanden
• Onderwerp en hoofdgedachte

Mededelingen

Les van aanstaande vrijdag: neem een tekst mee van geschiedenis of aardrijkskunde. 

 Lesdoelen

• Ik weet wat het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst is
• Ik kan de hoofdgedachte uit de tekst herleiden

STARTOPDRACHT

Noteer in je schrift:

Vraag 1  Welke signaalwoorden weet je nog? Voorbeeld Ik ga huis naar omdat ik ziek ben (reden)
Vraag 2  Verzin vier zinnen met signaalwoorden.
Vraag 3  Verwijswoorden. Noteer het verwijswoord en geef aan waarnaar het verwijst.

• Hij hield van sport en deed dat elke dag.
• Mijn moeder bakte een heerlijke appeltaart. Ze deelde die later uit aan de buren.
  
• De fiets stond tegen de muur. Hij had een lekke band.
• De hond rende door het park en kwam enthousiast naar me toe. Hij wilde graag spelen.

Signaal-en verwijswoorden

Signaal-en verwijswoorden

Signaalwoorden

Want = reden

Maar = tegenstelling

Daardoor = oorzaak 

Verwijswoorden

die verwijst naar details

dit verwijst naar innovaties

die verwijst naar sporen

die verwijst naar informatie

De hoofdgedachte

• De hoofdgedachte is een heel korte samenvatting in één zin. Het is het belangrijkste wat de schrijver wil vertellen. 

• De hoofdgedachte = het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.  

• Om de hoofdgedachte te formuleren moet je dus eerst het onderwerp en het tekstdoel bepalen.

• Het onderwerp = waar de tekst over gaat. Dat kun je vaak met één of enkele woorden zeggen.
• Tekstdoel = wat de schrijver met de tekst wil bereiken.

Het onderwerp

Het onderwerp van een tekst vind je door te letten op: 

• de titel
• de eerste zin of de eerste alinea 
• een afbeelding bij de tekst 
• tussenkopjes en vetgedrukte of onderstreepte woorden in de tekst 

onderwerp of vraag

antwoord of samenvatting

= Wat vertelt de schrijver over het onderwerp?

Hoe vind je de hoofdgedachte?

• Vraag je af wat de schrijver vertelt over het onderwerp. 
• Zoek in de eerste alinea of in het slot van een tekst. 
  
• De hoofdgedachte hoeft niet letterlijk in de tekst te staan. 
  
• Let op! Twee teksten met hetzelfde onderwerp kunnen heel goed twee verschillende hoofdgedachtes hebben.
• Bedenk wat de tekstsoort en het tekstdoel is, de hoofdgedachte heeft daar mee te maken.

Waar vind je de hoofdgedachte?

Kijk ook in de titel

Hoofdgedachte: De Nijmeegse Vierdaagse is het grootste wandelevenement ter wereld.

Wat is de kernzin?

Antwoord

De kernzin is de eerste zin: ‘Als het … Europa.'

 Wat is de kernzin?

OPDRACHT

Lees de tekst en maak daarna de vragen bij de tekst.

 Lesdoelen behaald?

• Ik weet wat het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst is
  
• Ik kan de hoofdgedachte uit de tekst herleiden

Wat is het onderwerp en hoofdgedachte
van de tekst over escalaties via Whatsapp?

HUISWERK

• Tekst lezen - bladzijde 27 

Opdrachten maken - BLADZIJDE 28

• Opdracht 1 - A t/m E
• Opdracht 2 - A t/m F