7.5 - Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Planning

Woensdag - 7.4: Veranderende ecosystemen

Donderdag (2x) - 7.5: Kringlopen

Vrijdag - 7.6: Duurzaamheid en natuurbescherming

Thema 7 - Ecologie en milieu

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 7 - Ecologie en milieu

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 7 - Ecologie en milieu

7.1 - Organismen (160)

7.2 - Populaties (169)

7.3 - Ecosystemen (178)

7.4 - Veranderende ecosystemen (187)

7.5 - Kringlopen (196)

7.6 - Duurzaamheid en natuurbescherming (204)

7.7 - Voedselproductie (214)

7.8 - Energie (224)

Herhaling

2023-I

Wat staat er altijd onderaan de voedselpiramide? En wat bovenaan?

1. Onder: consument 2e orde Boven: consument 1e orde
2. Onder: producent Boven: consument 3e orde
3. Onder: consument 1e orde Boven: producent
4. Onder: producent Boven: consument 1e orde

In de afbeelding staat een voedselpiramide afgebeeld. Is dit een piramide van biomassa of een piramide van aantallen? En bij welke groep kan het organisme in de top van de piramide ingedeeld worden?

1. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de consumenten
2. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de producenten.
3. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de consumenten.
4. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de producenten.

Wat is de biomassa?

1. Het gewicht van alle organisme in een gebied
2. Het totale gewicht van alle organische stoffen in een organisme
3. De energie die wordt doorgegeven tussen organismes

7.5 - Kringlopen

Bladzijde 196

BiNaS: 93F,G

Doelen van deze paragraaf

Je kunt de koolstofkringloop beschrijven

Je kunt de stikstofkringloop beschrijven

Kringloop

Betekent dat er hergebruik is

Koolstof/stikstof gaat niet verloren, maar krijgt andere vorm

Eenvoudige koolstofkringloop

CO2 ontstaat bij dissimilatie

Koolstof in dode resten/uitwerpselen

CO2 hergebruikt voor producenten

Koolstofkringlopen op het land

Snelle koolstofkringloop -> via uitademing/reducenten (max 100 jaar)

Langzame koolstofkringloop -> opgeslagen in de bodem (fossiele brandstof, meer dan 100 jaar)

Uitademing en dode resten

CO2 uit de lucht direct door planten opgenomen

Extra CO2 in de lucht

Broeikasgassen (ozonlaag) -> houdt warmte van zon tegen

Hogere concentratie CO2 door verbranding fossiele brandstof

Meer warmte tegengehouden vanaf aarde -> klimaat verandert

Hierdoor andere soorten in Nederland (afhankelijk van tolerantiegrenzen)

Stikstofverbindingen als meststof

Kunstmest gebruikt voor akkers -> zit fosfaat en stikstof in

Dit kan uit de bodem spoelen en in water terechtkomen (eutrofiëring): hierdoor groeien veel algen 

Algen in de zomer afgestorven en afgebroken -> hiervoor is zuurstof nodig

Gevolg: zuurstof verdwijnt uit het water

79% v/d lucht N2

Bodem:

NH4+, NO2-, NO3-

Planten nemen (voorname-

lijk) NO3- op uit de bodem

Maken eiwitten en amino-

zuren

De stikstofkringloop

Eenvoudige stikstofkringloop

Stikstof (N) wordt ook in een kringloop doorgegeven en op die manier behouden

Producenten nemen anorganische nitraat (NO3-) op om aminozuren te kunnen maken: stikstofassimilatie

De hieruit ontstane eiwitten door consumenten gegeten

Urine en dode resten bevatten de stikstof -> komt in bodem

-> afgebroken door reducenten tot NH3 (ammoniak) en NH4+ (ammonium)

Andere bacteriën maken daar eerst nitriet (NO2-) en dan nitraat (NO3-) van.

Ammoniak en de stikstofkringloop

Rottingsbacteriën en urobacteriën breken eiwitten in urine anaeroob af: ammoniak (rottingsgeur) -> ammonificatie

Stikstof in de bodem

Ammonium naar nitraat -> aeroob (er is zuurstof voor nodig)

Stikstof in de bodem

Denitrificerende bacteriën -> anaeroob (zonder zuurstof)

Maken N2 -> gas dat in de lucht komt

Hierbij ontstaat zuurstof -> opgenomen door planten via wortels

Stikstof in de bodem

Sommige stikstofbindende bacteriën hebben een symbiose met vlinderbloemige planten

Bacteriën zitten in wortelknolletjes en zetten N2 uit lucht om in NH3 

Bacteriën gebruiken glucose van de plant, en geven NH4+ terug. 

Andere kringlopen

Fosfor, zwavel, kalium, ijzer

Opgenomen door planten uit de bodem

Ingebouwd in organische moleculen (assimilatie)

Vragen?

Welke stof hoort niet thuis in de koolstofkringloop?

1. Water (H2O)
2. Koolstofdioxide (CO2)
3. Glucose (C6H12O6)
4. Calciumcarbonaat (CaCO3)

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?

1. planten
2. dieren
3. schimmels
4. alle organismen

Welke rol heeft het tropisch regenwoud in de koolstofkringloop voornamelijk?

1. uitstoot van koolstof
2. opslag van koolstof

Wat geven dieren in de koolstofkringloop door aan bacteriën en schimmels?

1. Afgevallen blaadjes
2. Verbranding
3. Dode resten en uitwerpselen
4. Fotosynthese

Er bestaan twee soorten koolstofkringlopen. Welke?

1. Natuurlijke en onnatuurlijke koolstofkringloop
2. Trage en snelle koolstofkringloop
3. Menselijke en dierlijke koolstofkringloop
4. Homogene en heterogene koolstofkringloop

wie kan stikstof uit de lucht halen?

1. mensen
2. bacteriën
3. planten
4. dieren

In de stikstofkringloop vindt in de grond een omzetting plaats van afval (dode resten van organismen) in (stikstof)mineralen. Welke organismen zorgen voor deze omzetting?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën en schimmels

Afbraak van N-bevattende organische stof in ammonium en ammoniak heet...

1. nitrificatie
2. denitrificatie
3. ammonificatie
4. fixatie

Aan het werk

7.5 - Opdracht 30 tot en met 38

Kijk thuis Nijntje en het Nitraat (slide 25) nogmaals

Opdrachten af? Nakijken t/m 7.5

(nakijkboekjes halen bij mij)