woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom in deze les!

Pak je leesboek      Leg je                                                     spullen klaar

Geen telefoon         IPad dicht

eerst gaan we stillezen

Woordsoorten 2.8

Doelen:

- Ik kan de volgende woordsoorten benoemen

- lidwoord, bijv naamwoord, zelfst. nw, voorzetsel, voegwoord, koppel ww, zelfst ww, hulp ww, wederkerend ww, wederkerend vnw, wederkerig vnw, pers vnw, bez vnw, aanw vnw, vragend vnw, hoofdtelwoord en rangtelwoord (bepaald en onbepaald)

Grammatica: Woordsoorten

Elk woord in een zin kan je benoemen

Hoeveel lidwoorden staan er in deze zin:

De vader en het kind zitten in een vliegtuig.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Lidwoorden

1. De (bepaald lidwoord)
2. Het (bepaald lidwoord)
3. Een (onbepaald lidwoord)
   
   

De vader en het kind zitten in een vliegtuig.

Hoeveel zelfstandige naamwoorden staan er in deze zin:

Een zelfstandig naamwoord verwijst naar een mens, dier, plant, begrip of eigennaam.

1. 2
2. 4
3. 5
4. 6

Zelfstandig naamwoorden

Een zelfstandig naamwoord verwijst naar een mens, dier, plant, begrip of eigennaam. 

Kenmerken:

Meestal staat er een lidwoord voor. 

Meestal kun je er een meervoud van maken. 

Meestal kun je er een verkleinwoord van maken. 

Hoeveel bijvoeglijke naamwoorden staan er in deze zin:

Gister heb ik aan een lief meisje mijn ketting gegeven van zilver.

1. 2
2. 1
3. 3
4. 4

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord voegt iets bij aan het zelfstandig naamwoord:

De auto - De grijze auto - De kleine, grijze auto - De kleine, vieze, grijze auto- De kleine, vieze, oude, grijze auto

Hoeveel voorzetsels staan er in deze zin:

Tijdens het feest werd ik aangevallen door de hond die uit zijn kennel was ontsnapt.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

in, onder, voor, aan, van, boven, onder,,,,,

Tijdens, gedurende, naar, na, bij...

Benoem de werkwoorden in de volgende zin:

Ik heb dat altijd al willen kopen.

1. heb
2. heb, willen
3. kopen
4. heb, willen, kopen

Ik heb dat altijd al willen kopen.

Benoem in deze zin de zelfstandige werkwoorden (zww)
en de hulpwerkwoorden (hww).

1. heb, willen = hww kopen = zww
2. heb, willen, kopen = zww
3. heb, willen, kopen = hww
4. heb = hww willen, kopen = zww

zelfstandig werkwoord

- geeft in een zin de handeling aan 

- is dus het belangrijkste werkwoord. 

- Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin. 

- (Vaak is het 't laatste werkwoord van de zin).

hulpwerkwoord

1. In een zin ga je eerst op zoek naar het zelfstandig werkwoord     of het koppelwerkwoord , 

2. alle andere werkwoorden in de zin zijn de hulpwerkwoorden. 

De hulpwerkwoorden geven geen handeling aan in de zin. 

Er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in een zin staan, maar er kan ook géén hulpwerkwoord in een zin staan.

koppelwerkwoord

Een koppelwerkwoord komt alleen voor bij een naamwoordelijk gezegde. Het onderwerp is dus iets en doet niets.

Leer de negen koppelwerkwoorden uit je hoofd 

zijn worden blijven blijken lijken schijnen  + heten, dunken,  ,voorkomen (ZWABBELS)

koppelwerkwoord

per zin maar 1 KWW

KWW -> geen ZWW en andersom

Josje is juf

Bram is leraar geworden -> schrapproef

wederkerende werkwoorden

Wederkerend = letterlijk 'terugkerend', komt terug.

daar hoort een wederkerend voornaamwoord bij

Het werkwoord slaat terug op het onderwerp.

Voorbeeld wederkerend ww

Ik vergis me wel eens.

Je kunt een ander niet vergissen, alleen jezelf. Daarom noem je dit een verplicht wederkerend werkwoord. 

Bij het werkwoord hoort een wederkerend voornaamwoord (me)

Tips & Trics

Zet de zin in de hij-vorm, dan verandert het wederkerend voornaamwoord in 'zich' en dat is wel makkelijk te herkennen.

Dus: Ik verveel me. -⊳ Hij verveelt zich.

Is dit werkwoord wederkerend?

bemoeien

1. Ja
2. Nee

Het werkwoord is: zich bemoeien.
- Bemoei je met je eigen zaken.
- Ouders bemoeien zich met de opvoeding van hun kinderen.

In welke zin staat een wederkerend werkwoord?

1. Je verveelt je snel in een saaie les.
2. Je bent snel afgeleid in een saaie les.
3. Je werkt minder hard in een saaie les.
4. Je hoopt dat de tijd snel gaat in een saaie les.

Welke zinnetjes hebben een wederkerend werkwoord en voornaamwoord?

1. Ik douche me vanavond.
2. Hij heeft haar geslagen.
3. Ik herinner me niets van die avond.
4. Ik heb mijn huiswerk gemaakt.

Wat is het wederkerend voornaamwoord (dit hoort bij het wwg)

Vergis jij je nu niet meer?

1. Vergis
2. jij
3. je
4. niet

wederkerig voornaamwoord

Er is maar 1 wederkerig voornaamwoord

elkaar(s)

Leer dat gewoon uit je hoofd

Ze vielen in elkaars armen

Vragend voornaamwoord (vr. vnw.)

Er zijn vier vragende voornaamwoorden:

wie, wat, welk(e), wat voor (een).

Deze vier moet je dus gewoon uit je hoofd leren :)

Vragende voornaamwoorden staan meestal aan het begin van een vraag. 

Vragend voornaamwoord (vr. vnw.)

Let op:

1. Wie en wat zijn geen vragend voornaamwoord als ze terugwijzen naar een eerder genoemd woord.

voorbeeld: Die leuke jongen over wie je me zojuist vertelde....

Hier is wie geen vragend voornaamwoord.

2. Andere woorden waarmee je ook een vraag kan beginnen, zoals waar, waarheen, waarom, hoe, etc. zijn geen vragende voornaamwoorden. 

Waarom vraagt hij welk boek jij leest?Wat zijn/is de/het vr. vnw.?

1. waarom
2. welk
3. vraagt

telwoorden

- rangtelwoorden

- hoofdtelwoorden

bepaald en onbepaald

Voegwoorden staan tussen woorden, woordgroepen of hoofdzinnen.

Doordat het regent, komen we te laat.

Omdat ik mij verslapen had, kwam ik te laat.

Persoonlijk voornaamwoord

Ook als meewerkend:

Ik geef aan jou/hem/haar/jullie.

Of als lijdend voorwerp

(wie of wat + onderwerp +gezegde)
Ik zie hen zwaaien.

 hun/hen

Ik geef aan hen een brief (met vz)

Ik geef hun een brief ('zunder' vz)

Ik zie hen op het station (lijdend vw)

Dit is niet jouw mobiel en ook niet van hem, maar het is mijn mobiel.
Welke bezittelijk vnw zie je?

1. jouw
2. jouw, hem
3. jouw, mijn,
4. jouw, hem, mijn

Aanwijzend voornaamwoord

DIE en DEZE

(wijst naar 'de' woorden)

DIT en DAT 

(wijst naar 'het'woorden

Het artikel over de regering in de Stentor van afgelopen zaterdag, .... klopte niet.

1. die
2. dat

Hoeveel vragend voornaamwoorden zijn er?

1. 4
2. meer dan 4

Wie, wat, welke, wat voor (een)

Bijwoorden: Wanneer, waarom, waarmee, waar, hoe...

Ding, persoon of omschrijving

Woordsoorten 2.8

Doelen:

- Ik kan de volgende woordsoorten benoemen

- lidwoord, bijv naamwoord, zelfst. nw, voorzetsel, voegwoord, koppel ww, zelfst ww, hulp ww, wederkerend ww, wederkerend vnw, wederkerig vnw, pers vnw, bez vnw, aanw vnw, vragend vnw, hoofdtelwoord en rangtelwoord (bepaald en onbepaald)