Hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Havo 2

Leesvaardigheid: hoofd- en bijzaken (H1)

DOEL

HOOFD- EN BIJZAKEN

- je kunt hoofd- en bijzaken in een tekst vinden

- je kunt de hoofdzaken van een tekst kort samenvatten

Wat is het onderwerp van de tekst?

Wat is een deelonderwerp?

Een tekst gaat ergens over, dit noem je het onderwerp. Over het onderwerp zijn meerdere dingen te schrijven. Je kunt het over verschillende delen van het onderwerp hebben. Je noemt een aspect (deel) van het onderwerp het deelonderwerp.

Onderwerp en deelonderwerp

Onderwerp van een tekst:

- een tekst gaat ergens over, dit is het onderwerp van een tekst

- het onderwerp is in één of een paar woorden te noemen

Deelonderwerpen:

- verschillende delen / aspecten die over het onderwerp gaan

HOOFDZAKEN

- alle belangrijke zaken die over een onderwerp worden gegeven

- hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

BIJZAKEN

- de minder belangrijke informatie over het onderwerp

- bijzaken kun je weglaten in een tekst, het belangrijkste blijft over

HOOFDZAKEN

- meestal aan het begin of het einde

- feiten, jaartallen of eigenschappen

Samenvatting:

alleen hoofdzaken opschrijven

                      

                        BIJZAKEN

  - extra uitleg en voorbeelden

 - maken de tekst leuker, 

    duidelijker en beter te begrijpen

Is de stelling waar?
Tussenkopjes helpen je om deelonderwerpen te vinden.

1. waar
2. niet waar

Een samenvatting van een tekst bestaat uit

1. De voorkeursplaatsen van een tekst
2. De titel en tussenkopjes van een tekst
3. De hoofdzaken van een tekst
4. De laatste alinea van een tekst

Een alinea bestaat uit... er kunnen meerdere antwoorden correct zijn!

1. Meerdere kernzinnen.
2. Een kernzin, aangevuld met voorbeelden.
3. Een kernzin, aangevuld met meer uitleg.
4. Een kernzin in het midden van een alinea.

Hoofd- en bijzaken.
Wat is een hoofdzaak eigenlijk?

1. Hoofdzaken geven de belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.
2. Hoofdzaken geven minder belangrijke informatie.
3. Hoofdzaken maken de tekst iets duidelijker
4. Hoofd- en bijzaken bestaan niet.

Wat is de hoofdgedachte?

1. Alle hoofdzaken op een rij
2. Alle hoofd- en bijzaken op een rij
3. De samenvatting van een tekst
4. Het belangrijkste van een tekst in één zin samengevat.

Hoofdzaken kun je vinden in de :

1. inleiding
2. kernzinnen
3. inleiding, slot, kernzinnen

Wat is de hoofdzaak?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

- elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

Wat zijn de hoofd- en bijzaken?

Nieuwe bewoner in het Witte Huis: kat Willow

De president van de Verenigde Staten, Joe Biden, en zijn vrouw Jill hebben een nieuw huisdier. De twee jaar oude kat met de naam Willow.

Hond en kat

Willow is zo genoemd omdat Jill Biden uit het dorpje Willow's Grove komt. Ze is het tweede dier dat nu bij de Biden's in het Witte Huis woont. Ze hebben namelijk ook al een hond genaamd Commander.

Willow is de eerste kat in het Witte Huis sinds 2009. De kat is nieuw in het Witte Huis, maar Joe en Jill Biden kennen haar al wel langer. Ze hebben de kat al twee jaar. Waarom de kat nu pas naar het Witte Huis is verhuisd, is onbekend.

Zijn de doelen behaald?

- je kunt hoofd- en bijzaken in een tekst vinden
- je kunt de hoofdzaken van een tekst kort samenvatten

1. Ja
2. Nee
3. Ik wil graag nog wat meer uitleg