Week 24 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands 

week 24 - les 1

Vorige week heb je aandacht besteed aan het tekstdoel (amuseren, informeren, overtuigen of activeren)

Deze les

- herhalen tekstdoelen (er volgt zo een samenvatting)

- oefenen met tekst en beeld (er volgt zo een korte uitleg)

Herhaling tekstdoelen

Tekst en beeld

Vaak staan er illustraties bij een tekst, zoals foto’s, tekeningen, schema’s, (land)kaartjes en tabellen. De schrijver kan met een illustratie verschillende doelen hebben. 

Hij wil:

• de tekst verfraaien. Hij kiest een illustratie die bij de tekst past.

• de aandacht trekken. Hij kiest voor een opvallende afbeelding bij de tekst.

• informatie uit de tekst verduidelijken. Hij zet bijvoorbeeld informatie uit de tekst overzichtelijk in een schema of tabel.

• informatie uit de tekst aanvullen. Hij laat bijvoorbeeld op een kaartje zien waar de plek ligt die in de tekst genoemd wordt.

Je leest een recensie over de film "Rundfunk: jachterwachter". Wat is het doel van de schrijver:

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Je leest een stripje in de krant. Wat is het tekstdoel van de schrijver?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Je ziet bij een bushokje een reclame van "De lekkere maaltijdbox van Marley Spoone". Wat is het doel van de schrijver/bedenker van deze reclame?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Je leest in je studieboek Nederlands over "Het doel van een tekst", wat is de bedoeling van de schrijver?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Noem drie voorbeelden van illustraties die bij een tekst kunnen staan
(tip zie sheet 4)

Welke 4 verschillende doelen kan de schrijver hebben met een illustratie? (Tip zie sheet 5)

Leesopdracht

Je krijgt nu een tekst die in stukjes is gehakt. Lees eerst alle stukjes, daarna volgen de vragen.

Beantwoord elke vraag zo goed mogelijk. 

Als er wordt gevraagd waarom je voor een antwoord hebt gekozen, leg je dat ook uit.

Succes!

Jongere onderschat gevaar harde muziek

[1]

Jongeren onderschatten het gevaar van luisteren naar harde muziek. Maar liefst een kwart van de 12- tot 25-jarigen kampt met gehoorverlies, zo blijkt uit onderzoek van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam. De Nationale Hoorstichting noemt de resultaten ronduit verontrustend. ‘Het is een groot gezondheidsprobleem’ stelt directeur Laura van Deelen.Tekst

[2]

In de Tweede Kamer wordt gepleit voor maatregelen om gehoorschade tegen te gaan: cafés en discotheken waar de muziek te hard staat, moeten worden afgestraft met boetes of desnoods met het intrekken van de vergunning. Van Deelen vindt dat echter hapsnapbeleid. ‘Voorlichting over alcohol, drugs, overgewicht: prima! Maar ook gehoorschade moet continu worden aangepakt als het gaat om een gezonde leefstijl. Gehoorverlies is niet te genezen, maar wel te voorkomen.’

[3]

Zij pleit voor steeds weer nieuwe landelijke voorlichtingsacties. ‘Niet goed kunnen horen heeft een leven lang impact op het welzijn, maar ook op de leerprestaties en de kans op werk voor jongeren. Als we dit probleem nu niet aanpakken, staat dat haaks op het beleid voor een duurzame inzet van werknemers.’

[4]

Daarom blijft er ook een taak weggelegd voor scholen, ouders en jongeren, aldus Van Deelen. ‘De overheid kan niet alles regelen. Zeg dus tegen kinderen dat ze oordoppen in moeten doen bij concerten en laat scholen hoortesten afnemen. En laat jongeren vooral ook zelf blijven nadenken: het zijn hún oren. Wat ze kwijt zijn, krijgen ze echt nooit meer terug!’ Van Deelen verwijst naar de online hoortest oorcheck.nl. ‘Deelnemers schrikken van de test, die meet hoe goed spraak wordt verstaan in een rumoerige omgeving.’

[5]

Aly Bremer (15) gelooft het allemaal wel. De scholier heeft het liefst de hele dag zijn koptelefoontje op. ‘Muziek is mijn leven. Ik doe mijn oortjes echt niet uit!’ Sinds hij zijn iPod heeft gekregen op zijn achtste, is hij verknocht aan dance, pop en house. ‘Als het nodig is, zijn er tegenwoordig toch supersonische gehoorapparaten!’

Naar: Noordhollands Dagblad, 11 april 2015

Illustratie bij tekst 1 

Jongere onderschat gevaar harde muziek

Wat vind je van de tekst die je gelezen hebt? Geef minstens 2 beoordelingswoorden (geen leuk of stom) en leg uit waarom je voor die woorden gekozen hebt.

Geef uit alinea 2, 3 of 4, twee verschillende woorden waarvan je de betekenis niet weet.

Let goed op: nu volgen er 9 vragen, je hoeft er 3 niet te maken. Je mag zelf kiezen welke 3

Tip: sommige vragen zijn makkelijk en andere zijn moeilijk. Dat zie je aan het aantal sterretjes (3 sterretjes is het moeilijkst, 1 sterretje is het makkelijkst)

Bedenk zelf wat je wilt oefenen! 

Vraag 1 **:
Wat is het onderwerp van de tekst?

Vraag 2 *:
Welk tekstverband (chronologisch, opsommend, toelichten of tegenstellend) herken je tussen de eerste en de laatste zin van alinea 2.

En aan welk signaalwoord herken je dat tekstverband?

Vraag 3 **
"Van Deelen vindt dat echter hapsnapbeleid." (al. 2). Leid uit de rest van alinea 2 en alinea 3 af wat "hapsnapbeleid" is.

Vraag 4 **
"[...] staat dat haaks op het beleid voor een duurzame inzet van werknemers." (al. 3).
Wat betekent "haaks staan op"

Vraag 5 ***:
Wat bedoelt Van Deelen met een duurzame inzet van werknemers?
(al. 3)

1. beleid om werknemers in een duurzame omgeving te laten werken
2. beleid om werknemers onder gezonde omstandigheden te laten werken
3. beleid om werknemers tot op hoge leeftijd te kunnen laten werken
4. beleid om werknemers voor een lange periode bij een bedrijf te laten werken

Vraag 6 ***
Op welk effect zou Van Deelen hopen als jongeren zich meer bewust worden van hun gehoor? (Kijk naar al. 4)

Vraag 7 *
Wat vind je van Aly Bremers reactie? (al. 5)
Gebruik voor je antwoord informatie uit de tekst.

Vraag 8 *
Wat is het belangrijkste doel van deze tekst: amuseren, informeren, overtuigen of activeren. Leg ook uit waarom!

Vraag 9 *
Wat is het doel van de illustratie bij deze tekst? De tekst verfraaien, aandacht trekken, informatie verduidelijken of informatie aanvullen. Leg ook uit waarom!