VOC-les

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k, t
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen deze les?

* We leren waarom de VOC werd opgericht

* Wat er allemaal kwam kijken bij de expedities

* Wat de gevolgen waren van de oprichting

Waar zijn we?

* 16e eeuw

* Nederlanden = republiek

Drukke handel met de landen rond de Oostzee: Duitsland, Zweden, Polen, Baltische staten

Die handel was er al vanaf het midden van de 15e eeuw

Export

* Laken (wol)

* Zuivel

* Doorvoer van Franse en Portugese wijn

Import

* Hout

* Graan

* Zout

* Kruit

* Wapens

* Pek

* Teer

* Dierenhuiden

Rond 1530 hadden de Hollanders ongeveer 400 grote schepen in gebruik op de Oostzeevaart, meer dan Frankrijk en Engeland samen

Specerijen populair en waardevol

Waarom waren specerijen zo populair?

1. Ze werden gebruikt als medicijn
2. Je was ging er lekker van ruiken
3. Ze maakten het eten lekkerder
4. A en C zijn allebei goed

Spanje en Portugal hadden de Paus de wereld in tweeën laten verdelen: de ene helft, in het westen, was voor Spanje, het oosten voor Portugal. Uiteindelijk vielen de koninkrijken samen en omdat Nederland in oorlog was in Spanje, konden de Hollanders niet meer aan specerijen komen. Toen besloten ze zelf maar te gaan halen.

En dankzij de winsten van de Oostzeehandel was er genoeg geld om die eerste expedities te financieren

Cornelis de Houtman

Eerste expeditie (schipvaart) 1595

Naar Bantam op Java, belangrijk handelscentrum voor specerijen - 4 schepen, 249 bemanningsleden

Meer dan twee jaar later weer terug, met drie schepen en nog maar 87 bemanningsleden

1602: Oprichting VOC

Compagnie: 

handelsvereniging, bedrijf

Niet zomaar een bedrijf

De VOC had ook een eigen leger, veroverde hele eilanden en bouwde overal forten om hun handelsroutes te verdedigen tegen concurrerende landen.

Hiermee werd het ook een van de eerste Multinationals, een bedrijf wat op meerdere plekken in de wereld handelt en werkzaam is.

Wat is een monopolie?

1. Een bedrijf dat handelt in Oost-Indië.
2. Een spelletje.
3. Een product wordt door veel mensen gekocht.
4. Een product wordt slechts door één bedrijf verkocht.

Van handelspost naar kolonie

De VOC (en andere landen) vestigden vaak handelsposten en factorijen (pakhuizen) op verre overzeese kusten en verdedigden die met wapens. 

Deze handelsposten groeiden soms uit tot forten en soms ook, zoals in het geval van Batavia, uit tot een permanente nederzetting van Europeanen. Daarmee werd zo'n handelspost dan een kolonie

Kolonie: 

Gebied buiten het eigen land dat is veroverd en wordt bestuurd door het moederland

Opgericht in 1621 

Ook vanwege oorlog met Spanje en de moeilijkheden die dat opleverde voor de handel

Zelfde model als VOC

Driehoekshandel van de WIC

Wereldeconomie: 

Wanneer landen over de hele wereld producten aan elkaar verkopen

Gouden Eeuw

De zeventiende eeuw in de Nederlanden

Periode van bloei in de schilderkunst, techniek en wetenschap

Hoe werden de Nederlanden rijk?

Was het voor iedereen een Gouden Eeuw?

Kom werken bij de VOC!

Opdracht

Maak samen een affiche om nieuw personeel te werven

Op 1 vel

Tekenen, schrijven, maar vooral:

reclame maken!

Dus: de VOC

* Grootste multinational in de zeventiende eeuw

* Eigen leger, eigen munten

* handelt vooral in specerijen

* koloniën in Oost-Indië (nu Indonesië)

* WIC is kopie, maar dan handel in slaven, koffie en thee

Volgende week: meer Gouden Eeuw