16.3 dl1: Verworven afweer en antistoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

16.3 Verworven afweer en antistoffen

Deze les:

- Korte herhaling 16.2 + Uitleg 16.3

- Aan de slag!

Leerdoelen 16.3

6. Je beschrijft hoe in je lichaam de verworven afweer ontstaat en je legt daarbij de rol van verschillende lymfocyten uit. 

7. Je legt het ontstaan en de werking van antistoffen uit. 

APC

Na fagocytose koppelt de macrofaag of dendritische cel antigenen van de ziekteverwekker aan een

molecuul op het celmembraan: 

het MHC-II molecuul (extra vlaggenstok!)

Hij wordt daarmee een Antigeen Presen-

terende Cel (APC). De APC gaat naar een

lympfeknoop of de milt. 

Lymfe stelsel

De fagocyt (APC) verplaatst zich naar een lymfeknoop en presenteert het antigeen aan T-helper cellen (Th-cellen).

T-helpercel

Inactieve T-helpercellen (Th-cellen) 

hebben een unieke antigeen-receptor.

Als een antigeen-receptor van een

T-helpercel past op het antigeen dat 

door de APC wordt gepresenteerd dan 

wordt deze Th-cel actief.

T-helpercel activatie

De Th-cel activatie door een APC is de eerste stap in de specifieke afweer.

De Th-cel met een passende receptor wordt hierdoor geactiveerd.

Cytotoxische T cellen

De Th-cel activeert Tc-cellen (Cytotoxische T cellen) met dezelfde receptor.

De geactiveerde Tc-cellen (cytotoxische T cellen) herkennen met die receptor geïnfecteerde lichaamscellen (IC) en prikken deze lek -> cellen gaan dood (lysis).

APC - lichaamseigen cel

Ook een geinfecteerde (of tumor-) cel kan een Antigeen Presenterende cel zijn. 

In dat geval wordt direct een Tc cel geactiveerd, zonder tussenkomst van een Th cel.

B-cellen

De Th-cel activeert B-cellen met dezelfde receptor

Geactiveerde B cellen vormen plasmacellen

Plasmacellen/ antistoffen

Plasmacellen produceren antistoffen die dezelfde vorm hebben als de receptor. 

Antistoffen worden ook wel immunoglobulines genoemd of antilichamen. 

Antistoffen binden heel specifiek aan het antigeen en dus aan de ziekteverwekker.

Antistoffen binden aan de ziekteverwekker en maken deze dood en/ of maken deze makkelijk herkenbaar voor fagocyten.

1

2

4

5

3

BINAS 84L

Zoek de gebeurtenissen 1 t/m 5 op in deze BINAS tabel, waar vindt je welk deel terug?

1

2

3

4

5

Cellulaire: met Tc cellen

Humorale: met antistoffen

Waarom worden virussen vooral door cellulaire afweer bestreden?

Aan de slag!

- Maken 16.3 opdrachten bij leerdoel 6