M3 H8 straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vandaag:

Huiswerkcheck

Nieuw hoofdstuk! H8

Straling

In het hoofdstuk licht hebben we het naast zichtbaar licht gehad over verschillende soorten straling.

Sommige soorten straling zijn schadelijk. Daar gaat dit hoofdstuk over.

wat gaan we doen:

- voorkennis ophalen

- radioactiviteit

- atomen

- isotopen

- oefenen

wat zijn de twee buitenste kleuren van een regenboog?

1. rood en paars
2. geel en paars
3. groen en geel
4. rood en blauw

Welke van deze soorten straling is NIET ioniserend?

1. IR-straling
2. UV-straling
3. röntgenstraling
4. gammastraling

wat is een kenmerk van ioniserende straling?

1. De straling is zichtbaar voor mensen
2. De straling kan moleculen kapot maken
3. De straling transporteert warmte

Radioactiviteit

Radioactieve stoffen zenden ook sterk een ioniserende straling uit.

Radioactief?

Wat betekent het woord radioactief dan eigenlijk?

Radio betekent zenden, actief weet je wel.

Het woord radioactief betekent dus actief zenden. Iets wat radioactief is zendt zelf straling uit. Zonder hulp.

Natuurlijk/kunstmatig

Er zijn natuurlijke radioactieve stoffen, deze geven zelf radioactieve straling af. Voorbeelden? 

Natuurlijke stralingsbronnen

natuurlijke stralingsbron = achtergrondstraling 

De straling van stralingsbronnen uit de natuur.

• Heelal = kosmische straling 9%
• Voedsel (koolstof-14 en kalium-40)
• bodem
• water
• bouwmaterialen
• lucht (radon en thoron)

Welke fruitsoort zendt de meeste ioniserende straling uit?

1. Appels
2. Blauwe bessen
3. Kiwi's
4. Bananen

Natuurlijk/kunstmatig

Er zijn ook stoffen die gemaakt zijn en radioactieve straling afgeven. Deze zijn kunstmatig radioactief.

Voorbeelden?

Maar... hoe werkt dat dan?

Opbouw atoom

Opbouw atoom

Opbouw atoom

Proton

• Kern
• Positief geladen
  
• Kan niet verplaatsen
  

Neutron

• Kern
  
• Niet geladen
  
• Kan niet verplaatsen
  

Elektron

• Negatief geladen
  
• Kan verplaatsen
  

Een element is een stof die je niet verder kunt ontleden, omdat hij helemaal uit één soort atomen bestaat.

Isotopen

Atomen van één element hebben hetzelfde aantal protonen in de kern, maar kunnen een verschillend aantal neutronen hebben

(het atoomnummer is hetzelfde, maar het massagetal is anders bij isotopen)

de chemische eigenschappen van zwaardere isotopen zijn bijna hetzelfde!

daardoor zijn zware isotopen moeilijk van elkaar te scheiden

Een molecuul bestaat altijd uit meer dan één atoom?

1. Jup
2. Nope

Dit / deze deeltje(s) zitten in de kern van een atoom.

1. protonen, neutronen
2. elektronen, neutronen
3. protonen en elektronen

Welke deeltjes binnen het atoom zorgen NIET voor de massa?

1. De protonen
2. De neutronen
3. De elektronen

Een atoom is neutraal ...

1. Als er neutronen in zitten.
2. Als er meer neutronen dan protonen in zitten.
3. Als er meer neutronen dan elektronen inzitten.
4. Als er evenveel protonen als elektronen in zitten.

Hoe heten de positief geladen deeltjes die in de kern van een atoom zitten?

1. protonen
2. neutronen
3. elektronen
4. positronen

Hiernaast de weergave van een radio-actieve kern Pollonium-214. Hoeveel neutronen heeft deze kern?

1. 84
2. 214
3. 214-84 = 130
4. Dat is niet te zeggen.

Waarom zijn C-12 en C-14 isotopen van elkaar?

1. Ze hebben hetzelfde aantal neutronen en protonen.
2. Ze hebben hetzelfde aantal protonen, maar een verschillend aantal neutronen.
3. Ze hebben hetzelfde aantal neutronen, maar een verschillend aantal protonen.
4. Zowel het aantal protonen als het aantal neutronen is verschillend.

maar..

Wat heeft dit nou allemaal met radioactiviteit te maken?

Instabiele kernen

Een radioactieve isotoop heeft atoomkernen die instabiel zijn. Daarmee wordt bedoeld dat die kernen spontaan (dus zonder invloed van buitenaf) veranderen.

Op het moment dat zo'n atoomkern verandert, zendt deze een kleine hoeveelheid straling uit. 

Zelf oefenen: H8.1 opdracht 1 tm 6 

Moeilijk? begin bij opdracht 1

Te doen? begin bij opdracht 4

Makkelijk? begin bij opdracht 5

Huiswerk wordt 5 tm 7 en 10 tm 13