Persoonlijkheidsstoornissen herhaling

• Persoonlijkheidsstoornissen
• Hoger onderwijs

Geef een voorbeeld van een situatie waarbij er onveilige hechting is?

Zijn persoonlijkheidsstoornissen erfelijk?

1. Ja
2. Neen

MET WELKE GEVOELENS KUNNEN ZORGVRAGERS MET PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN GECONFRONTEERD WORDEN?

Met welke karaktertrekken/ kenmerken heb jij het moeilijkst?

Antisociale persoonlijkheidsstoornis komt meer bij mannen voor?

1. Waar
2. Niet waar

De borderline persoonlijkheid komt meer bij mannen voor?

1. Waar
2. Niet waar

De afhankelijke persoonlijkheidsstoornis komt meer bij vrouwen voor?

1. Waar
2. Niet waar

Deze zv heeft behoefte aan isolatie en heeft de voorkeur om alleen te zijn. De zv heeft geen behoefte aan vrienden. De zv lijdt een teruggetrokken bestaan. De zv heeft niet goed geleerd om plezier te maken.

1. Paranoïde PS
2. Schizoïde PS
3. Schizotypische

Zv denkt dat anderen mensen niet te vertrouwen zijn. De zv is zeer kritisch en voelt zich vlug gekleineerd. De zv heeft een kort lontje, waarbij er snel verbale agressie ontstaat.

1. Paranoïde PS
2. Schizoïde PS
3. Schizotypische PS

De zv heeft eigenaardige ideeën bv magisch denken. De zorgvrager is angstig en achterdochtig. De zv komt vreemd over en kan zich moeilijk aanpassen aan het groepsgebeuren op de afdeling.

1. Paranoïde PS
2. Schizoïde PS
3. Schizotypische PS

De zv komt onredelijk en boos naar je toe. De zv reageert zeer impulsief en snijdt regelmatig in de polsen. De zv heeft een grote angst om verlaten te worden. De zv gebruikt alcohol om met zijn klachten om te gaan.

1. Antisociale PS
2. Theatrale PS
3. Narcistische PS
4. Borderline PS

De zv is oneerlijk en blijft herhaaldelijk liegen. De zv is roekeloos, impulsief en stelt gedragsstoornissen. De zv kan zich moeilijk inleven in de ander, waardoor de zv zich niet kan excuseren na een conflict met een medepatiënt.

1. Borderline PS
2. Antisociale PS
3. Theatrale PS
4. Narcistische PS

De zv voelt zich superieur aan de ander en vertelt over zijn talenten. Per momenten is de zv zeer onzeker. De zv komt arrogant over en durft manipuleren op de afdeling. Je merkt op dat de zv zeer gevoelig is voor kritiek en afwijzing.

1. Borderline PS
2. Antisociale PS
3. Theatrale PS
4. Narcistische PS

De zv wil in het middelpunt van de aandacht staan door ongepast gedrag te stellen. De zv kan zich moeilijk verplaatsen in de ander en kan soms angstig zijn. De zv brengt dan lichamelijke klachten.

1. Borderline PS
2. Antisociale PS
3. Theatrale PS
4. Narcistische PS

De zv heeft behoefte aan sociaal contact maar is bang om vermeden te worden door de ander, waardoor men geen contact durft leggen.
De zv is sociaal geïsoleerd en durft de deur niet te openen. De zv heeft een extreem laag zelfbeeld.

1. Afhankelijke PS
2. Ontwijkende PS
3. Compulsieve of dwangmatige PS

De zv heeft weinig vertrouwen in eigen kunnen en kan moeilijk zelfstandig beslissingen nemen. De zv is bang om verlaten te worden door de partner. De zv heeft last van een innerlijke criticus in zichzelf , waardoor de zv een laag zelfbeeld heeft.

1. Afhankelijke PS
2. Ontwijkende PS
3. Compulsieve of dwangmatige PS

De zv is erg perfectionistisch en verliest zich in het opmaken van lijstjes op de afdeling. De zv stelt geen rituele handelingen, maar er is wel een grote drang om zaken te ordenen.

1. Afhankelijke PS
2. Ontwijkende PS
3. Compulsieve of dwangmatige PS

"Als we dit observeren, dan is de diagnose waarschijnlijk..."

Wantrouwen en argwaan                           --> Paranoïde PS

Contactstoornis en emotiearm              --> Schizoïde PS

Psychopatisch                                                 --> Antisociale PS

Wispelturig                                                        --> Borderline PS

Aanstellerig, overdreven                             --> Theatrale PS

Ijdel                                                                        --> Narcistische PS

Sociaal geremd, angst voor afwijzing   --> Vermijdende PS

Afhankelijk                                                          --> Afhankelijke PS

Orde en controle, perfectionisme           --> Compulsieve PS

Met welke klachten kunnen zv met PS naar je toe komen?

Van klachten naar hulpvraag: voorbeelden

"Ik voel  me snel verlaten door anderen"

"Ik kan mij niet verdedigen tegenover mijn collega's"

"Ik voel me zeer angstig"

"Ik slaap niet goed meer, kan moeilijk eten en pieker in de nacht"

"Ik voel dat ik mijn kwaadheid niet onder controle heb"

"Ik voel dat mijn stemmingen snel wisselen" 

" Ik loop vast in mijn emoties"

Welke therapeutische stromingen/ visies ken je nog?
(Dit bepaalt je keuze tot behandeling )

Psychodynamische of analytische benadering

Gedragstherapeutische benadering

Therapeut is niet de leraar

Therapeut is de leraar

Adviezen worden niet gegeven

Adviserend en steunend, direct

H. Peplau

M. Linehan

Eigen  valkuilen als vpk kennen

Behandelaanbod voor mensen met PS

• Schemagerichte therapie (Jeffrey Young) pg 74
• Dialectische gedragstherapie (M Linehan) pg 71
• Metalisatie therapie
• Cognitieve gedragstherapie: bv psychodrama pg 64
• Emotieregulatietherapie
• EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing,)
• Psychofarmaca: 

- weinig wetenschappelijke onderbouwing

- meer dan 90% van de BPS gebruikt medicatie

Behandelaanbod voor mensen met PS

Verpleegmodel H. Peplau     Psychodynamische visie 

Dialoog

Gedeelde ervaringen - voorbeeldfunctie als vpk

Eigen valkuilen als vpk leren kennen

Therapeutische relatie

 af-en-aan- contact

Aan welke PS link je dit? 

TIP: Verwacht niet eens contact altijd contact.

Dus laat "af-en-aan- contact" toe, zonder de zv af te wijzen, zonder ontgoocheld te zijn, zonder jezelf kwalijk te nemen dat het "misging"

 achterdochtige opmerkingen

Aan welke PS link je dit? 

TIP: Wees maximaal transparant: handel niet zonder toestemming. 

Geen kritische opmerkingen geven over achterdochtige opvattingen. 

Eerst therapeutische relatie opbouwen.

aandachtvragend gedrag

Aan welke PS link je dit? 

TIP: Toon oprecht interesse in het hoe en waarom van hun gedrag. 

Bij negeren: zorg afdwingen

Bewust naïeve houding aannemen.

Bij vertrouwensband: indrukken en veronderstellingen gaan aftoetsen, zodat zv inzicht krijgt (kan maanden duren) 

de ander is onkundig en weet niets

Aan welke PS link je dit? 

TIP: De meest aangewezen houding is de positie van de bewonderaar. 

bv "Wat stel je zelf voor?" - "Ik hoor dat je daar veel ervaring in hebt... "

Blijf uit het gevecht van macht -> zo kan er veiligheid ontstaan. 

Indien er contact ontstaan: "Hier mag men gebreken hebben"

overgevoelig zijn voor het oordeel van anderen - minderwaardig en onzeker voelen

Aan welke PS link je dit? 

TIP: Laat hen in eerste instanties situaties die gekend en veilig zijn vermijden. 

"Bv vermijden om een gesprek met je aan te gaan".

In tweede instantie: grenzen bewaken en gebruik maken van ik-boodschappen

vastklampend gedrag, willen goedkeuring van de ander, last van angsten

Aan welke PS link je dit? 

TIP:

Geruststelling bieden wanneer zv erom vraagt

Respect en onvoorwaardelijke aanvaarding

 Leidinggevende houding: advies geven

hoog verantwoordelijkheidsgevoel, heel bang om fouten te maken, perfectionisme en dwangmatig ordenen

Aan welke PS link je dit? 

TIP:

Spiegel zijn voor de zv door:

- groot verantwoordelijkheidsgevoel tonen

- zelf ordelijk en op tijd zijn

- inhoudelijk goed weten wat je in het vorig gesprek besproken hebt

Behandelaanbod voor mensen met PS

Dialectische gedragstherapie     gedragstherapeutische visie 

M. Linehan 

Bevat assertiviteitstraining, psychodrama, cognitieve therapie

Emotieregulatietraining

Nieuwe vaardigheden aanleren, verminderen suïcidaal gedrag/automutilatie/middelenmisbruik/ ... .

Rol van de vpk: pg 72

Gesprek rond kwaadheid

"Ik hoor dat je nu erg kwaad bent"

"Probeer eens te zeggen wat er jou nu zo boos maakt"

"Zijn er nog dingen die je boos maken? "

"Wat ik jou  hoor zeggen is ... of Je bent dus heel kwaad omdat (neutraal feiten benoemen)"

"Jou idee is dat .... en dat maakt jou zo boos, zou het ook kunnen dat er andere dingen meespelen, zijn er nog andere interpretaties mogelijk? 

Nadien benoem je hoe jij de situatie ziet (binnenkant) 

Bekrachtigen van het rustiger geworden zijn in het gesprek. 

Behandelaanbod voor mensen met PS

Schemagerichte therapie     gedragstherapeutische visie 

Jeffrey Young

Schema's = valkuilen 

bv verlatingsangst, wantrouwen en misbruik, angst, afhankelijkheid, emotionele verwaarlozing, sociaal isolement, minderwaardigheid, het zich mislukt voelen, extreme aanpassing, extreem hoge eigen stellen (naar jezelf toe), veeleisendheid (naar anderen toe) 

Rol van de vpk: pg 75

Herstel bevorderen: individueel

Zingeving? Levensdoelen! 

Vrijwilligerswerk - vrije tijd - werk

Opvoeding kinderen

Hygiëne en persoonlijk voorkomen stimuleren

Feedback geven

Relatietherapie

Vaardigheidstraining - assertiviteitstraining

Signaleringsplan

....

DUS OP MAAT VAN DE ZORGVRAGER!

Basisattitude

Respectvol voor de kennis en ervaring van de persoon. De persoon weet was het best is voor hem of haar. 

Laat zoveel mogelijk de regie bij de zv: let op bij suïcidaliteit!

Niet veroordelen

Presentie

Zolang je nieuwsgierig blijkt in iedere persoon is dit een gezonde drijfveer. 

Niet over de hoofden van mensen bezig zijn.

In samenwerking exploreren, spreken en bespreken bv G-schema

HOOP bieden door realistische en haalbare doelen op te stellen

DUS OP MAAT VAN DE ZORGVRAGER!