Schrijven Examentraining + Formuleren herhaling les 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Wat staat jullie te wachten?

Wat gaan we deze les doen?

Herhalen: 

• Persoonsvorm tegenwoordige tijd en persoonsvorm verleden tijd.
• Formuleren: 4.2 signaalwoorden, 4.3 verwijzen, 4.4 persoonsvorm: enkelvoud of meervoud? en 4.7 twijfelwoorden. 

Herhalen:

• Theorie schrijven 

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

1. In de tegenwoordige tijd kan de persoonvorm uitsluitend een -t of -en krijgen. 
   
2. Er komt dus in de tegenwoordige tijd nooit een -d na ik-vorm

Gebruik een vorm van het werkwoord lopen om te horen of er een -t achter de -ik vorm komt-> loop je? dus ook: vind je?

                                          loopt je zus? dus ook: vindt je zin?

De ballon (belanden) in de boom.

Ik (vinden) er niets aan.

De kip (broeden) al 2 weken.

Ik (aanvaarden) jouw voorstel.

Hij (aanvaarden) het niet.

Hij (schelden) iemand uit.

Ik (schelden) nooit iemand uit.

Persoonsvorm in de verleden tijd

Je maakt de verleden tijd door achter de ik-vorm -de(n) of te(n) te zetten: 

enkelvoud:                             ik vorm+te-----> ik fiets+ te

                                                    ik vorm+de----> Rens antwoord +de

meervoud:                             ik vorm+ten---> wij wacht +ten

                                                    ik vorm+den--> Pien en Bo wandel+den

't ex-fokschaap (verleden tijd)

Meestal hoor je wel of je -te(n) of -de(n) moet gebruiken. Twijfel je? Gebruik de letters t x f k s ch en p uit 't ex-fokschaap:

1. bepaal wat het hele werkwoord is (bijv wachten)

2. haal -en van het werkwoord af (=wacht)

3. de laatste medeklinker die overblijft, zoek je op in 't ex-fokschaap (=t)

4. staat de medeklinker in 't ex-fokschaap? --> ik vorm+te(n) (=wachtte)

Als de medeklinker niet in 't ex-fokschaap staat--> ik vorm+de (n)

Hij (beroven) mij van mijn telefoon.

1. beroofde
2. beroofte
3. berief

De dief (melden) zich bij de politie.

1. meld
2. melde
3. meldde
4. mold

Ik (laden) gisteren mijn telefoon op, maar toen (ontploffen) hij.

1. laade, ontplofte
2. laadde, ontplofte
3. laadde, ontplofde
4. lade, ontplofte

Formuleren 4.2 signaalwoorden

Waarom gebruik je signaalwoorden? Je publiek begrijpt je beter als je de verbanden in de tekst duidelijk maakt met signaalwoorden. 

Voorbeeld: 

• Eerst zet je de borden op tafel. Dan leg je het bestek naast de borden. Zet vervolgens de servetten op de borden. 
• Maak snel de bestelling af, want die wordt zo opgehaald. 

• De sportschool verhuist naar een nieuw gebouw. Daarom zijn we komende week gesloten. 

Formuleren 4.2 signaalwoorden

Je kunt signaalwoorden ook gebruiken om de opbouw van je tekst duidelijk te maken. Bijvoorbeeld:                                                      

• Inleiding- Vertel wat je in het middenstuk gaat vertellen en in welke volgorde je dat gaat doen:

Eerst geef ik de oorzaken van het fileprobleem en daarna de mogelijk oplossingen. 

Formuleren 4.2 signaalwoorden

• Middenstuk- Begin een alinea regelmatig met een signaalwoord:                                                                                          Begin bijvoorbeeld met Ten eerste...., Ten tweede..., Daarnaast....
• Slot- Gebruik in de eerste zin van je slot een signaalwoord als dus, al met al of kortom. Bijvoorbeeld: Het fileprobleem is dus voorlopig niet opgelost. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Verband                               voorbeelden van veelgebruikte 

                                                  signaalwoorden

Opsomming                      eerst, ten eerste, daarnaast, ten slotte

Tegenstelling                    maar, echter, toch, daarentegen                    Tijd                                         eerst, daarna, toen, nu, voordat                    Oorzaak-gevolg               doordat, als gevolg van, waardoor              Doel-middel                       waarmee, 

Wat is een signaalwoord

Wat zijn signaalwoorden?

1. Woorden die verbanden tussen zinnen leggen
2. Woorden die zelfstandig een betekenis hebben
3. Woorden die iets zeggen over het zelfstandignaamwoord
4. Woorden die extra informatie geven

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. ten slotte
3. hoewel
4. denk aan

Welk signaalwoord is GEEN signaalwoord voor 'tijd'?

1. eerst
2. ten slotte
3. daarna
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor opsomming?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor reden?

1. omdat
2. zoals
3. en
4. maar

4.4 Formuleren-persoonsvorm: enkelvoud of meervoud?

Wat is de juiste persoonsvorm?: 

1. De klas vol studenten luistert naar de docent.
   
2. De klas vol studenten luisteren naar de docent.
   

4.4 Formuleren- persoonsvorm enkelvoud of meervoud?

Antwoord: 

De persoonsvorm (luistert) is enkelvoud, omdat het onderwerp (de klas vol studenten) ook enkelvoud is.

4.4 Formuleren- persoonsvorm: enkelvoud of meervoud?

Congruentiefout:

• De klas vol studenten luisteren naar de docent.

Deze fout wordt vaak gemaakt, omdat ‘studenten’ meervoud is. Maar: dat is niet het onderwerp. ‘De klas vol studenten’ is onderwerp. Wanneer zou ‘luisteren’ wel de persoonsvorm zijn?

   ------> De studenten luisteren naar de docent.

4.4 Formuleren- persoonsvorm: enkelvoud of meervoud?

Met welke woorden worden vaak congruentiefouten gemaakt?

• Woorden die een meervoud uitdrukken – en daardoor meervoud lijken – maar als woord enkelvoud zijn.
  

Een aantal mensen hebben heeft daar moeite mee.

Zo’n zestig procent van de bevolking zijn is daartegen.

In welke zin staat een congruentiefout?

1. Door eerstejaars studenten worden elk studiejaar een aanzienlijk reeks boeken aangeschaft.
2. Het percentage fruit in deze smoothie is wel erg laag.
3. Maar één van de sollicitanten is uitgenodigd voor een vervolggesprek.
4. Ongeveer de helft van onze werknemers komt met het openbaar vervoer.

Moet/moeten de nieuwe stagiaires ook uitgelegd worden hoe het boekhoudprogramma werkt?

1. moet
2. moeten

In welke zin staat een congruentiefout?

1. De opkomst van stemgerechtigden bij de verkiezingen was lager ten opzichte van voorgaande verkiezingsjaren.
2. Een school zeldzame vissen vond de dood door het eten van gedumpt verpakkingsmateriaal.
3. Het invullen van digitale enquêtes zijn voor veel jongeren een manier om snel wat bij te verdienen.
4. Met behulp van een sterke magneet wordt ijzer - en plasticafval van elkaar gescheiden.

Is hier sprake van congruentie (goed) of incongruentie (fout)?

Een groep kinderen gingen gisteren naar het zwembad.

1. Congruentie
2. Incongruentie

4.7 Twijfelwoorden 

Sommige woorden lijken op elkaar en worden nogal eens met elkaar verward, dit noemen we twijfelwoorden.

---> Als of dan?

Als gebruik je voor dingen die gelijk zijn.

• Micha verdient net zo veel als ik.

Gebruik ook als bij 'keer zo....'.

• Kyra geeft twee keer zo veel uit als Maarten.  

4.7 Twijfelwoorden

Dan gebruik je voor een verschil:

Dennis rent harder dan ik.

Je hebt precies hetzelfde cijfer gehaald.......ik.

1. als
2. dan

Jan-Willem vindt rekenen veel moeilijker......boekhouden.

1. als
2. dan

4.7 Verwijswoorden: grootte of grote?

• Grootte is een zelfstandig naamwoord en betekent 'formaat' of 'omvang'. -----> Wat is de grootte van die poster?
  

• Grote is een bijvoeglijk naamwoord (zegt dus iets over het zelfstandig naamwoord.----> Dat is een grote poster. 

Als je solliciteert, heb je.........kans dat je volgende week bij ons bedrijf kunt beginnen.

1. grote
2. grootte

We krijgen schnitzels ter.....van deurmatten

1. grootte
2. grote

Wat is de functie van het middenstuk?

1. Het onderwerp duidelijk maken
2. Minder belangrijke informatie geven
3. Samenvatting van de inleiding
4. Deelonderwerpen bespreken

Wat is de functie van de inleiding?
(welk doel heeft een inleiding)

1. Onderwerp duidelijk maken en de aandacht lezer trekken door verhaaltje
2. Samenvatting geven van de tekst.
3. Deelonderwerpen bespreken.
4. Een conclusie geven

Wat is de opbouw van een tekst?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

In het slot

1. wordt het belangrijkste uit een tekst herhaald
2. staat de meeste informatie
3. maak je kennis met het onderwerp van een tekst

Wat deze en volgende les te doen?

• Je zorgt dat je ALLE opdrachten ( verslag en zakelijke e-mail) hebt ingeleverd via TEAMS.
• Je oefent met Grammatica en/of Formuleren of je maakt de zakelijke e-mail/verslag af
• Op woensdag 25 januari is jullie schrijfexamen. 
• Neem een pen mee!

Veel restaurants blijven zitten met........., onverkoopbare voorraden.

1. grootte
2. grote