6.4 beinvloeden van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

6.4: Beinvloeden van gedrag 

- leerdoelen:

• Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
  
• Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.

Aangeboren  

• Sleutelprikkel en supranormale prikkel
• inprenting
• gewenning

Leerprocessen: 

• inzicht 
  
• conditionering
  
• imitatie

Aangeboren

Nico Tinbergen (1907-1988)

Sleutelprikkel: een prikkel waarop altijd hetzelfde gedrag volgt.

Sleutelprikkels bij mensen

Sleutel- en supranormale prikkel

Supranormale prikkel: versterkte sleutelprikkel. Effectiever in oproepen bepaald gedrag

Lorenz kon de ganzen laten denken dat hij hun 'moeder' was in een bepaalde periode. Wanneer was dat en hoe heet dit proces?

1. Inprenting. Dit kan alleen als de jongen direct uit het ei komen.
2. Gewenning. Wanneer de jongen nog heel jong zijn.
3. Inprenting. Dit kan tijdens de periode dat de jongen aan het opgroeien zijn
4. Gewenning. De jongen wennen er aan dat Lorenz de moederrol overneemt.

- leerdoelen:

• Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
  
• Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.

Aangeboren  

• Sleutelprikkel en supranormale prikkel
• inprenting
• gewenning

Leerprocessen: 

• inzicht 
  
• conditionering
  
• imitatie

De chimpansee uit het filmpje wordt bestudeerd op zijn gedrag en laat hierbij een bijzondere vorm van leren zien.

Hoe noemen we dit type leren?

1. Herkenning.
2. Inzicht.
3. Intelligentie.
4. Alle drie zijn goed.

Zet de plaatjes op volgorde van Pavlov's onderzoek naar (klassieke) conditionering.

1

2

3

4

Waarom imiteert de Liervogel menselijke geluiden?

1. Om de mensen af te schrikken.
2. Om soortgenoten weg te jagen.
3. Het is een angstroep en hij roept dan om hulp.
4. Om indruk op de vrouwtjes te maken.

Gedrag

Respons op een prikkel

is een

is een

soorten prikkels

is

alles wat een mens

of                       doet

Signaal

Sleutelprikkel

Supernormale

prikkel

is een

Reactie van een

of een klier

vertonen geen gedrag

dus

invloed uit de omgeving of vanuit het

bevat info voor

roept altijd hetzelfde

                       op

een sleutelprikkel met

vaker / meer

...

...

...

...

...

...

...

spier

gedrag

soortgenoten

planten

lichaam

respons

dier

Leerdoelen

Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald. 

Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.

gewenning, inprenting, imitatie ,conditionering en

inzicht

En bij de mensen?

bekijk nog even de volgende video...

Vragen bij het volgende filmpje?

Hoe beïnvloedt dit gedrag de overlevingskans van het dier?

Hoe zou dit gedrag geëvolueerd zijn?

Huiswerk

• Leer Bs 1 t/m 3
• Lees B4 
• Maak alle opdrachten 6.4