VZ 1.7 De Verzorgingsstaat onder druk

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Maatschappijleer

1. Wat is een verzorgingsstaat?

2. Ontstaan verzorgingsstaat

3. Sociale partners en de overheid

4. Verzorgingsstaat, de praktijk

5. Werk en sociale mobiliteit

6. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

7. De verzorgingsstaat onder druk

Aan het einde van de les kan je:

• Uitleggen welke problemen onze verzorgingsstaat kent aan de hand van verschillende actuele voorbeelden. 
• Uitleggen waar er misbruik gemaakt wordt van de verzorgingsstaat en welke gevolgen dit heeft en wat de overheid hier aan probeert te doen.
• Uitleggen hoe de toekomstige verzorgingsstaat eruit zou moeten zien en hier een mening over vormen.
  

Wat vind jij:
Horen jonge mantelzorgers zorg te verlenen
aan familie leden die het nodig hebben?

Kritiek op de verzorgingsstaat

• De betaalbaarheid.
• Onbedoelde gedragsprikkels.
• Misbruik.

Voorbeelden betaalbaarheid

• Stijging van het aantal bijstandsgerechtigden van 170.000 in 1970 tot 437.000 in 2018.
• Stijging van de onderwijskosten van 6 miljard euro in 1960 naar 30 miljard euro in 2018.
• Stijging aantal AOW-uitkeringen van 800.000 in 1960 naar 3,4 miljoen in 2018.
• Stijging van kosten in de gezondheidszorg  van 17 miljard in 1980 naar 100 miljard in 2018.

01:25

Waarom is coalitie Y opgericht?

02:44

Geef jouw mening over het leenstelsel.

04:07

Waarom willen partijen wel van het leenstelsel af?

Onbedoelde gedragsprikkel

Het grote aanbod aan voorzieningen en uitkeringen kan mensen (onbewust) passief maken.

VB. Van een uitkering naar een baan met minimum loon levert financieel weinig op.
Gevolg: afhankelijkheid, maar ook misbruik.

Artikel NOS

Lees het artikel https://nos.nl/artikel/2335421-opheffen-sollicitatieplicht-leidt-niet-tot-minder-uitstroom-uit-bijstand.html

Beantwoord dan de vragen op de volgende dia's

Waar hebben de verschillende gemeentes mee geëxperimenteerd? Gebruik een voorbeeld in je antwoord

Wat is de conclusie van het CPB?

Maatregelen overheid

• Stimuleren dat meer mensen werken:

         - Verhoging AOW-leeftijd.
         - Verlaging loonbelasting.

• Verantwoordelijkheid delen:
    - Kortere duur WW-uitkering.

       - Verhoging eigen risico in de zorg.
       - Bedrijven betalen eerst zelf bij zieke werknemers.

• Meer controles.

Toekomst verzorgingsstaat

Verzorgingsstaat moet aangepast worden aan nieuwe (veranderende) behoeftes van de samenleving.

Dat betekent ook andere en
nieuwe uitdagingen! 

- ZZP'ers (flexibilisering)
- Vergrijzing en ontgroening                                       
- Vraag kinderopvang groter

Aandacht voor alle generaties

Oud en jong! Solidariteit is belangrijk.

Toekomst verzorgingsstaat

• Wie krijgt recht op welke voorzieningen?

        - Wie heeft recht op bijvoorbeeld AOW? Vanaf welke leeftijd? En ook   mensen met een hoog inkomen?

• Wat biedt de overheid als recht of voorziening aan?

         - Moeten sommige voorzieningen nog wel worden aangeboden?

• Hoe worden voorzieningen gefinancierd?

         - Voorzieningen kunnen betaald worden uit belastingen en                 werknemerspremies of verschuiven we meer naar private verzekeringen?

Aan het werk:

Maak de opdrachten bij paragraaf 7:
De verzorgingsstaat onder druk.