Verzorgingsstaat fouten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Verzorgingsstaat fouten

Kritiek Tweede Wereldoorlog

Er bestaat al kritiek op de verzorgingsstaat sinds de Tweede Wereldoorlog:

• Staatsbemoeienis en regelzucht zou de vrijheid van mensen beperken (liberalisme) 
• Angst voor 'lazy man's paradise'

Kritiek jaren '60

Kritiek komt vooral uit links politieke hoek

De doelstellingen van de verzorgingsstaat weren niet gehaald:

1. Economische groei had geen gelijkheid gebracht
2. Welzijn was er alleen voor een bepaalde groep mensen 

Onbetaalbaar

• Een wereldwijde economische crisis had/heeft een grote invloed op de verzorgingsstaat.
• Tijdens dit soort crises is er veel aanspraak op overheidsvoorzieningen - hoge kosten.

De onbetaalbaarheid wordt versterkt door:

1. Collectieve kosten bleven stijgen - veelheid aan voorzieningen en uitkeringen maakt mensen passief
2. Misbruik van voorzieningen - zwartwerken + uitkering / thuis wonen en uitwonende studiebeurs ontvangen 

Voorbeelden hoge kosten

•  In 1970 maakten 170.000 gebruik van bijstand - 2010: 450.000

• Verlenging leerplicht en langer doorstuderen - uitgaven onderwijs van 1 miljard (1960) naar 35 miljard (2018)

• In 1960 waren 100.000 mensen arbeidsongeschikt - 2004: 1 miljoen

• Door de vergrijzing zal het aantal AOW uitkeringen van 800.000 (1960) naar 3 miljoen stijgen

• Kosten gezondheidszorg van 17 miljard (1980) naar 80 miljard in 2018

Vangnet of hangmat?

Uitkeringen leiden tot blijvende onafhankelijkheid: 

Mensen met een uitkering krijgen krijgen vaak ook huurtoeslag, zorgtoeslag, etc.

Een betaalde baan betaald soms minder. Er is geen financiële prikkel om te gaan werken. 

Risico's 

De overheid probeert de risico's van onbetaalbaarheid, inactiviteit van burgers en misbruik zoveel mogelijk in te dammen door:

1. Stimuleren
2. Verantwoordelijkheid delen
3. Meer controleren 

Stimuleren

Stimuleren om te gaan en blijven werken.

Dubbel doel:

1. Meer werkenden leidt tot meer premies en belastingen
2. Meer werkenden leidt tot minder uitkeringen

Verantwoordelijkheid delen

Dekking van de risico's wordt niet alleen op de overheid gelegd

Voorbeeld:

Werkgevers betalen zelf loon door bij ziekte werkgevers = bedrijven laten inspannen voor goede werkomstandigheden 

Meer controleren

1. De koppeling van computerbestanden
2. Invoering van Burgerservicenummer (BSN)

Strenger controleren op recht op uitkeringen, studiefinanciering en zorgtoeslagen. 

Daarbij ook strenge controle op illegale arbeid. 

Opdracht

Weet je wat je moet leren?

Ga door al je leerstof heen - stel vragen op over stof die je nog wilt herhalen/niet helemaal snapt. 

Volgende les meenemen.