Branche GHZ - Epilepsie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Epilepsie 

Leerdoelen

• De student  beschrijft de definitie van epilepsie
• De student benoemt de oorzaken van epilepsie
• De student beschrijft de kenmerken van Gegeneraliseerde epilepsie
• De student beschrijft de kenmerken van Partiële/focale epilepsie
• De student heeft inzicht van de medicatie die wordt ingezet bij epilepsie

Wat weet jij van epilepsie?

Wat is epilepsie?

1. insult
2. storing in de hersenfunctie
3. koortsstuip
4. hersenbeschadiging

Oorzaken

• Erfelijke factoren
  
• Veroudering ( hersenaandoeningen)
  
• Verstandelijke beperking ( 30% zorgvragers verstandelijke beperking heeft epilepsie)
  

Epilepsie en verstandelijke beperking

• 30% van zorgvragers met verstandelijke beperking heeft epilepsie
• Hoe ernstiger de beperking hoe meer kans op epilepsie
• Epilepsie kan leiden tot:
• -  afname geestelijke vermogens 
• - Ziekte van Alzheimer 
• - Syndroom van Down

Waar begint epilepsie?

1. Ruggenmerg
2. Zenuwen in de rug
3. Hersenen
4. Wervelkolom

wat hoort bij epilepsie ?

1. aanvallen
2. bloed krijgen
3. spelen
4. dansen

Triggers

• overmatig alcoholgebruik en drugs;
• slaaptekort;
  
• de periode voor of na spanningen/emoties/stress;
  
• (hormonale veranderingen)
• lichtflitsen 
• temperatuurswisseling zoals bij koorts
• het niet innemen van de medicatie

Gegeneraliseerd en partiele epilepsie

> Gegeneraliseerd (twee kanten)

> Partiele epilepsie (een kant/gebied)

Gegeneraliseerde epilepsie

• Myoclonische aanvallen
• Absences
• Atonische aanvallen 
• Tonisch-clonische aanvallen

Myoclonische aanvallen

• Deze aanvallen gaan gepaard met snelle, schokkende bewegingen van spiergroepen. 
• Ze kunnen mild zijn, zoals een schok in de arm, of ernstiger met hevige spierschokken door het hele lichaam.

Absences

• Absences zijn korte periodes van bewustzijnsverlies die vaak voorkomen bij mensen met gegeneraliseerde epilepsie, vooral bij kinderen. 
• Tijdens een absence lijkt de persoon tijdelijk afwezig te zijn en kan de omgeving lijken te vervagen. 
• Absences kunnen verschillende seconden tot een halve minuut duren.
• Worden meestal niet gevolgd door een verwardheidsperiode.

Atonisch aanvallen

• Tijdens deze aanvallen verliest de persoon plotseling de spierspanning, wat kan leiden tot vallen zonder waarschuwing. 

Tonisch-clonische aanvallen

• Ook bekend als grand mal-aanvallen, 
• Deze zijn vaak hevig en betrekken het hele lichaam. 
• De tonische fase wordt gekenmerkt door spierstijfheid, gevolgd door de clonische fase met schokkende bewegingen. 
• Na de aanval kan de persoon gedesoriënteerd en vermoeid zijn. 

Partiële epilepsie

• Eenvoudige partiële aanvallen
• Complexe partiële aanvallen

Eenvoudige partiële aanvallen

• Deze aanvallen beginnen in een specifiek deel van de hersenen 
• Veroorzaken lokale symptomen, zoals:
• - tintelingen, 
• - spierkrampen 
• - of vreemde geuren of smaken. 
• Het bewustzijn blijft behouden. 

Complexe partiële aanvallen

• Tijdens deze aanvallen ervaart de persoon veranderingen in het bewustzijn, 
• met mogelijk onwillekeurige bewegingen zoals kauwen, slikken, frunniken aan kleding, en complexe handelingen. 
• Na de aanval kan de persoon zich verward en vermoeid voelen. 

Wat is het allerbelangrijkst bij epilepsie?

1. Aanval voorkomen
2. Middel met zo min mogelijk bijwerkingen
3. Geen interacties
4. Juiste stof en dosis ongeacht fabrikant

Welke vormen van epilepsie zijn er?

1. Clonische, tonische en atonische epilepsie.
2. Partiële en complexe epilepsie.
3. Gegeneraliseerde epilepsie en status epilepticus.
4. Partiële en gegeneraliseerde epilepsie.

Het bewustzijn is gedaald bij een:

1. Eenvoudig partiële aanval
2. Complex partiële aanval

Met welk onderzoek kan je de diagnose epilepsie stellen?

1. EMG (Elektromyografie) onderzoek waarbij de elektrische activiteit van spieren wordt gemeten.
2. Bloedonderzoek
3. EEG (Elektro-encefalogram) onderzoek waarbij hersenactiviteit elektrisch wordt gemeten.
4. ECG (Electrocardiogram) geeft elektrische signalen van het hart in een grafiek weer.

Welke interventies pas je toe bij een epileptisch insult?

Hoe noem je medicatie die kan worden voorgeschreven bij epilepsie?

Behandeling

• Medicamenteuze behandeling (anti-epileptica)

- helpt in ± 70 % van alle gevallen

- werking wordt oa met bloedspiegel bepaald

- heeft over het algemeen nadelige bijwerkingen

- therapietrouw is belangrijk

• Chirurgische behandeling om haard te verwijderen
• Ketogeen dieet (vooral bij kinderen)
  
• Nervus Vagus stimulatie
  

Coupeermedicatie

Medicatie die ervoor zorgt dat aanval onderbroken wordt. (Couperen betekent 'afsnijden'). Medicatie wordt ingebracht via:

• Rectaal: Stesolid rectiole
• Wangzak: Rivotril druppels
• Neusspray: Midazolam

Medicijnen (anti-epilectia)

Levetiracetam: Merknaam: Keppra.

 

Valproïnezuur: Merknamen: Depakine, Orfiril.

Carbamazepine: Merknaam: Tegretol.

Lamotrigine: Merknamen: Lamictal, Dispers.

Fenytoïne: Merknaam: Epanutin

Topiramaat: Merknaam: Topamax.

  

Oxcarbazepine: Merknaam: Trileptal.

Clobazam: Merknaam: Frisium.

Ethosuximide: Merknaam: Zarontin.

Clonazepam: Merknaam: Rivotril.

Leefregels

• Rekening houden met de ziekte
• Baden (zwemmen) 
• Sporten 
• Helm dragen
  
• Beperkt alcoholgebruik
  
• Autorijden 
• Beroep
• Slapen / rusten
  
• Stressvolle situaties vermijden
  
• Uitlokkende prikkels vermijden
  

Verpleegkundige zorg

Goed observeren:

• Was er een aura / voortekenen?
  
• Hoe / waar begon de aanval?
  
• Hoelang duurde de aanval?
  
• Tijdstip van de aanval
  
• Verschijnselen tijdens de aanval (bewustzijn, motorisch, ogen, ademhaling)
  
• Gedrag vóór de aanval
  
• Uitlokkende factoren
  
• Veranderingen in gezondheidstoestand
  

Verpleegkundige zorg vervolg

• Goed invullen van een aanvalskalender
  
• Bescherming bieden
  
• Zorg bieden na een aanval (incontinentie, bedrust, verwardheid)
  
• Begeleiding bij medicatie-inname
  
• Voorlichting over medicatie, leefregels
  
• Verwijzen naar patiëntenvereniging