Samenstellingen &regels mavo/havo 1&2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Samenstellingen

Mijn kleinkind is geen klein kind.

Hoofdregel

• Een samenstelling is een combinatie van zelfstandige woorden.
  

           - boek + deel = boekdeel

           - brand + weren + man = brandweerman

Hoofdregel

• Samenstellingen worden aaneen geschreven
  

           - informatie + distributie + systeem = informatiedistributiesysteem

           - elektriciteitsproductiemaatschappij

           - hippopotomonstrosequippedaliofobie

Tussen -n

• Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, waarvan de meervoudsvorm op – en eindigt, dan schrijf je een tussen-n.
• 
  

                    - pannenkoek: de meervoudsvorm hiervan is pannen. Dit eindigt dus op ‘en’, en moet    daarom met een tussen N.

                    - prullenbak, paddenstoel: idem

Tussen -n

• Maar!

                     - horlogemaker: het meervoud van horloge is horloges

                     - groentesoep: het meervoud van groente is groentes of groenten

Uitzonderingen

• Schrijf geen tussen-n als het eerste deel van de samenstelling op een zaak of persoon slaat die enig in zijn soort is.

                    - Koningsdag

                    - zonnewijzer

Uitzonderingen

• Schrijf ook geen tussen-n als het eerste deel een versterkende betekenis heeft.
  

                     - beregoed

                     - pikkedonker

                     - reuzeleuk

                     - stekeblind

Tussen -s-

• Schrijf een tussen- s als je die ook hoort.

              - stadsdeel

              - eendagsvlieg

              - officiersloge

              - levensgroot

Tussen -s-

• Maar let op!
  

              - damesschoen ….want dameskleding

              - stationsstraat …want stationsweg

              - liefdesscène ….want liefdesverdriet

Streepje ertussen (koppelteken)

• Gelijkwaardige woorden
  

   hotel-restaurant

• Woorden met hoofdletters

    Zuid-Afrika

• Met een speciaal teken of cijfers
  

    een 80-jarige, het &-teken

                                                            

Streepje ertussen (koppelteken)

• Bij een afkorting
  

    vwo-diploma

• Verwarring in de uitspraak (botsende klinkers)
  

   mbo-opleiding

                                                                  

Radioantenne = geen klinkerbotsing

paard + bloem

1. paardebloem
2. paardenbloem

aap + rots

1. aperots
2. apenrots

aap + trots

1. apetrots
2. apentrots

bureau + inhoud

stad + sport + hal

btw + tarief

lade + kast

kinder + carnaval + optocht + voorbereiding + werkzaamheden+ comité