Saul

• Muziek
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bij welk evenement klinkt een bewerking van deze muziek ?

 Opmerking vooraf:
De korte filmpjes in dia 1-3 kun je het beste aanklikken en klaarzetten vóór de les.
Dat bespaart je gedoe met reclames.

De Youtubevideo met de voorstelling / fragmenten van saul kun je één keer aanklikken en open laten staan.
Daarna zelf het juiste (genoemde) tijdstip opzoeken.

Bekijk het filmpje bij de huidige dia ('Zadok The Priest')  ca. 2 minuten.

              Inderdaad: De UEFA Cup

UEFA-Cup

Vraag aan de klas bij het filmpje van deze dia:
Wat valt je op?
Wat zijn opvallende verschillen? 
Overeenkomsten?

Wie was Händel?

Uitleg:
Händel was een wat oudere tijdgenoot van het wonderkind Mozart en de bekende componist J.S. Bach. Zijn rijke vader wilde dat hij rechten zou gaan studeren, maar de kleine Händel liet zich stiekem opleiden in de muziek, waar hij een ongekende aanleg voor had. Uiteindelijk heeft hij voor de hoogste bestuurders van die tijd als hofkapelmeester (soort koninklijke dirigent) en honderden stukken gecomponeerd die nog steeds worden uitgevoerd!  

(Filmpje duurt 2 minuten, Nederlandse ondertitels mogelijk via 'ondertitels' en dan 'instellingen' / auto translate)

Saul

.

4 oktober

Grote Kerk

Oratorium
'Saul' 
(verkorte versie) 

Händel schreef vaak een soort opera voor orkest, koor en solisten op basis van een bijbels verhaal: Een Oratorium.

Eén van zijn beroemdste oratoria is dat van Saul.

Jullie gaan op dinsdag

4 oktober een verkorte versie (50-60 min. in plaats van 160 minuten) van het oratorium bezoeken in de Grote Kerk van Schoonhoven. 

Noem een kenmerk van zo'n oratorium:

1. (vaak) een Bijbels verhaal
2. Zonder acteren
3. Koor en solisten
4. Met instrumenten

10:00-13:00 Check of de klas snapt wat een oratorium is, en check ook of ze de datum / tijd onthouden hebben!

Vraag aan de klas: 
Wat zie je hier? Een muziekpartituur?
En al die tekst dan?
Precies - dit is het 'tekstboekje'.
Dat heet een 'libretto'.

De stukken met muziek zijn om mee te zingen door het publiek. (Dat hoeven jullie niet te doen :) )

Extra: De afbeelding is trouwens van een ander muziekstuk / een andere componist ...

Libretto

Het  libretto is de tekst van het oratorium. De tekst is geschreven door Charles Jennens. Eigenlijk is dit het verhaal zonder de muziek. Het bestaat uit 3 acten. 
We bekijken een scène uit elke acte en ontdekken het bijbehorende verhaal

Hier zie je Händel en zijn tekstschrijver, Charles Jennens.

David en Koning Saul

Wie kan me vertellen, wat de link is tussen koning Saul en David?
Heb je dat gehad bij Levensbeschouwing? (Klas 2: zeker!) Of in de kerk misschien?

Wie is er wel eens jaloers geweest? Wat doet dat met je?

20:00 - 25:00 
Koning Saul kon er moeilijk mee omgaan, dat David veel populairder was dan hij. Kunnen we zeggen dat hij jaloers was? 
Kan er iemand vertellen wat 'jaloezie' precies is?

En wat is het verschil met afgunst?

(Jaloezie = willen hebben wat een ander heeft, gaat ook meer over zaken als relaties )

(Afgunst = willen hebben wat die ander heeft, daarbij dat aan die ander niet gunnen (AF-GUNst) ... Gaat meer over dingen hebben. 

Ben jij wel eens jaloers geweest?

Ja

Nee

Natuurlijk gaat dit niet alleen over liefdesrelaties, maar ook relaties binnen het gezin, of vriendschappen...

Ben jij wel eens afgunstig geweest?

ja

nee

Afgunst, waar ging dat ook alweer over?

Waarom staat er een een instagram-logo op deze dia, denk je?

(Evt. een link naar social media en depressie)

Acte 1: David is de gevierde man!

Klik hier voor het filmpje, tot ong. 15:00.

(scène kan gruwelijk zijn ivm onthoofde Goliath ...)

Saul is door de profeet Samuel gezalfd tot koning over Israel. Hij is populair als de door God gekozen koning. Maar dan verslaat David de gevreesde reus Goliath. Nu wordt David door het hele volk op handen gedragen. Saul is jaloers op de alom geprezen David, voelt zich gekrenkt en geeft Jonathan opdracht om David te doden.

Kijk het filmpje tot ca 15:00.
Zet op pauze en laat het tabblad open staan.

Is Saul nu jaloers of afgunstig?

1. Jaloers, (want...)
2. Afgunstig, (want...)
3. Een beetje van beide, (want...)
4. Ik weet het niet, (want...)

Vraag een paar leerlingen, wat ze geantwoord hebben, en waarom.

Acte 2: Jaloezie & Haat

Kijk vanaf ca. 57:00;

(Saul gooit een speer naar David)

Jonathan komt juist voor David op. Ze zijn bevriend. In de vorige acte werd Meral, de oudste dochter van Saul, die David minacht, aan David als vrouw beloofd. Nu wordt Michal, de jongste dochter, die verliefd is op David, aan David beloofd. De jaloezie krijgt Saul echter in zijn greep en zijn haat voor David groeit. Omdat Jonathan David niet wil doden, gooit Saul zelf tweemaal een speer naar David. 

Zoek het juiste tijdstip op, toon ca 2 minuten.

Acte 3: Hekserij en Rouw

Kijk vanaf 2:08:10 (Treurmars)

Saul gaat in zijn wanhoop naar de heks van Endor om de inmiddels overleden profeet Samuel om raad te vragen. Deze voorzegt hem zijn dood en die van Jonathan, zijn zoon. De volgende dag komen beiden inderdaad om op het slagveld. De wereldberoemde treurmars klinkt, die nog jaren daarna op de begrafenissen van overleden beroemdheden heeft geklonken, o.a. Winston Churchill en Abraham Lincoln. 

(Ca. 2 minuten laten zien vanaf 2:08:10)

Wie zijn de hoofdpersonages in het libretto van ' Saul'?

30:00 - Leerlingen mogen hierover best in gesprek gaan. Wat maakt iemand tot een hoofdpersoon...? 

De leerlingen krijgen de juiste antwoorden te zien als ze de vraag beantwoord hebben.

Wie zijn de 'bijfiguren' in het libretto van 'Saul'?

De leerlingen krijgen de juiste antwoorden te zien als ze de vraag beantwoord hebben.

Bespreek, indien nodig) na:
De kinderen van Saul: Jonathan, Meral en Michal

De profeet Samuël

De heks van Endor

Instrumenten

Bekijk het filmpje vanaf 1:09.
onthou zoveel mogelijk instrumenten

De instrumenten die Handel gebruikt komen uit de tijd van de Barok. In die tijd bestond bijvoorbeeld de piano nog niet en zeker niet het keyboard of de turntable. Het orkest wordt geleid door de dirigent. Hij leidt niet alleen met zijn baton (stokje), maar ook met zijn gezichtsexpressie.

Kijk vanaf het begin van de video (1:09).
Ca 2 minuten.

Welke instrumenten speelden in het filmpje?

Vraag aan de klas: Wie had er vijf goed?

Meer dan vijf?

Vier ...?

(enz.)

Suggestie: reageert de klas op een bepaald instrument, laat dat dan eventueel nog apart horen via Youtube.

Verzin één nieuwe vraag bij dit lesonderwerp.

Verzin één vraag bij het lesonderwerp, die in deze presentatie nog niet beantwoord werd.

Wat denk je te kunnen leren van je bezoek aan dit oratorium?