Nederlands 3V 1.2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Goedemorgen!

Na deze les:

• Kun je zinsdelen en zinsdeelstukken benoemen
• Ken je het verschil tussen hoofd- en bijzinnen
• Heb je een bouwplan gemaakt voor een betoog over een vooraf opgegeven stelling
  

Volgende les:

Neem een leesboek mee! 

VWO3: D-boeken

Hoe ging het maken van het huiswerk?

1. Super, ik had helemaal geen problemen!
2. Ik had een paar problemen, maar het ging best goed.
3. Ik kon een paar oefeningen niet maken.
4. Ik begreep er helemaal niks van.

Zinsdelen + zinsdeelstukken: hoe zat het ook alweer?

Zinsdelen

Zinsdelen:

o

pv

wwg 

nwg  

lv 

mv 

ov

vzv 

bwb

Zinsdeelstukken

bvb 

obwb

bijstelling

Tekst

onderwerp

w gez

Naamw gez

Bepaling van gesteldheid

Oorzakelijk voorwerp

wie of wat + gezegde?

Alle werkwoorden in een zin

Tekst

Gaat over wat het onderwerp is (niet wat hij/zij/het doet)

Wat + onderwerp+NG?

Onderwerp

Vraag: wie of wat + gezegde?

Voorbeeld: 

Meltem ligt aan het strand.

Ook het vraagwoord 'Wie' is onderwerp.

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in een zin

Voorbeeld: 

De kippen hebben veel eieren gelegd.

In de zin 'De acteur staat te dromen over een mooie rol in Hollywood', hoort 'te' ook bij het WG

Hetzelfde geldt voor 'aan het' in de zin '...is aan het dromen over ...', 

In de zin 'De acteur verheugt zich op een rol in Hollywood' hoort 'zich' ook bij het WG, omdat het een verplicht wederkerend werkwoord is (niet toevallig).

Naamwoordelijk gezegde

• Gaat over wat het onderwerp is (niet wat hij/zij/het doet)
• Er staat een koppelwerkwoord in de zin (koppelt het onderwerp aan wat hij/zij/het is)
  
• Werkwoordelijk en naamwoordelijk deel

Voorbeeld: 

De kat is agressief. 

Lijdend voorwerp

Vraag: wie of wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld: 

Johanna heeft de gedichten geschreven.

Zin met een NG bevat nooit een LV

Oorzakelijk voorwerp (OV)

Alleen bij een NG

Je zou een vergelijkbare vraag als bij LV kunnen stellen:

Wat + onderwerp+NG?

Voorbeeld:

Het meisje is haar favoriete trui kwijt.

Meewerkend voorwerp

Vraag: aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld: 

Ollie heeft oma gisteren bloemen gegeven.

Voorzetselvoorwerp

• Vast voorzetsel bij zelfstandig werkwoord of naamwoordelijk gezegde 

Voorbeeld: 

Ik ben niet zo tevreden over deze muziek.

Hij denkt nog vaak aan zijn vakantieliefde.

Bepaling van gesteldheid

Zegt iets over twee andere zinsdelen: gezegde en onderwerp of lijdend voorwerp

Hij heeft de deur groen geverfd 

Hij heeft de deur een ander kleurtje gegeven

De man kwam totaal verregend thuis

Bijwoordelijke bepaling(en)

Het antwoord op vragen als: waar, wanneer, waardoor, waarmee, waarnaar, wanneer, hoe, hoeveel?

Voorbeeld: 

Ik ging gisteren naar de stad.

Zinsdeelstukken

Bijvoeglijke bepaling(en)

• Deel van een zinsdeel
  
• Noemt eigenschap van de kern, een zelfstandig naamwoord, in dat zinsdeel

Voorbeeld: 

Aan de broer van haar vriendin geeft de blonde Donna haar concertkaartjes.

Ondergeschikte bijwoordelijke bepaling(en)

• Deel van een zinsdeel
  
• Noemt eigenschap van de kern, GEEN zelfstandig naamwoord, in dat zinsdeel

Voorbeeld: 

De vriendelijke vrouw vertelde het spannende verhaal op een heel meeslepende manier.

Bijstelling

• Deel van een zinsdeel 
• Tussen komma's achter zelfstandig naamwoord
• Benoemt eenzelfde zaak/persoon vaak in andere woorden

Voorbeeld: 

Tallinn, de hoofdstad van de Baltische Staat Estland, was de Culturele hoofdstad van Europa 2011.

 oefening 1 blz 29 maken

daarna bespreken

Wat vind je van leesvaardigheid?

• Nadruk?
• Motiverend? 
• Wat zou je interessant vinden?

Hoofd- en bijzinnen. Wat weten we nog?

Wat weet je nog over hoofd- en bijzinnen?

Samengestelde zin

Zin met twee persoonsvormen en onderwerpen

Gelijkwaardig (nevenschikkend) aan elkaar: 2 hoofdzinnen + en, want, maar, of en dus (2 goede losse zinnen)/ 2 bijzinnen

Ondergeschikt: 1 hoofdzin en 1 bijzin

Voorbeeld: 

Ik ga niet naar buiten want het regent.

Hoofd- en bijzin

Hoofdzin: pv en ov staan naast elkaar, + (?)

Bijzin: pv en ov staan uit elkaar + (?)

Voorbeeld:

Ik vind het verbazingwekkend dat hij zijn huiswerk niet heeft gedaan.

Huiswerk: test H1 grammatica zinsdelen

( oefening 15  van de test)