5. Ingewikkelde kruisingsschema's (3HA)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga rustig zitten, pak alvast je aantekeningen schrift en een pen erbij.

Leerdoelen

• Aan het eind van de les kun je kruisingsschema's maken van x-chromosomale en co-dominante eigenschappen.

Planning

• Herhalen stof vorige les
• Uitleg: codominantie
• Uitleg: x-chromosomale eigenschappen
• Opdrachten maken 

Herhaling

• Maak een begrippenslang: leg de kaartjes op de juiste volgorde naast elkaar, zodat het begrip en de definitie naast elkaar liggen.
• Je hebt 5 minuten, je mag het in tweetallen doen.
• Laat het controleren als je klaar bent.

intermediair fenotype

Opdracht intermediair fenotype

Opdracht intermediair fenotype

Ab = bruin

Aw = wit

P: AbAb x AwAw

Opdracht intermediair fenotype

Ab = bruin

Aw = wit

P: AbAb x AwAw

	Ab	Ab
Aw	AbAw	AbAw
Aw	AbAw	AbAw

	Ab	Aw
Ab	AbAb	AbAw
Aw	AbAw	AwAw

25% AbAb = bruin

25% AwAw = wit

50% AbAw = lichtgeel

Uitleg: codominantie

• Een gen kan meer dan 2 allelen (varianten) hebben. 
• Als twee allelen 'even sterk' zijn, ontstaat een intermediair fenotype (tussenvorm).
• Bij codominantie komen de eigenschappen van beide dominante allelen tot uiting.

Voorbeeld: bloedgroepen

• Er zijn vier bloedgroepen: A, B, AB en O.
• Deze eigenschap wordt bepaald door één gen, met drie verschillende allelen. Deze coderen voor antigen op je rode bloedcellen.

Twee (I^A en I^B) zijn co-dominant, één (i) is recessief.

Opdracht bloedgroepen

Uitleg: x-chromosomale eigenschappen

• Sommige genen liggen op het X-chromosoom. Deze eigenschappen noemen we dan X-chromosomaal of geslachtsgebonden.
• Bijvoorbeeld: kleurenblindheid (recessieve eigenschap).
• Notatie: X^A en X^a

Uitleg: x-chromosomale eigenschappen

• Sommige genen liggen op het X-chromosoom. Deze eigenschappen noemen we dan X-chromosomaal of geslachtsgebonden.
• Bijvoorbeeld: kleurenblindheid (recessieve eigenschap).
• Notatie: X^A en X^a

Kunnen een vader die kleurenblind is en

een moeder die geen drager is, een 

kleurenblinde dochter krijgen?

Uitleg: x-chromosomale eigenschappen

Uitleg: x-chromosomale eigenschappen

• X-gebonden gen: allel voor zwart en allel voor oranje. 

Aan de slag!

Maak de opdrachten voor les 5.