H5: Luther en Calvijn

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Thema 5: De tijd van ontdekkers en hervormers 

16e eeuw: 1500 -1600 n.Chr.               Vroegmoderne tijd                                     

Welke ontdekkingsreiziger ging als eerste helemaal naar India?

1. Columbus
2. Diaz
3. Vasco da Gama

Welk begrip hoort bij de omschrijving?

'uitbreiding van macht of bezit.'

1. Columbiaanse uitwisseling
2. Expansie
3. Zijderoute

Waarom voerde Columbus westwaarts naar India?

1. Hij dacht dat er een nieuw land was te ontdekken
2. De route rondom Afrika was erg druk bevaren.
3. De route rondom Afrika was veilig, maar erg lang.
4. Columbus zocht een veiligere en snellere route

Deze les

Luther en Calvijn

Aan het einde van de les:

• Je legt de de begrippen ‘Reformatie en aflaat’ uit.
  
• Je herkent Luther en Calvijn op een afbeelding.
  
• Je benoemt oorzaken van de Reformatie.
  
• Je benoemt gevolgen van de Reformatie.
  
• Je benoemt een verschil tussen het lutheranisme en het calvinisme.

Luther en Calvijn.

Al eeuwen was de katholieke kerk met de paus aan het hoofd het geloof in Europa. De Reformatie, ook wel Hervorming genoemd, leidde tot een splitsing van de kerk. 

• Katholiek
• Protestants

Reformatie: kerkhervorming in de zestiende eeuw waarbij het protestantisme ontstaat.

Luther en Calvijn.

De Reformatie was in beweging gezet door onder andere Maarten Luther en Johannes Calvijn. 

Oorzaken:

• Misstanden in de Rooms-Katholieke Kerk.
• Humanisme.
• Uitvinding van de boekdrukkunst.
• Invloed van de kerk op vorsten.

Luther en Calvijn.

De hoofdoorzaak was dat er al eeuwenlang sprake was van allerlei misstanden in de Rooms-Katholieke Kerk. 

De grootste misstanden:

• De geestelijkheid had veel macht, maar was omkoopbaar en onbetrouwbaar.
• Aflaathandel: Verkoop van bewijzen dat je zonde vergeven waren. Met een aflaat kon je je zonden afkopen en hoefde je niet naar de hel.
• Geestelijken leefden niet celibatair.

Luther en Calvijn.

Het humanisme speelde als tweede grote oorzaak. Humanisten zoals Erasmus lazen de Bijbel in de oorspronkelijke tekst en kwamen erachter dat er dingen niet klopte.

• Er waren vertaalfouten gemaakt in de bijbels.
• Bepaalde katholieke leerstellingen (zoals de biecht, het vagevuur, de aflaten) stonden niet in de Bijbel.
• Het humanisme zet de individuele mens centraal en niet de kerk. Mensen moesten zelf de bijbel lezen en tot god bidden. 
  

Luther en Calvijn.

Luther en Calvijn dachten verschillend over de organisatie van de kerk, maar ze waren het eens op een punt. 

 

• Beide vonden dat de paus niet de

     juiste leider van de kerk was.

Luther 

Luther vond dat bisschoppen de kerk zouden moeten leiden. 

• Duitse monnik uit Wittenberg.
• 95 stellingen met wat er volgens hem mis was met de kerk. 
• Wilde de katholieke kerk verbeteren.
• Het geloof kan volgens hem de mens redden van de hel. 

Calvijn

Calvijn vond dat de kerkenraad het hoogste orgaan van de kerk moest zijn. De kritiek van Luther en Calvijn op de kerk kwam grotendeels overeen, maar over enkele onderwerpen verschilden ze toch van mening.

• Vorst afzetten als het een tiran was. 

predestinatieleer: het lot van elk mens is al voorbestemd bij de geboorte. 

De manier waarop je leefde kon hier niets aan veranderen

Luther en Calvijn.

Gevolg:

• Luther wordt verbannen. 

Luther en Calvijn.

De paus en de keizer waren erg bang dat veel mensen het eens zouden zijn met Luther. De recente uitvinding van de boekdrukkunst maakte dat informatie snel kon verspreiden. 

• Geen monnikenwerk meer.
• Snel produceren van teksten, pamfletten en boeken.
• Teksten in begrijpelijke taal dat mensen konden lezen.

Gevolg:

• Luther kreeg veel volgelingen. 

Luther en Calvijn.

Het was nooit de bedoeling van Luther om een nieuwe stroming binnen het christendom te beginnen, maar zo pakte het uiteindelijk wel uit.

• De katholieke kerk weigerde zich aan te passen.
• Protestanten werden vervolgd en opgesloten of zelfs gedood. 
• De protestantse kerk won steeds meer aan populariteit.

Opdrachten van de week

Maak de werkdoelen op de LearningPortal bij:

• Luther en Calvijn

Beantwoorde criteria in je schrift

(verschillend per kleur) 

Aan de slag! 

•       Ga naar de learning portal en maak de opdrachten. Beantwoord de criteria die hoort bij het leerdoel in je schrift

se se Je mag zachtjes samenwerken. Je maakt wel je eigen werk. Hierbij mag je muziek luisteren.

            Als je klaar bent, dan laat je je werk zien voor feedback.