5.2 politiek Nederland

5.2 politiek Nederland
1 / 24
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

This lesson contains 24 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

5.2 politiek Nederland

Slide 1 - Slide

Programma
  • voorkennis activeren 
  • uitleg 5.2
  • check
  • afsluiten  

Slide 2 - Slide

Wie zitten er in de regering?
A
Eerste en Tweede Kamer
B
Koning + Tweede Kamer
C
Koning + Ministers
D
Koning + Eerste Kamer

Slide 3 - Quiz

Hoeveel leden telt de Tweede Kamer?
A
75
B
100
C
150
D
200

Slide 4 - Quiz

Wat is de volksvertegenwoordiging in Nederland?
A
Eerste Kamer
B
Tweede Kamer
C
Regering
D
Staten - Generaal

Slide 5 - Quiz

Het parlement is onze volksvertegenwoordiging. Hoe wordt het parlement gekozen?
A
Door de burgemeester.
B
Door de Koning.
C
Door de burgers.
D
Door de minister-president.

Slide 6 - Quiz

Nederland is een constitutionele monarchie
A
waar
B
niet waar

Slide 7 - Quiz

aan het eind van de les
  • weet je hoe Nederland werd bestuurd tussen 1815 en 1848
  • je kunt verklaren waarom in 1848 de grondwet wijzigde
  • je weet wat er vanaf 1848 veranderde in de grondwet  

Slide 8 - Slide

voorafgaand..
  • Franse Revolutie (1789) --> staatsgreep Napoleon
  • Lodewijk Napoleon wordt koning van Nederland
  • maar, Napoleon wordt in 1813 verslagen --> wat nu?

Slide 9 - Slide

Congres van Wenen (1815)
Doel: vrede in Europa + herstellen machtsevenwicht
  • Herstellen absolutisme (restauratie) -> einde verlichting 
  • Voormalig verdreven vorsten  terug: Lodewijk XVIII in FR. Willem van Oranje- Nassau (I) in NL
  • Stichting Koninkrijk der Verenigde Nederlanden: België als bufferstaat tegen FR & FR. verliest oostelijke gebieden aan Pruissen

Slide 10 - Slide

Koning Willem I
  • NL wordt constitutionele monarchie: vorst moet zich houden aan grondwet
  • NL wordt gecentraliseerde eenheidsstaat

  •  invoering volksvertegenwoordiging (Tweede Kamer, gekozen door Provinciale Staten ) -> getrapte verkiezing
  • koning kiest eerste kamer

  • ondanks grondwet: koning absoluut verlicht vorst

Slide 11 - Slide

Noord/Zuid
Veel verschillen tussen Noord en Zuid Nederland & werden gediscrimineerd:
  • Zuiden was katholiek, Noorden protestants
  • Zuiden industrie, Noorden nijverheid
  • Zuiden veel Frans gesproken
  • Zuiden veel meer inwoners, maar evenveel vertegenwoordigers in parlement
  • Zuiden moest meer belasting betalen

  • Dit leidde tot een opstand en de afscheiding van België in 1830

Slide 12 - Slide

Weinig verandering
  • grote groep conservatieven in NL -> koning moet land besturen, ministers als raadgever 
  • angst voor teveel inspraak volk ->  verliezen macht van de ministers  

Slide 13 - Slide

Ideologie?
  • Ideeën vormen de basis van een ideologie
  • Een ideologie is een verzameling ideeën met een gemeenschappelijke gedachte:
  • Liberalisme: vrijheid
  • Socialisme: gelijkheid
  • Beide ideologieën komen uit de Verlichting
  • 19de eeuw: verspreiding ideologieën:
  • 1. Massaproductie kranten
  • 2. Onderwijs voor steeds meer mensen
  • 3. Handvat: wat moet je denken/vinden?
  • 4. Creëren van een vijand

Slide 14 - Slide

Liberalisme
  • John Locke: recht op beschermen privébezit tegen overheid
  • Adam Smith: vrije markt reguleert zichzelf (vraag + aanbod, concurrentie)
  • Conclusie: overheid bemoeit zich niet met economie of privé leven
  • In de 19de eeuw zijn fabriekseigenaren én de regering liberaal
  • Gevolg: géén sociale wetten

Slide 15 - Slide

Socialisme
  • Industriële samenleving: slechte woon- + werkomstandigheden arbeiders
  • Karl Marx: arbeiders zullen in opstand komen en kapitaal gelijk verspreiden
  • Sociale kwestie: groeiend besef dat de overheid de arbeiders moet helpen
  • Communisme: gelijkheid door geweld
  • Sociaal-democratie: gelijkheid via parlement

Slide 16 - Slide

Liberalisme / socialisme
Liberalisme:
  • - Tegen overheidsbemoeienis
  • - Vóór de zakenwereld, vrijhandel en winst
  • - Vóór privé bezit: egoïstisch?
    • Socialisme:
    • - Gelijkheid
    • - Vóór de groep, tegen het individu
    • - Vrij denken, tegen de kerk

    Slide 17 - Slide

    1848
    • Grondwet: belangrijkste rechten + plichten burgers en overheid 
    • Ondanks grondwet regeert Willem I als een absoluut vorst --> steun conservatieven
    • 1848: revolutiejaar --> liberalen eisen vrijheden van Franse Revolutie
    • Uit angst afgezet te worden geeft Willem II de liberaal Thorbecke de opdracht een nieuwe grondwet te maken:

    Slide 18 - Slide

    Grondwet
    • 1. Ministeriële verantwoordelijkheid: ministers zijn verantwoordelijk voor beleid 
    • 2. Koning is onschendbaar
    • 3. Tweede Kamer gekozen via censuskiesrecht + districtenstelsel 
    • 4. Uitbreiding grondrechten (vrijheid van meningsuiting, enzovoorts) 
    • Willem III probeert tevergeefs macht terug te krijgen 
    • Tweede Kamer wint machtsstrijd

    Slide 19 - Slide

    Benoemt
    Kiest
    Verantwoording

    Slide 20 - Slide

    Waarom gaf Willem II in 1848 Thorbecke de opdracht om een nieuwe grondwet te schrijven?
    A
    De grondwet van 1815 was in zijn ogen verouderd
    B
    De koning was bang dat er in Nederland een revolutie zou uitbreken
    C
    De koning wilde de burgers meer invloed in het bestuur geven
    D
    De liberalen hadden de meeste stemmen gekregen

    Slide 21 - Quiz

    Voorbeelden van de grondwet van 1848 zijn:
    A
    Censuskiesrecht, Ministeriele verantwoordelijkheid, parlement krijgt de macht.
    B
    Algemeen kiesrecht, Pensioenrecht en recht van initiatief.
    C
    Algemeen kiesrecht, Ministeriele verantwoordelijkheid, parlement krijgt de macht.
    D
    Censuskiesrecht, Ministeriele verantwoordelijkheid, koning behoudt de macht.

    Slide 22 - Quiz

    Ministeriële verantwoordelijkheid betekent dat
    A
    De minister is verantwoordelijk voor zichzelf
    B
    De minister moet verantwoording afleggen aan de koning
    C
    De minister moet verantwoording afleggen aan het parlement
    D
    De minister moet verantwoording afleggen aan de minister-president

    Slide 23 - Quiz

    De koning zegt op tv iets over het vluchtelingenbeleid van de regering. De minister van Binnenlandse Zaken krijgt hierdoor problemen. Waarom?
    A
    De koning iis niet altijd aanwezig in de Tweede Kamer dus de minister beantwoordt de vragen
    B
    De koning is onschendbaar, hij mag daarom zeggen wat hij wil.
    C
    De minister is de woordvoerder van de koning
    D
    De koning is onschendbaar en de minister verantwoordelijk

    Slide 24 - Quiz