Stadsgeluiden

• Kunst
• Kunstzinnige oriëntatie
• Basisschool
• Groep 5

Instructions

Voorbereiding

- Neem de woordenlijst door

- Print de lesinstructie

Benodigde materialen

- Lesinstructie (in de bijlage)

- Potlood en gum (door school)

- 2 A4-vellen per leerling (door school)

- Pen en papier (door school)

Instructions

Lesinstructie_Stadsgeluiden

Worksheets

Woordenlijst_Stadsgeluiden

Groep 5

45 min.

Introduceer het thema Stadsgeluiden en stel vragen:

• Waar denk je aan bij stadsgeluiden?
• Wat is stilte?
• Wat is geluid?

Vertel dat de leerlingen zich gaan verdiepen in stilte en geluid. In deze les staat geluid centraal.

Nieuw woord:

Fragment

Schrijf bij elk fragment woorden op die jij 

erbij vindt passen.

Luister goed naar 3 geluidsfragmenten. 

Opdracht

Vertel de leerlingen dat ze naar drie geluidsfragmenten gaan luisteren. Leg uit dat je bij geluid een bepaalde associatie kan krijgen: je moet ergens aan denken. Dat gaan zij ook doen: vrij associëren bij de geluidsfragmenten. Vraag de leerlingen om zoveel mogelijk woorden op te schrijven die ze bij de fragmenten vinden passen.

Er is geen goed of fout: het gaat om een gevoel of sfeer dat de fragmenten oproepen bij de leerlingen en dat onder woorden brengen. De fragmenten zijn vrij lang en hoeven niet helemaal beluisterd te worden.

Suggestie

Geef de leerlingen de opdracht om per fragment een woordweb te maken. Op basis van de woorden die de leerlingen hebben opgeschreven tijdens het luisteren, kunnen ze verder associëren.

Nieuw woord: fragment. Bespreek dit woord.

Geluidsfragment 1.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment. 

Geluidsfragment 2.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment. 

Geluidsfragment 3.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment. 

Nieuw woord:

Welke woorden hebben jullie opgeschreven?

Omgevingsgeluid

Stel de leerlingen vragen:

• Welke woorden hebben ze opgeschreven? Waarom? 
• Hoe komt het dat sommige fragmenten en sommige woorden zacht klinken en anderen boos, verdrietig, spannend, saai, snel of sloom?

Nieuw woord: omgevingsgeluid. Bespreek dit woord. 

zenuwachtig

boos

dans

waterval

lief

angstig

stiekem

licht

herfst

gemeen

schreeuw

plechtig

koud

tranen

zacht

brutaal

lente

voorzichtig

Staan hier woorden bij die niet genoemd zijn?

Staan hier nog woorden tussen die de leerlingen niet hebben opgeschreven?

Het kunstwerk Urban Hymns 

van Niels Schrader

Vertel over het kunstwerk Urban Hymns:

De kunstenaar Niels Schrader liep met zijn ogen dicht door de stad Almere zodat hij de stadsgeluiden goed kon horen. Op 7 plekken in de stad nam hij geluiden op, om er daarna grafische affiches van te maken.

Vertel dat een speciale computer de geluiden omzette in grafische zwart/wit beelden. Hij hing deze beelden op in de stad, op de plekken waar hij de geluiden gehoord had. De geluiden waren nu hoorbaar en zichtbaar.

De posters hing hij weer terug in de stad, waar hij de geluiden gehoord had.

Vertel dat de posters werden verspreid door de stad.

Verbeelding

Nieuw woord:

Opdracht

Sluit je ogen en luister goed! Bedenk per geluidsfragment wat voor soort landschap je voor je ziet. Waar denk je aan? En hoe ziet het er daar uit? Als het geluidsfragment is afgelopen mag je, je ogen weer openen. 

Op basis van de geluiden uit het kunstwerk, gaan de leerlingen schetsen maken. Net zoals Niels Schrader worden de geluiden op deze manier zichtbaar gemaakt.

Deel papier en potlood uit en leg de opdracht uit. De leerlingen gaan proberen om datgene wat ze voor zich zien tijdens het beluisteren van drie geluidsfragmenten, te schetsen met potlood. Vertel dat de fragmenten zijn opgenomen door Niels Schrader toen hij met zijn ogen dicht door Almere liep.

De leerlingen proberen om hun fantasie de vrije loop te laten gaan en bijvoorbeeld een landschap of iets stedelijks voor te stellen. Na ieder fragment hebben ze 5 minuten de tijd om een schets te maken.

Nieuw woord: verbeelding. Bespreek dit woord. 

Nieuw woord:

Concentratie

Fragment 1.

Fragment 1.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment door op het muziekicoontje te klikken.

Na het beluisteren van het fragment kunnen de leerlingen beginnen met schetsen. Start de timer door op "start" te klikken.

Nieuw woord: concentratie. Bespreek dit woord. 

Fragment 2.

Fragment 2.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment door op het muziekicoontje te klikken.

Na het beluisteren van het fragment kunnen de leerlingen beginnen met schetsen. Start de timer door op "start" te klikken.

Fragment 3.

Fragment 3.

Zet het geluid aan en luister naar het fragment door op het muziekicoontje te klikken.

Na het beluisteren van het fragment kunnen de leerlingen beginnen met schetsen. Start de timer door op "start" te klikken.

Nieuw woord:

Fantasie

Leg alle schetsen bij elkaar en bespreek ze samen met de leerlingen. Stel vragen:

• Wat zagen de leerlingen voor zich?
• Hoe ging het schetsen?
• Wat vinden ze van het resultaat?

Nieuw woord: fantasie. Bespreek dit woord. 

We horen de hele dag door geluiden: brommers die voorbij scheuren, schoenen die kraken in de verse sneeuw, een bel die klinkt. Sommige geluiden horen we zo vaak dat ze niet meer opvallen, we zijn er gewend aan geraakt. 

Blik vooruit op de masterclass: er komt een kunstenaar in de klas. Tijdens de masterclass creëert een muzikant samen met de leerlingen een muziekstuk geïnspireerd op Almere. In sneltreinvaart ontdekken de leerlingen bodypercussie en werken ze samen aan een nieuwe versie van een bestaand lied. Aan het einde van de masterclass wordt alles samengebracht en worden de liedjes ten gehore gebracht.

Wat kunnen ze verwachten van de masterclass:

- Introductie van de kunstenaar

- Terugkoppeling naar de voorbereidende les

- Uitleg van de kunstenaar wat ze gaan doen

- Aan de slag met de kunstenaar

- Afsluiten masterclass

Wat wordt er van de docent verwacht:

- De docent moet te alle tijden bij de masterclass aanwezig blijven.

- De docent assisteert de kunstenaar waar nodig. De kunstenaar zal dit aan het begin van de les afstemmen met de docent.

- De docent zorgt dat materialen die op school zijn geleverd of die van de school worden gebruikt klaar liggen.

Fantasie

Concentratie

Verbeelding

Fragment

Omgevingsgeluid

Sluit de les af door de leerlingen te vragen wat ze tijdens deze les hebben geleerd en herhaal de nieuwe woorden: fragment, omgevingsgeluid, verbeelding, fantasie en concentratie.

Sluit de les af door de leerlingen te vragen om te letten op de geluiden die ze horen wanneer ze onderweg zijn van school naar huis.