1/2 ingezonden brief 2h les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lezen (en schrijven):

de ingezonden brief

Planning

• Kennismaking
• Account aanmaken
• Korte activiteit 
• Instructie/quiz
  


• Afsluiten

Spelen met woorden: rebus

Geef iedereen de kans om de rebus op te lossen: roep je geen antwoorden door de klas, maar doe je het in je hoofd.

• Bekijk eerst de rebus goed en probeer hem in je hoofd op te lossen (schrijf je antwoord eventueel even in je schrift op)
  
• Schrijf je antwoord in de volgende sheet.
  
• Denk aan hoofdletters en leestekens.
  

antwoord

antwoord

antwoord

schrijfvaardigheid

Lesdoel:

Aan het einde van deze les(senserie):

• weet ik wat een ingezonden brief is;  
• begrijp ik hoe een ingezonden brief is opgebouwd;  
• kan ik op basis van een bouwplan een betogende brief schrijven;  
• kan ik argumenten bedenken en deze in een betogende tekst (de brief) uitwerken;  
• kan ik de juiste signaalwoorden gebruiken in een ingezonden brief;
• kan ik mijn geschreven tekst kritisch nakijken op spelling en zinsbouw. 

Tekstdoelen

Tekstdoel

De schrijver wil..

Voorbeeld tekstsoort

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

dat je iets te weten komt

je overhalen om iets te doen

dat je zijn mening overneemt

je vermaken

krantenbericht, verslag nieuwsbericht, leesboek

reclametekst, uitnodiging, advertentie

bespreking van een film of boek (recensie), betoog, column

verhaal, leesboek, strip, roman, rap, mop

Functies tekstdelen

Inleiding: de schrijver noemt het onderwerp van de tekst en wil de

interesse van de lezer wekken. Dit kan op veel manieren, bijvoorbeeld:

• een gebeurtenis beschrijven;

• een mening over het onderwerp geven;

• een vraag over het onderwerp stellen.

Midden: gaat per alinea in op een deelonderwerp van het onderwerp. Tekstverbanden om het een lopende tekst te maken!

• Slot: de schrijver rondt de tekst af. Dit kan op veel manieren,

bijvoorbeeld:

• de belangrijkste informatie uit de tekst kort samenvatten;

• een conclusie trekken;

• de vraag uit de inleiding beantwoorden

Vaak hebben ze een vaste structuur!

Wat is een alinea??

'Een alinea is een verzameling zinnen die met elkaar samenhangen. Alinea’s zijn als het ware de bouwstenen van je tekst: de kleinere eenheden binnen het geheel. Elke alinea stelt één onderwerp centraal.'

Elke alinea begint op een nieuwe regel (na een ‘return’). 

Het woord alinea komt uit het Latijn en betekent letterlijk ‘nieuwe regel’. Letterlijk: ‘van de lijn af, van de regel af’.

Op websites en in (korte) brieven en mails staat vaak voor en na elke alinea een witregel.

In langere en gedrukte teksten, zoals brochures, artikelen, tijdschriften, kranten en boeken, komt er niet altijd een witregel. Wel springt de eerste regel van elke alinea vaak iets in (dat wil zeggen dat hij iets rechts van de linkerkantlijn begint).

Betogende tekst schrijven

In een betogende tekst, zoals een filmrecensie, boekbespreking of opiniërend artikel, geef je je mening en die verdedig je met argumenten. Je wilt je lezer namelijk overtuigen van jouw mening. Hoe sterker je argumenten en je onderbouwing zijn, hoe overtuigender jouw betoog is. Feiten zijn sterke argumenten en meningen zijn minder sterk. Een betogende tekst bouw je als volgt op:

• Boven de betogende tekst zet je een pakkende titel.

• In de inleiding staat je mening over het onderwerp.

• In de kern staan de argumenten bij je mening en de onderbouwing van je argumenten. Plaats elk argument in een nieuwe alinea en begin met je sterkste argument. De alinea’s waarin argumenten staan, kun je met elkaar verbinden met signaalwoorden die een opsomming aangeven.

• In het slot staat je conclusie, of je vat je mening en argumenten nog eens kort samen.

Je woordkeuze is in een betogende tekst belangrijk. Wees duidelijk en vermijd vage woorden als misschien, wellicht, mogelijk, zou kunnen, eventueel.

En dan nu (eindelijk): de ingezonden brief 

Wat is een ingezonden brief?

Wat is een ingezonden brief?

• Een reactie op een artikel in een krant of tijdschrift.
  
• Het is een mini-betoog: je geeft je mening, onderbouwt met argumenten, waarmee je de lezers van jouw brief wil overtuigen.

Tekstdoel: overtuigen 

--> betogende tekst 

--> mening van de schrijver + argumenten

Waarom schrijf je deze?

Waarom een ingezonden brief?

• Je bent het niet eens met een artikel dat je eerder in een krant hebt gelezen.
  
• Je wil iets zeggen over iemand die is geïnterviewd in de krant.
• Je wil iets extra's uitleggen over iets wat eerder in de krant heeft gestaan
• Je bent heel erg enthousiast over een artikel dat je hebt gelezen.

Voor wie bedoeld?

Voor wie is de ingezonden brief?

Je publiek bestaat uit twee doelgroepen:

• Allereerst moet je ervoor zorgen dat de redactie van de krant jouw ingezonden brief wil plaatsen.
• Het belangrijkste is dat de lezer van de krant jouw brief uiteindelijk gaat lezen. --> Je zult uiteindelijk de lezer van iets moeten overtuigen.

Wat is het tekstdoel van een ingezonden brief?

1. overtuigen
2. activeren
3. informeren
4. amuseren

Ingezonden brief: even zelf lezen 

Lees de tekst. 

Noteer het antwoord eerst in je schrift.  

Noteer het nummer voor je antwoord.

1. Waar reageert de schrijfster van deze brief op?

2. Wat is haar mening?

Noteer je antwoorden en zet er het nummer voor (1, 2)

Wat heb je nodig om je lezers te overtuigen?

• Argumenten
  


• 'Bewijsmiddel' om je mening mee te onderbouwen.

Ingezonden brief 

Welke argumenten gebruikt 

de brievenschrijfster?

Noteer de gevonden argumenten in je schrift.

Wissel daarna uit met je buur: hebben jullie hetzelfde uit de tekst gehaald?

De opbouw van een ingezonden brief

(Denk aan correcte spelling!)

Inleiding:

• artikel waarop je reageert: bron (krant) + titel van artikel + datum
  
• samenvatting van artikel in een zin.
• aanleiding noemen
• jouw mening
  

Kern:

• argumenten (minimaal twee)
• één alinea per argument
  

Slot:

• conclusie 
• herhalen mening  + eventueel advies/uitsmijter
  

Naam, plaats

Indeling van de ingezonden brief: I K S

kenmerken ingezonden brief:

1. subjectief
2. kort en bondig (max. 100 woorden)
3. verwijs naar waar de brief een reactie op is (eerste zin)
4. geen aanhef, wel een titel
5. onderteken de brief

Wat staat er in de inleiding van een overtuigende tekst?

1. de argumenten
2. de conclusie
3. de mening van de schrijver
4. Het standpunt van de schrijver

Wat staat er in de kern van een overtuigende tekst?

1. de argumenten
2. de conclusie
3. de mening van de schrijver
4. het standpunt van de schrijver

Wat staat er in het slot van een overtuigende tekst?

1. de argumenten
2. de conclusie
3. de mening van de schrijver

Hoe wordt de mening van de schrijver ook wel genoemd?

1. het argument
2. het standpunt

In de conclusie herhaalt de schrijver zijn standpunt of mening.

1. waar
2. niet waar

Lesdoel:

Aan het einde van deze les(senserie):

• weet ik wat een ingezonden brief is;  
• kan ik benoemen wat feit, mening, standpunt en argument betekent
• kan ik subjectief en objectief benoemen en onderscheiden
• begrijp ik hoe een ingezonden brief is opgebouwd;  
• kan ik op basis van een bouwplan een betogende brief schrijven;  
• kan ik argumenten bedenken en deze in een betogende tekst (de brief) uitwerken;  
• kan ik de juiste signaalwoorden gebruiken in een ingezonden brief;
• kan ik mijn geschreven tekst kritisch nakijken op spelling en zinsbouw. 

Ik weet wat een ingezonden brief.

😒🙁😐🙂😃

Ik weet hoe een ingezonden brief is opgebouwd.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?