3.4 Bouwen

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

3.4 Bouwen

Wat ga je leren

• Hoe ben jij gebouwd
• Bouwstoffen: waar heb je die voor nodig?
• Vegetariers en eiwitten
• Hoe kom je aan energie?
• Hoeveel energie heb je nodig?
• Omrekenen van kilojoule (kJ) naar kilocalorie (Kcal)
• Wat zijn eetstoornissen?

Van cel tot lichaam

Van klein naar groot:

cel: bouwsteen

orgaan: bestaat uit cellen

Lichaam: bestaat uit organen

Opbouw cel (van binnen naar buiten):

• celkern
• cytoplasma
• celmembraan

Soorten Bouwstoffen

Drie soorten bouwstoffen:

Soorten Bouwstoffen

Drie soorten bouwstoffen:

1. Eiwitten: voor groei en herstel
2. Water: Vervoer van stoffen door je lichaam en afvalstoffen afvoeren (bijv. zweten)
3. Mineralen:

• Calcium: maken van botcellen
• IJzer: maken van nieuwe bloedcellen

Bouwstoffen voor volwassenen

Vooral voor onderhoud en herstel van je lichaam zoals:

• Onderhoud van je haar, huid, spieren , botten en gebit;
• Herstel van je lichaam bij ziekte of een ongeluk.

Bouwstoffen voor vegetariërs

Vegetariërs eten geen vlees.

Veganisten eten/gebruiken geen dierlijke producten.

Eiwitten uit bijvoorbeeld:

Peulvruchten, zaden, noten, granen, tofu, soja.

Aan de slag

• Lees tekstboek, t/m bouwstoffen en vegetariërs
• Start met de begrippenlijst van par. 3.4
• Maak opdrachten t/m 9

Hoe kom je aan energie?

Energie haal je uit energierijke voedingsstoffen:

Koolhydraten (zetmeel en suikers): geeft snel energie;

Vetten: geeft veel energie, maar komt langzamer vrij.

Hoeveel energie heb je nodig?

Hoeveelheid afhankelijk van:

• activiteit (lichamelijk werk of niet)
• leeftijd (ben je in de groei of niet meer)
• geslacht (mannen hebben meer nodig dan vrouwen).

Omrekenen van energie

• De eenheid van energie is kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal). 
• Je kunt naar elkaar omrekenen met een formule
• Let op: in het boek staat een fout!! (zie hieronder)

Omrekenen van energie

• De eenheid van energie is kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal). 
• Je kunt naar elkaar omrekenen met een formule

(kilo)calorie          ----->        (kilo)joule

                                    x 4,2

(kilo)calorie          <-----         (kilo)joule

                                     : 4,2

Eetstoornissen

Anorexia nervosa: eetstoornis waarbij je niet eet omdat je jezelf te dik vind, terwijl je dat niet bent;

Boulimia nervosa: eetstoornis waarbij je vreetbuien hebt, waarna je spijt hebt en het eten weer kwijt wilt.

Aan de slag

• Lees tekstboek  blz. 72 en 73
• Maak opdracht 15 t/m 20 van paragraaf 3.4
• Afmaken woordenlijst 3.4
• Nakijken opdrachten 3.4