Zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

zenuwstelsel en spieren

prikkel

= verandering in je omgeving die je kunt waarnemen (zowel binnen als buiten lichaam)

opgevangen door receptoren (gespecialiseerd in één type prikkel)

vaak gelegen in een zintuig

juist of onjuist?

Warmte is voor het gehoorzintuig een adequate prikkel.

1. juist
2. onjuist

impuls

een receptor zet een prikkel om in een impuls (electrisch stroompje), en geeft dit door aan een zenuwcel

via de zenuwcellen komt de impuls bij je hersenen terecht

 

drempelwaarde

een receptor zet een prikkel om in een impuls (electrisch stroompje), en geeft dit door aan een zenuwcel

• drempelwaarde
  
• gewenning
  

sterkere prikkel = toename impulsfrequentie 

gewenning

Als de prikkel aahoudt, dan zal er gewenning optreden....

gevolg: drempelwaarde gaat omhoog, minder tot geen impulsen

prikkelsterkte

sterkere prikkel  = toename impulsfrequentie 

de impulssterkte blijft altijd hetzelfde 

een zenuwcel/ neuron

• cellichaam met kern
  
• dendrieten - impuls naar cellichaam toe
  
• axon met eindboompje - impuls van cellichaam af
  
• merg/ myeline schede (cellen van Schwann die zich om de uitloper wikkelen) - elektrische isolatie
  
• sprongsgewijze geleiding
  

typen zenuwcellen

• gevoelszenuwcellen (sensorische zenuwcellen)
  (vanaf zintuigen)

• bewegingszenuwcellen (motorische zenuwcellen)
  (naar spieren)

• schakelcellen
  (in hersenen en wervelkolom)

Impulsgeleiding en impulsoverdracht

Als een impuls door een neuron gaat, dan spreken we van impulsgeleiding. Dit gebeurt a.d.h.v. een actiepotentiaal (verandering in elektrische lading)

Als een impuls door een neuron wordt overgedragen naar een andere neuron, dan spreken we van impulsoverdracht 

impulsoverdracht

• doorgeven van impuls van cel naar cel
  
• uiteinde axon heeft verbreding
  
• blaasjes neurotransmitters
  
• neurotransmitters binden aan ion-kanalen op dendriet
• ion-kanalen gaan open

Herhaling:
Iemand raakt met een arm een heet voorwerp aan en schreeuwt: "Au!".
Via welke typen neuronen zijn dan impulsen geleid?

1. Via sensorische en motorische neuronen
2. Via sensorische, motorische en schakelneuronen
3. Alleen via motorische neuronen
4. Alleen via sensorische neuronen

Welke functie heeft de myelineschede? (T1, 2p)

1. Verhogen impulssterkte
2. Verhogen van de prikkeldrempel
3. Versnellen impulsgeleiding
4. Versnellen impulsoverdracht

1. Door de aanwezigheid van cellen van Schwann verplaatsen de impulsen zich sneller over de zenuwceluitloper dan zonder aanwezigheid van deze cellen.
2. Via cellen van Schwann kunnen impulsen worden overgedragen op andere zenuwcellen.

Welke van deze beweringen is of welke zijn juist?

1. bewering 1 is juist
2. bewering 2 is juist
3. bewering 1 & 2 zijn juist
4. bewering 1 & 2 zijn onjuist

Spierweefsel in je been staat onder invloed van welk zenuwstelsel?

1. Autonoom
2. Animaal

wat is een synaps?

1. Een synaps is het punt waarop twee neuronen met elkaar kunnen communiceren
2. Een synaps is een weekdier dat zich verschuilt in het modderige deel van de de Middelandse zee
3. Een synaps is een vrucht uit Afrika
4. Een synaps is een onderdeel van een toetsenbord.

Wat is een impuls?

1. een elektrisch signaaltje door een zenuw
2. een verandering in de omgeving
3. een verandering in de omgeving die je kunt waarnemen
4. een elektrisch signaaltje door de zenuw die je kunt waarnemen

Dit is een ...

1. motorische zenuwcel
2. sensorische zenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Dit is een ...

1. motorische zenuwcel
2. sensorische zenuwcel
3. Schakelzenuwcel
4. Zenuw

Dit is een ...

1. motorische zenuwcel
2. sensorische zenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Stel dat de zenuw op plek 2 onderbroken wordt. Wat kan hiervan het gevolg zijn?

1. geen gevoel meer in de linker arm
2. een deel van de spieren in de linker arm is verlamd
3. geen gevoel meer in de rechterarm
4. een deel van de spieren in de rechter arm is verlamd

Dendriet

Cellichaam

Kern

Axon

Myelineschede

Synaps

Wat is waar?

1. Een synaps is een soort zenuwcel
2. Een synaps zorgt voor eenrichtingsverkeer van impulsen
3. Alleen motorische zenuwcellen hebben synapsen
4. Een synaps is alleen betrokken bij reflexen

Wat is de richting van de impuls?

1. Axon - cellichaam - dendriet
2. Cellichaam - dendriet - axon
3. Dendriet - cellichaam - axon
4. Dendriet - axon - cellichaam

De richting van de impuls 

Dendrieten sturen een signaal richting het cellichaam en het axon neemt het signaal mee vanuit het cellichaam naar het uiteinde van een neuron

Waarom zitten er de insnoeringen van Ranvier tussen de cellen van Schwann?

1. Als isolatie voor de impulsen
2. Om de impulsen snelheid te geven
3. Om electrische signalen te maken
4. Zijn niet nuttig

De impuls kan doorgegeven worden van neuron..

1. A naar B
2. B naar A

Een goede beschrijving voor een reflex is ...

1. zintuig - ruggenmerg - hersenen - zenuw - spier
2. zintuig - zenuw - ruggenmerg - zenuw - spier
3. zintuig - zenuw -ruggenmerg - hersenen - spier
4. zintuig - ruggenmerg - zenuw - spier

Iemand trapt op een punaise (zie de afbeelding). Tijdens de reflex die daarop volgt, wordt het been omhooggetrokken.

 

Beschrijf de reflexboog waarlangs de impulsen worden voortgeleid bij deze reflex. 

Beenspieren

Gevoelszenuwcellen

Bewegingszenuwcellen

Zintuigen in de voet

Schakelcellen in het ruggenmerg

Bewust of onbewust? 

Bewust

Onbewust

Rennen

Schrijven

Niezen

Watertanden

Zwaaien

Pupil reflex

Parasympatisch

Orthoympatisch

Bevordert de assimilatie

Stimuleert de nierwerking

Verhoogt de hartslagfrequentie

Bevordert de dissimilatie

Verlaagt de ademfrequentie

Stimuleert het gladde spierweefsel in de darmen

Remt speekselklieren