KAAS - INTRODUCTIE

• Nederlands
• Secondary Education

 INTRODUCTIE

Een zakenman, gespecialiseerd in reclame en publiciteit, schrijft in zijn vrije tijd meesterlijke romans. Hij wordt bewonderd door grote literaire critici, maar blijft liever ‘anoniem’ en wil geen schrijver genoemd worden. Zijn romans zijn scherp, grappig en beschrijven de gewone mens in al zijn kleinheid. Dat is Willem Elsschot.

Wat vinden jullie van een schrijver die eigenlijk liever zakenman wilde blijven? Verwacht je een ander soort boeken van hem dan van een ‘fulltime’ schrijver?

BURGERLIJKE leven van Laarmans wordt verstoord

LITERAIRE STROMING: 

NIEUWE ZAKELIJKHEID (1918-1933)

Ich möchte im Herbst eine mittelgrosse Ausstellung von Gemälden und Graphik veranstalten, der man etwa den Titel geben könnte ‘Die neue Sachlichkeit’. Es liegt mir daran, repräsentative Werke derjenigen Künstler zu vereinigen, die in den letzten zehn Jahren weder impressionistisch abstrakt, weder rein sinnenhaft äusserlich noch rein konstruktiv innerlich gewesen sind. Diejenigen Künstler möchte ich zeigen, die der positiven greifbaren Wirklichkeit mit einem bekennerischen Zuge treu geblieben oder wieder treu geworden sind.

G.F. Hartlaub, Rundschreiben, 18 mei 1923, geciteerd in: Schmalenbach 1940; ook in Schmied 1969, 7.

De thema´s in de schilderijen (en ook in de literatuur) zijn

1. mysterieus
2. alledaags
3. donker
4. fantasierijk

De schilders (en de auteurs) willen de werkelijkheid

1. precies afbeelden zoals ze is
2. scherper voorstellen
3. mooier voorstellen

Wat verwacht je van de schrijfstijl?

1. functioneel en zakelijk
2. met veel krullen en franjes
3. vol emotie

Bertholt Brecht, Irmgard Keun, Herman Hesse, Vicki Baum, Gabriele Tergit, Alfred Döblin en Hans Fallada. 

Welke stijlkenmerken herken je?

Voorbij het hart van de stad begon de dag om zes uur, nauwe binnenplaatsen, huizen vol mensen, vol naaimachines, vol geschaaf, gehamer en gestamp, vervallen huizen, van onder tot boven voorzien van schreeuwerige borden. Schoenwinkel, Kousenhandel, Broekencentrale, Kledingmagazijn.(Käsebier verovert de Kurfürstendamm, Gabriele Tergit, p.98)’

Tussen twee Wereldoorlogen stond één discussie (in de literatuur) centraal:

Paul van Ostaijen en Martinus Nijhoff

E. du Perron en Menno ter Braak (tijdschrift FORUM)

VORM ( literatuur vooral goed geschreven zijn - stijl, techniek) of VENT (de schrijver moet zichzelf en zijn overtuigingen in zijn werk stoppen)

VORM

VENT

Waar denk je dat KAAS van Elsschot onder valt?

VORM (Stilistisch meesterwerk)

VENT (persoonlijk en autobiografisch)

Over de inhoud van Kaas, zei Elsschot

“Die doet er eigenlijk niet toe. Ik had ook vis kunnen nemen.” Voor het onderwerp was hij dicht bij huis gebleven: het overlijden van zijn moeder in 1926 en zijn ervaringen in de wereld van handel en publiciteit. Hij deed dat simpelweg “voor mijn gemak omdat ik dan op familaar terrein ben waar ik minder moet zoeken, maar zeker niet om origineel te doen.”

Laat de reclameman/vrouw in jou los!

Bedenk een reclameslogan voor Edammer Kaas!