Module 1 les 2 huidmiddelen

• Farmaceutische patientenzorg
• MBO
• Studiejaar 1

FPZ 

Module 1 

Les 2 huidmiddelen 

Wat gaan we doen deze les? 

Terugblik vorige week 

Inleiding huid 

Gebruik en bewaren 

Huidaandoeningen 

Zelfzorg eczeem 

Wat weet je nog van vorige week?

Wat voor bijwerking kan dimeticon hebben?

1. Sterke geur
2. Haaruitval
3. Jeukende en schilferende hoofdhuid
4. Verkleuring haar

Waarom is malathion tweede keuze?

1. Sterke geur
2. Luizen zijn resistent voor dit middel
3. Neten gaan er niet van dood
4. Mag niet bij kinderen

Hoofdluis kan ook op andere plekken op het lichaam voorkomen

Waar

Niet waar

Huidmiddelen 

Hoofdstuk 15 

Inleiding 

• Laatste jaren meer bekend over werking huidmiddelen ​
  
• Basis is belangrijk ​
  
• Soms kan alleen met basis behandeld worden ​
  
• Eigenschappen van basis zijn belangrijk; afdekken huid, vocht opnemen, indrogen etc. ​
  
• Basis bepaalt ook of geneesmiddel wordt opgenomen in de huid ​
  
• FNA ​
• Bladzijde 207; figuur 15.2

Gebruik & bewaren 

Indifferente crème of zalf mag onbeperkt ​

Hoe dik hangt af van verlangde werking ​

• Moet het afdekkend of verkoelend werken? Dik aanbrengen ​
  
• Is er een geneesmiddel in verwerkt? Dan is normaal aanbrengen voldoende

Opdracht 

• Waar staat de afkorting FTU voor? ​
  
• Hoeveel is 1 FTU? ​
  
• Wat is het schema voor FTU? ​
  
• Hoeveel heeft een volwassen persoon nodig voor zijn hele lichaam ?​

FTU

• Finger tip unit ​
  
• Hulpmiddel voor smeren van crème of zalf ​
  
• 0,5 cm; net zolang als het vingertopje van een volwassenen ​
  
• Voor hele lichaam ongeveer 40,5 FTU nodig 

Hoeveelheid

• Hangt af van toedieningsvorm ​
  
• Hangt af van oppervlak wat ingesmeerd moet worden ​
  
• Hangt af van hoe lang te gebruiken

Wat bedoelen we met zalf onder occlusie?

Met of zonder verband? 

• Zalf of pasta met verband ​
  
• Huidmiddel op hydrofiel gaas of katoenen lap ​ ​
• Daarna op aangedane plek ​
  
• Met hydrofiel elastisch windsel op plaats houden ​

Verschillende huidaandoeningen

• Eczeem
• Bacteriële huidinfecties 
• Schimmelinfecties (volgende week; zelfzorg) 
• Psoriasis 
• Acne (volgende week; zelfzorg) 
• Rosacea 
• Brandwonden 
• Luieruitslag 
• Doorliggen 

Opdracht 

Zoek uit van de volgende huidaandoeningen; bacteriële huidinfecties, rosacea, brandwonden, luieruitslag en doorliggen: 

1. Wat is het voor huidaandoening? 

2. Welke klachten horen hierbij? 

3. Hoe kun je deze huidaandoening behandelen? 

4. Welke leefregels kun je toepassen? 

Bacteriële huidinfecties 

Beschadigde huid; zeer gevoelig voor infecties 

Bijzondere vorm; steenpuist (furunkel)

• Ontstoken talgkliertje 
• Pijnlijk; en zeer besmettelijk 

Krentenbaard (impetigo) 

• Vaak rond neus en mond 
• Vaak jonge kinderen 

Bacteriële huidinfecties

Handdoeken en washandjes apart houden van rest huishouden 

Niet krabben 

Nagels kort houden 

Denk om handhygiëne 

Behandeling bacteriële huidinfecties 

Ernstig; ​

• Oraal anti- bacterieel middel; flucloxacilline ​
  

Minder ernstig; ​

• Lokaal middel ​
  
• Fusidinezuur zalf of crème of mupirocinezalf ​
  
• Soms povidonjood om omringende huid te beschermen ​

Rosacea

• Veelvoorkomend ​
  
• Vrouwen middelbare leeftijd​
  
• Roodheid gelaat ​
  
• Houdt langdurig aan ​
  
• Pukkeltjes en infecties ​
  
• Ogen aangetast ​
  
• Leefregels; ​uit zon blijven en kruiden en hete dranken vermijden

Rosacea behandeling

• Metronidazolcrème of gel ​
  
• Azaleïdezuurcrème ​
  
• Ivermectinecrème ​
  
• Ernstige infectie; antibacterieel middel ​
  
• Tetracycline of claritromycine ​

Brandwonden

Plaatselijke, sterke oververhitting weefsel ​

Eerste graad​

• Rood, voelt warm en gezwollen ​
  

Tweede graad​

• Naast roodheid ook blaren ​
  

Derde graad ​

• Delen opperhuid verdwenen ​
  
• Vuilwit, grijs of zwart ​
  
• Geen pijn ​
  
• Barrièrefunctie aangetast; gevoelig voor infectie ​

Eerste hulp brandwond 

• Koel de brandwond minimaal 10 minuten met lauwwarm, zacht stromend leidingwater 
• Verwijder zo snel mogelijk kleding, sieraden en luier 
• Bedek na het koelen de wond met plastic huishoudfolie, steriel verband of een schone doek 
• Smeer niets op de wond 
• Houd het slachtoffer warm met een deken 
• Waarschuw de arts bij blaren, een open wond of chemisch of elektrisch letsel 
• Vervoer het slachtoffer indien mogelijk zittend 

Luieruitslag

• Door luiers dragen ​
  
• Ontstoken of geïnfecteerd ​
  
• Lichte vorm; schrale billetjes ​
  
• Ernstige vorm; vaak schimmelinfectie ​
  
• Oorzaak; contact tere huid met natte luier ​
  
• Urine & ontlasting irriteren ​
  
• Roodheid en pijn ​
  
• Voorkomen; regelmatig verschonen en bij ontlasting onmiddellijk verschonen ​

Luieruitslag

Voorkomen is beter dan genezen ​

Wassen met lauwwarm water en weinig zeep​

• Regelmatig insmeren met dikke laag afdekkende zalf ​
  
• Zinkolie of zinkzalf FNA ​
  
• Zinkzalf is goed smeerbaar en niet zo vet ​
  
• Zinkoxide heeft afdekkende/beschermende en verkoelende werking ​
  

Antimycoticum ​

• Miconazol of nystatine 

Doorliggen

• Decubitus ​
  
• Langdurig bepaalde houding zitten of liggen ​
  
• Bedlegerige patiënten of in rolstoel ​
  
• Door druk beenderen op bepaalde plek kan weefsel beschadigen ​
  
• Huid gaat kapot ​
  
• Ontstaan zweren -> genezen moeizaam ​
  
• Vaak slechte conditie ​

Doorliggen

Voorkomen beter dan genezen ​

• Verliggen/ verzitten ​
  
• Speciale matrassen/schapenvachten/schuimrubber ​
  
• Massage met zalf/crème om huid soepel te houden & doorbloeding bevorderen ​

Indifferente crème; cetomacrogol FNA​

• Doorbloeding verbeteren ​

Wondbehandeling;​

• Absorberen wondvocht ​
  
• Hydrogel- en alginaatverband ​
  
• Schuimverband 

Wat weet jij van psoriasis?

Psoriasis

Chronische huidaandoening​

Overmatige schilfering ​

Strekzijde ellebogen, knieën, behaarde hoofdhuid en rug ​

Cellen delen te vaak ​

Kan in mate van ernst variëren ​

Kan ook nagels of gewrichten aantasten ​

Waarschijnlijk erfelijk ​

Uitlokken door: ​

• Verwondingen en infecties​
  
• Keelontsteking ​
  
• Stress​
  
• Geneesmiddelen (bètablokker) 

Behandeling (1) 

Lokaal met sterk werkzaam corticosteroïd ​

• Klasse III of IV ​
  
• Invloed op celdeling ​
  

Keratolytica ​

• Calcitriol en calcipotriol ​
  
• Werking niet precies bekend ​
  
• Gaat schilfering tegen ​
  
• Niet in combinatie met salicylzuur ; inactiveert werkzame bestanddeel ​
  

Eventueel onder occlusie ​

​

Behandeling (2)

Behaarde hoofdhuid​

• Shampoo met koolteer en menthol ​
  
• Gel combinatie bethamethason en calcipotriol ​
  

Ernstige vormen ​

• Acitretine (Neotigason)​
  
• Mag niet bij zwangerschap ​
  
• Blijft drie jaar in het lichaam ​
  
• Vrouwen goed inlichten over bijwerkingen ​

Ik weet wat lichttherapie voor behandeling van psoriasis

Ja

Nee

PUVA- therapie

Lichttherapie ​

Combinatie van ultraviolet A (UVA) licht​

• Bestanddeel van natuurlijk zonlicht ​
  
• Dringt diep door in de huid ​
  

Beïnvloedt celdeling en ontsteking huid ​

• En het medicijn psoraleen (P) ​
  
• Werkt alleen in combi met licht ​
  
• Tabletten ​
  
• Na uur hoogste concentratie ​

Wat weet jij van eczeem?

Eczeem

Meest voorkomende chronische huidaandoening ​

Huidontsteking; roodheid en jeuk, soms pijnlijk ​

Klachten wisselen sterk ​

Na acute periode wordt roodheid minder; droog en schilferig ​

Bij ernstig chronisch eczeem; huid blijvend veranderen; verdikking en vergroving ​

• Atopisch eczeem of ook wel constitutioneel eczeem​
  
• Contacteczeem ​
  
• Hypostatisch eczeem en asteatotisch eczeem ​

Atopisch/ constitutioneel eczeem ​

• Meest voorkomend ​
  
• Kinderen met aanleg voor allergie; ‘natte’ vorm in gezicht en op romp ​
  
• Bij ouder worden; knie- en elleboogholten ​
  
• Erge jeuk ​
  
• Kan verergeren door stress, voedselallergie, inhalatie van gras- of boompollen of weersomstandigheden ​
  
• Kan overheen groeien ​
  
• Allergie verdwijnt nooit; vaak later last van vormen van allergie; astma of hooikoorts ​

Verergeren verschillende factoren​

• Vaak wassen met water en zeep of shampoo; uitdrogen huid ​
  
• Zweten ​
  
• Warm weer of juist koud ​
  
• Kleding met ruwe vezels; wol ​
  
• Krabben ​
  
• Stress ​
  
• Ziekte (infectie); keelpijn, verkoudheid of griep ​
• Schoonmaakmiddelen ​

Contacteczeem

1. Vaak mij volwassenen meest voorkomende vorm ​
   
2. Overgevoeligheidsreactie op stoffen die met huid in aanraking zijn geweest ​
   
3. Nikkel, chroom, conserveermiddelen, parfum etc. ​
   
4. Kappers ​
   
5. Stof vermijden ​
   
6. Bijzondere vorm; fotoallergische reactie​
   

• Zonlicht geeft allergische reactie op de huid​
  
• Sommige planten (bereklauw, wijnruit of bleekselderij) bevatten irriterende stoffen die in combi met zonlicht reactie geven 

Hypostatisch en asteatotisch eczeem​

• Vanaf ongeveer 50 jaar ​
  
• Vooral op de onderbenen ​
  
• Droog, barstjes en schilfers 

Behandeling eczeem

• 'Actief' eczeem lokaal behandelen met corticosteroïden ​
  
• Jeukstillend en ontstekingsremmend ​
  
• Teerproducten zijn effectief; ruiken niet prettig; ouderwets ​
  
• 'Rustig' eczeem goed huid in vetten; voorkomen droge huid 

Opdracht 

• Corticosteroïden zijn ingedeeld in klasse, welke zijn dit? En wat is de volgorde hiervan? ​
  
• Geef voorbeelden bij elke klasse​
  
• Wat is het gebruik van corticosteroïden in het algemeen? ​

Dermacorticosteroïden

Onderverdeling in: ​

Zwak, matig, matig-sterk en zeer sterk werkzaam ​

Ook wel klasse I t/m IV ​

Kennisbank; klasseindeling corticosteroïden cutaan gebruik ​

• Klasse I ; hydrocortisonacetaat – kinderen ​
  
• Klasse II; triamcinolonacetonide, hydrocortisonbutyraat ​
  
• Klasse III; mometasonfuoraat, desoximetason ​
  
• Klasse IV; clobetasol 

Vragen over zelfzorg eczeem?

Zelfzorg eczeem

• Acuut eczeem; roodheid, zwelling en bultjes of blaasjes ​
  
• Chronisch eczeem; schilfering, grove huidlijnen die droog en stug worden​
  
• Op lange termijn; kloven die pijn gaan doen ​
  
• Beiden geven jeukklachten ​
  
• Soms lastig te onderscheiden van andere huidaandoeningen; bijvoorbeeld schurft 

WHAM- vragen

Wie? ​

Zelfzorg is voor volwassenen en kinderen met mild eczeem ​

Hoelang?​

Invloed van seizoen of klimaat? ​

Als klachten regelmatig terugkomen; huisarts ​

Actie? ​

Vrij verkrijgbare dermatica? ​

Medicatie? ​

Geneesmiddelen die de huid uitdrogen 

Wanneer huisarts? 

• Bij twijfel of het om eczeem, huidschimmel of schurft gaat ​
  
• Als klachten regelmatig terugkeren ​
  
• Als eczeem geïnfecteerd is ​
  
• Als eczeem opeens terugkomt of erger wordt ​

Duur zelfbehandeling ​

• Eczeem in acute fase gaan klachten snel over ​
  
• Chronisch; langer dan 6 weken 

Niet- medicamenteus advies ​

• Niet krabben; maakt erger; knip nagels regelmatig ​
  
• Voorkom dat de huid uitdroogt ​
  
• Niet te vaak (max 2-3x per week) te warm of te lang douchen ​
  
• Na het wassen huid direct in smeren met vette crème of zalf ​
  
• Kleding dragen die los zit, liefst katoen; warmte en wol kunnen de huid irriteren ​
  
• Kind wantjes of sokjes om de handen doen ​
  
• Gebruik ongeparfumeerde badolie 

Medicamenteus advies ​

• Nattend eczeem; indrogende en verkoelende gel; carbomeerwatergel of product met zinkoxide (zinkoxidesmeersel, zinkoxidepasta of ZOK- zalf) ​
  
• Droge huid; vaselinelanettecrème of vaselinecetomacrogol crème ​
  
• Zeer droge huid; lanettezalf of cetomacrogolzalf ​
  

​

1-2x per dag en na het douchen of baden; zo snel mogelijk ​

1-2 weken moet wel verbeteren ​

IA; niet tegelijk met corticosteroïd smeren; minimaal uur ertussen 

Huiswerk 

Lezen zelfzorg acne, voetschimmel & wondjes 

MBO certificaten maken