workshop 32 Vrijheidsbeperking

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

workshop 32 

Vrijheid beperking

De student:

Benoemt de geldende wet- en regelgeving (Wet zorg en dwang).

Past het stappenplan vanuit de Wet Zorg en Dwang toe

Bespreekt met behulp van een stappenplan een ethisch dilemma.

Hoe zou het zijn als?

Bedenk voor jezelf hoe het zou zijn als…

• je dagelijks je telefoon moet inleveren als je naar je slaapkamer gaat
• je elke ochtend om 08.00 uur moet opstaan (ook in het weekend en in vakanties)
• elke dag om 21.00 uur de lichten uit moeten
• je niet zelf hebt kunnen kiezen welk broodbeleg op tafel staat
• je met mensen woont die je niet aardig vindt 
• er kleding voor je is klaargelegd voor de volgende dag
• er voor je bepaald wordt of je onder de douche kan of niet
• je de dag na een feestje een urinetest moet doen ter controle op middelengebruik.

Wat zou je onprettig vinden? 

Wat zou jij onprettig vinden als jou een beperking werd opgelegd?

Je krijgt 10 minuten de tijd.....

Wat: Om informatie op te zoeken over de volgende onderwerpen. ..

Hoe: Op internet

Wie: In groepjes van vier

Tijd: 10 minuten 

Klaar: Even wachten 

Onderwerpen

1. Wat is vrijheidsbeperking?
2. Vormen van vrijheidsbeperkende maatregelen
3. Fysieke vrijheidsbeperkende maatregelen
4. Middelen en maatregelen
5. Wetgeving vrijheidsbeperkende maatregelen

Welke vrijheidsbeperkende maatregelen zie je in de praktijk?

Wat is vrijheid?

Vrijheid is een grondrecht!

Een ieder heeft het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon.

Wat is vrijheidsbeperking?

Alle maatregelen (fysiek en verbaal) die cliënten in hun vrijheid beperken.

Vormen van vrijheidsbeperking.

Vormen van vrijheidsbeperking

Beperken van bewegingsvrijheid

Voorschrijven en toedienen van  medicijnen die het gedrag beïnvloeden.

Vormen van vrijheidsbeperking

Gebruik van Dominica

Afspraken individueel of voor de gehele groep die het handelen beperken.

Feiten

Bij 25% van de cliënten wordt een  vrijheid beperkende maatregel gebruikt

Meest gebruik: bedhekken.

Hierna: alarmering en Domotica

onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen;

controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;

beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;

beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.

70% om vallen te voorkomen 

30 %  bij agressie, onrust of zwerfgedrag.

Feiten

70% van de vrijheid beperkende maatregelen wordt toegepast om vallen te voorkomen.

30% tegen agressie, onrust of zwerfgedrag.

De regels rondom vrijheidsbeperkende maatregelen staan op dit moment beschreven in de Wet zorg en dwang.

1. juist
2. onjuist

Wetgeving onvrijwillige zorg

Vroeger was er de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz).

Sinds 1 januari 2020 is er gekozen voor onderscheid van zorgvragers in de volgende 2 wetten.

De groepen cliënten waarop de Bopz van toepassing is, verschillen echter sterk. 

Om de wetgeving beter af te kunnen stemmen op die verschillen is gekozen voor afzonderlijke wetten. 

De Wzd is van toepassing op cliënten met een psychogeriatrische aandoening en cliënten met een verstandelijke beperking. 

Voor de geestelijke gezondheidszorg geldt de Wet verplichte geestelijke gezondheidzorg (Wvggz). 

Beide wetten zijn op 1 januari 2020 in werking getreden

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

De Wvggz geldt voor zorgvragers bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor henzelf of voor anderen.

Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wet Zorg en Dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening. 

Wat is onvrijwillige zorg?

Er is sprake van onvrijwillige zorg als een cliënt of zijn vertegenwoordiger níet instemt met zorg of waartegen de client zich verzet.

Onvrijwillige zorg (9)

1. Toedienen van vocht, voeding en medicatie, medische handelingen en therapeutische maatregelen.

2. Beperken van de bewegingsvrijheid.

3. Insluiten.

 

controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;

beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;

beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.

De 9 categorieën

4. Uitoefenen van toezicht op betrokkene.

5. Onderzoek aan kleding of lichaam.

6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag, beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen.

 

beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;

beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.

De 9 categorieën 

7. Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen.

8. Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten.

9. Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.

Stappenplan

Het stappenplan in de Wet zorg en dwang (Wzd) regelt de stappen die de zorgverantwoordelijke moet zetten bij de beoordeling of onvrijwillige zorg noodzakelijk is. 

In het stappenplan staat ook welke deskundigen de zorgverantwoordelijke daarbij moet betrekken.

Wanneer is onvrijwillige zorg noodzakelijk? Ernstig nadeel

Wie kan de zorgverantwoordelijke zijn?

Een dementerende zorgvrager kan niet meer lopen vanwege verlammingsverschijnselen. Om te voorkomen dat zij uit haar rolstoel valt wordt een rolstoelblad op haar rolstoel gezet.
Valt dit onder WZD? Moet het stappenplan gevolgd worden?

1. Ja
2. Nee

Dit is geen beperking van bewegingsvrijheid doordat zorgvrager toch al niet meer zelfstandig uit stoel op kan staan. Dan is bedhek of rolstoelblad geen onvrijwillige zorg.

Wat als dezelfde zorgvrager het niet fijn vindt dat het rolstoelblad op haar rolstoel zit? Valt het dan onder WZD?

1. Ja
2. Nee

Als zorgvrager zich toch verzet dan kan dit gezien worden als beperking van de vrijheid om het eigen leven in te richten. Het stappenplan moet worden doorlopen.

Voorbeelden van onvrijwillige zorg

Voorbeelden van onvrijwillige zorg

Voorbeelden van onvrijwillige zorg

• Iemand met dementie. Deze zorgvrager mag niet van het terrein van de zorginstelling af, want hij zou verdwalen.
  
• Iemand die nog thuis woont en zichzelf verwaarloost. Hij zal tegen zijn wil moeten douchen.
  
• Mensen met een verstandelijke beperking die zichzelf soms systematisch verwonden. Zij moeten ’s nachts in een speciale bedstee met zachte wanden slapen. Die bedstee is afgesloten.
  
• Mensen die geen remmingen kennen bij het eten of drinken. De koelkast moet dan op slot om gezondheidsschade te voorkomen.

Middelen en maatregelen zijn dwangmaatregelen om een noodsituatie op te lossen. Ze mogen alleen ingezet worden als het echt niet anders kan.

Een verblijf in eenzaamheid

1. afzondering
2. separatie
3. fixatie

Door een vrijheidsbeperkende maatregel kan de mobiliteit van de cliënt achteruit gaan

1. Juist
2. Onjuist

Een middel en maatregel mag maximaal....dagen worden ingezet

1. 3
2. 5
3. 7
4. 9

Wat is een geldige reden om een cliënt te fixeren

1. Hoge werkdruk
2. Weinig toezicht
3. Valgevaar voorkomen
4. Welbevinden van de cliënt

Het meest ernstige risico van een Zweedse band is

1. Emotionele schade
2. Schade aan de ingewanden
3. Overlijden
4. Hogere kans op decubitus

Psychofarmaca is een vrijheidsbeperkende maatregel

1. Juist
2. Onjuist
3. Soms wel, soms niet

Een vrijheidsbeperkende maatregel moet altijd multidisciplinair worden besloten

1. Juist
2. Onjuist

E-learning

Maak de e-learningsmodule op de website van  Zorg voor beter en noteer je uitslag (30 min.):

www.free-learning.nl/modules/zorg-en-dwang

Evaluatie

1. Wat zijn nu samenvattend vrijheid beperkende maatregelen?
2. Welke manieren van vrijheidsbeperking heb je in de praktijk gezien?
3. Welke maatregelen heb je deze les voor het eerst van gehoord?

Verhelder dilemma in 4 stappen

1. Verkennen.

2. Onderzoeken.

3. Afwegen.

Besluiten.

 Groepjes bespreken 1 dilemma