BS2: Genenparen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 3.2 Genenparen

This is the place to   Bio

Deze les

Uitleg nieuwe paragraaf

Huiswerk nakijken

Gezamenlijk oefenen

Opdrachten 3.2

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe het fenotype van een organisme tot stand komen en hierbij de begrippen homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief gebruiken. 
2. Je kunt beschrijven hoe door recombinatie  nieuwe combinaties van allelen ontstaan.

Locus

Chromosomen komen voor in paren. De plaats van een gen op het chromosoom, noem je een locus (meervoud loci).

Een gen is het stukje DNA dat codeert voor een of meer eigenschappen

Allelen

Genen hebben verschillende varianten (allel/allelen), bijv. het allel voor zwart haar of het allel voor blond haar.

Deze allelen kunnen in verschillende combinaties voorkomen

Dominant en recessief

Een dominant allel zie je altijd terug in het fenotype (ook als er maar één dominant allel is).

Dominante allel: HOOFDLETTER

Recessieve allel: kleine letter

Zygotie

P: BB: homozygoot dominant

bb: homozygoot recessief

F1: 100% Bb: heterozygoot

F2: zie tabel

Homo = hetzelfde

Hetero = verschillend

Drager

Een heterozygoot is een drager van het recessieve allel.

Dat kan bijv. voor een gen zijn dat codeert voor de haarkleur, maar ook voor een gen dat leidt tot een ziekte.

Intermediair fenotype

Intermediair fenotytpe:

beide allelen komen tot uiting in het fenotype

Onvolledig dominant

• Oogkleur
• Het recessieve allel komt een beetje tot uiting in het fenotype
• Allel voor bruine ogen is onvolledig dominant

 Codominantie

Bij codominantie komen de eigenschappen van beide dominante allelen volledig tot uiting.

Beide allelen worden aangegeven met een hoofdletter en een variantsaanduiding:

Rood: A^r  en Geel: A^g

Recombinatie

Recombinatie is het herverdelen van erfelijke eigenschappen en leidt tot genetische variatie onder nakomelingen.

Genetische variatie is belangrijk voor het overleven van een soort.

Dominant = een gen dat wordt onderdrukt door een ander gen.

1. Waar
2. Niet waar

Homozygoot is....

1. Als het individu twee dezelfde genen heeft voor een bepaalde eigenschap
2. Als het individu twee verschillende genen heeft voor een bepaalde eigenschap.
3. Als het individu twee dezelfde en twee verschillende gene heeft voor een bepaalde eigenschap.

Is het karyogram (genetisch
gezien) van een man of van
een vrouw?

1. Man
2. vrouw
3. kan je niet opmaken uit de afbeelding
4. weet ik niet

Dit karyogram is:

1. Van een lichaamscel, want chromosomen in paren
2. Van een lichaamscel, want chromosomen zijn enkelvoudig aanwezig
3. Van een geslachtscel, want chromosomen in paren
4. Van een geslachtscel, want chromosomen zijn enkelvoudig aanwezig

Wat is homozygoot dominant?

1. Aa
2. aa
3. AA
4. Aa

Twee ouders hebben allebei het genotype 'aa'. Welke genotypes kunnen de kinderen krijgen?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. Alle genotypes

Een mens heeft in elke celkern van een lichaamscel

1. 48 chromosomen
2. 47 chromosomen
3. 46 chromosomen
4. 23 chromosomen

Hebben de geslachtscellen van één man allemaal hetzelfde genotype of allemaal een verschillend genotype?

1. hetzelfde
2. verschillend

Hebben de geslachtscellen van één vrouw allemaal hetzelfde genotype of allemaal een verschillend genotype?

1. hetzelfde
2. verschillend

De ene ouder heeft het genotype EE en de ander ouder Ee. De ouders hebben dan ...

1. hetzelfde genotype
2. een verschillend fenotype
3. hetzelfde fenotype

Sleep de juiste term naar de bijbehorende omschrijving

Een genvariant

Een nucleotidesequentie die coderende informatie bevat waarmee ribosomen in staat zijn om een eiwit the synthetiseren. 

Omdat zowel de vader als de moeder er één gedoneerd heeft, heeft een organisme er hier twee van. Samen behoren ze tot hetzelfde paar. Er bestaan (kleine) genetische verschillen tussen de exemplaren

Een vaste plaats op het chromosoom. Op deze 'plek' ligt bij ieder individue dezelfde coderende genetische informatie, hoewel die wel onderling licht kan verschillen.

homologe chromosomen

allel

locus

gen

Aan de slag

nakijken opdrachten 3.1 

Maken:

Op biologiepagina oefenopdrachten 1, 2 en 3

Bespreken

Opdrachten van Paragraaf 2

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe het fenotype van een organisme tot stand komen en hierbij de begrippen homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief gebruiken. 
2. Je kunt beschrijven hoe door recombinatie  nieuwe combinaties van allelen ontstaan.