Les 1 Elektriciteit: Stroomkringen

• Techniek
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerroute 1
• Leerroute VB
• Leerroute VK
• Leerroute VG

Nodig: pen, opdrachtenblad 'elektronica', werkblad 'elektronica', elektrodoos

Wat weet je al van elektriciteit en stroomkringen? 

1. Ik kan uitleggen wat een gesloten stroomkring is.
2. Ik kan uitleggen wat de functie van een schakelaar is.
3. Ik kan uitleggen wanneer in serie- en parallelschakeling een lampje wel of niet werkt.  

Stroomkringen (video) en schakelschema's 

Lessonup vragen

Ik kan uitleggen wat een gesloten stroomkring is.

Ik kan uitleggen wat de functie van een schakelaar is.

1. Opdracht: Elektronica + Maak de vragen van het werkblad: Elektronica.
   
2. Verdiepingsopdrachten elektronica (vraag de docent).

Opdracht 1, 3 en 4 van het werkblad bespreken. 

Wat weet je al van elektriciteit en stroomkringen?

Wat is een stroomkring?

Zie de volgende video voor uitleg.

Welke 3 onderdelen heb je minimaal nodig in stroomkring?

Onderdelen in een stroomkring

• Energiebron/spanningsbron (bv. batterij) 
• Geleider (bv. stroomdraad)
• Gebruiker (bv. lampje)

Samen noem je het een stroomkring. 

In het filmpje hebben ze het over een lamp, een batterij en draad. Dit is een simpele (elektrische) stroomkring. De termen die in de techniek worden gebruikt zijn: 

• Energiebron/spanningsbron (bv. batterij) (het kan ook o.a. een accu, een dynamo, elektriciteit uit het stopcontact zijn)
• Geleider (bv. stroomdraad)
• Gebruiker (bv. lampje) (kan ook o.a. LEDje, zoemer, luidspreker, motor, display zijn)

Je kan een stroomkring (ook wel schakeling genoemd) nog veel verder uitbreiden. In deze les wordt daar niet op in gegaan en alleen de basis behandeld. 

Noem nog een andere energiebron:

Open en gesloten stroomkring

Open stroomkring = verbruiker werkt niet

Gesloten stroomkring = verbruiker werkt

Vaak met schakelaar (druk, draai etc.)

Welk symbool in de tekening (schakelschema) is de schakelaar? En wat is het lampje en de batterij?

Een elektrische schakeling zonder schakelaar.

Een elektrische schakeling met schakelaar.

Als een schakeling werkt (het doet), dan spreek je van een gesloten stroomkring. Voorbeeld: de verbruiker (of gebruiker) in een schakeling is een lampje. Wanneer de stroomkring gesloten is, is de lamp aan. Is de lamp uit dan spreek je van een open stroomkring. 

In veel schakelingen zit een schakelaar om de schakeling aan/uit te zetten (open of gesloten te maken). Denk aan een lichtschakelaar/knopje. 

In dit voorbeeld zie je de stroomkringen getekend. De tekening noem je een schakelschema. Ook zie je onder de oogjes een voorbeeld van de stroomkringen met plaatjes. Een met en zonder schakelaar. 

Vraag voor leerlingen: 

Welk symbool in de tekening (schakelschema) is de schakelaar? En wat de batterij en het lampje? 

Schakelschema

• Tekening elektrische schakeling
• Symbolen 
• Draden: horizontaal en verticaal
• Stroom loopt van + naar -

Brandt de lamp in een stroomkring als de stroomkring open of gesloten is?

1. Open
2. Gesloten

Is dit een open of gesloten stroomkring?

1. Open
2. Gesloten

Open

Dat zie je op het schakelschema aan het symbool van de schakelaar. 

Het lijntje raakt niet beide stippen.  

Open

Gesloten 

Waar of niet waar?
De lamp blijft het doen als het draadje los is.

1. Niet waar
2. Waar

Niet waar

 Als het draadje los is heb je een open stroomkring. 

Dan werkt de lamp niet.

Waar of niet waar? De draad vervoert de energie van de lamp naar de batterij.

1. Waar
2. Niet waar

Het is andersom. De draad vervoert energie (stroom) van de batterij naar de lamp. 

Wat is de functie van een schakelaar in een elektrische schakeling (stroomkring)?

1. Die opent of sluit de stroomkring.
2. Die laat de stroom de andere kant op gaan.
3. Die zorgt voor feller of minder fel licht.

Een schakelaar in een stroomkring

De schakelaar maakt de stroomkring open of dicht, 

zodat de lamp aan of uit gaat.

Open stroomkring

Dichte stroomkring

Is er persé een schakelaar nodig om het lampje te laten branden?

1. Ja
2. Nee

Nee

Een lamp kan ook zonder schakelaar branden. Zolang de stroomkring maar gesloten is. 

Let op: de lamp moet wel tegen de hoeveel stroom van de energiebron kunnen.

met schakelaar

met schakelaar

zonder schakelaar

zonder schakelaar

Nodig: pen, opdrachtenblad 'elektronica', werkblad 'elektronica', elektrodoos

Wat weet je al van elektriciteit en stroomkringen? 

1. Ik kan uitleggen wat een gesloten stroomkring is.
2. Ik kan uitleggen wat de functie van een schakelaar is.
3. Ik kan uitleggen wanneer in serie- en parallelschakeling een lampje wel of niet werkt.  

Stroomkringen (video) en schakelschema's 

Lessonup vragen

Ik kan uitleggen wat een gesloten stroomkring is.

Ik kan uitleggen wat de functie van een schakelaar is.

1. Opdracht: Elektronica + Maak de vragen van het werkblad: Elektronica.
   
2. Verdiepingsopdrachten elektronica (vraag de docent).

Opdracht 1, 3 en 4 van het werkblad bespreken. 

Opdracht: Elektronica

Nodig: 

• Pen
• Werkblad: Elektronica
• Opdrachtenblad: Elektronica
• Elektrodoos met componenten 

Geleider

Energiebron (batterijhouder)

Drukschakelaar

Verbruiker

(houder met lampje)

Afsluiting

Nabespreken opdracht 1A, 1B, 3 en 4.

Opdracht 1A: Schakelaars

1A: Hoe kan het dat de lamp gaat branden als je de schakelaar indrukt?

Opdracht 1B: Schakelaars

1B. Hoe kan het dat de lamp aan gaat? 

Wat gebeurd er in de schakelaar?

Opdracht 3: Waterschakelaar

Hoe komt het dat het lampje gaat branden als je je vinger nat maakt?

Opdracht 4: Serie en parallel

Haal bij beide schakelingen 1 lampje weg.

Waardoor werkt bij de parallelschakeling het overgebleven lampje wel en bij de serieschakeling niet?