H5.4 + H5.5 lenzen en beeld en het oog

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

H5.4 + H5.5 lenzen en beeld en het oog

Hst 2 Licht

Jas in de kluis

Mobiel in de Kluis of thuis!!!

Spullen op tafel; 

boek, schrift, schrijfspullen, rekenmachine

Tas op de grond

H2 Licht

2.1 Starten

2.2 Lichtbronnen en kleur (wk1)

2.3 Weerkaatsen van licht (wk1)

2.4 Beelden maken met lenzen (wk2)

2.5 Het oog (wk3)

Oefentoets (wk4)

Woensdag 19 juni PTA H2 (LET OP: slechts 5 weken)

Eerst stukje herhaling 5.2-5.3

Infrarood - Ultraviolet licht

Spiegelwet

Spiegelbeeld maken

Schaduw bepalen (werken met randstralen) 

Spiegel wet + Spiegelbeeld maken

Spiegelbeeld tekenen 

1. Verleng eventueel de spiegel met stippellijnen
   
2. Pak een vast punt b.v. het oog en noem dat a
3. Meet voorwerpsafstand = v voor het oog
4.  Stippel loodrechte lijn naar andere kant spiegel
5. Teken het punt aan de andere kant van de spiegel (gelijke afstand tot spiegel => a'
6. Herhaal dit voor haren (b) en voeten (c).
7. Teken de lichtstralen naar haar oog, van de bovenkant en onderkant van de spiegel
8.  Nu de vraag: Hoeveel kan ze zichzelf zien in de spiegel?

2.4 Lenzen

Deze les ga je meer leren over hoe lenzen werken en wat ze doen met het beeld

Lenzen

voorbeelden:

bril

in fototoestel

vergrootglas

lens in oog

lens op oog

Leerdoelen

Ik kan

• de kenmerken van positieve en negatieve lenzen benoemen 
• beschrijven wat het brandpunt van de lens is
• onderscheid maken tussen een reëel beeld en een virtueel beeld. 
• een beeld construeren, dat gevormd wordt door een positieve lens.
• de voorwerpsafstand en beeldafstand van een positieve lens beschrijven. 

Brandpunt = F

brandpuntsafstand = f

Misschien ooit vroeger wel eens gedaan - met een loep blaadjes in de fik steken! Dan liggen de blaadjes in het brandpunt. 

Soorten lenzen

Dit is een .... lens

1. Bolle
2. Holle

Tekenen van beeld bij een positieve lens

NOTEER DE REGELS!!

Tekenregels:

De stralen vanaf de uiteinden van het voorwerp tekenen

1. de straal midden door de lens gaat in de zelfde richting  verder. => wordt niet afgebogen 
2. de straal evenwijdig aan de hoofdas (loodrecht op de lens), tot aan de lens => na de lens gaat de straal door het brandpunt achter de lens
3. het beeld ontstaat daar waar de stralen elkaar kruisen. => beeld is omgekeerd

Construeren beeld

V

Onthouden !

Positieve lens (bolle lens)

• Heeft een Convergerende werking (naar elkaar toe)
• De  lichtstralen komen bij elkaar in het brandpunt (hoofdletter F)
• Afstand lens => brandpunt heet brandpunts-afstand (kleine letter f)

Negatieve lens (holle lens)

• Heeft een divergerende werking (van elkaar af).
• Negatief brandpunt (dus vóór de lens) 

Tekenen Beeld bij positieve lens:

• Teken altijd de twee constructie stralen
• Beeld is omgekeerd.

Hoe groot is de hoek van inval?

Stelling 1: Infrarood licht kun je spiegelen
Stelling 2: Infrarood licht gaat door je hand

1. Stelling 1 en 2 zijn fout
2. Stelling 1 en 2 zijn goed
3. Stelling 1 is goed
4. stelling 2 is goed

Constructiestralen

Hoeveel constructiestralen hebje nodig om de plaats van het beeld vast te stellen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In figuur 4 is een reëel beeld gemaakt met een positieve lens.
Welke twee lichtstralen zijn geen constructiestralen?

1. Lichtstraal 1
2. Lichtstraal 2
3. Lichtstraal 3
4. Lichtstraal 4

Constructiestralen

Aan de slag

Lees H2.4 goed door uit leerboek (p. 26-30)

Maak opgave 3 t/m 12 werkboek (p. 25-27)

Klaar: Controleer de opdrachten

Van fouten kun je alleen maar leren!!!

Deze les: H2.5 Het oog

Leerdoelen vandaag

Ik kan straks ...

• de 7 onderdelen van het oog benoemen.
  
• de functie van de pupil uitleggen.
  
• uitleggen wat accommoderen van de ooglens is.
  
• uitleggen welke lens bijziend en verziend kan corrigeren.
  

Maar eerst korte herhaling lesstof 2.4 Constructiestralen tekenen en beeld 

Constructiestralen bij een bolle lens

Voorkennis

Zijn er leerlingen in de klas die een bril of lenzen dragen en weten welke sterkte ze ongeveer hebben?

Heb jullie moeite met voorwerpen van dichtbij of van veraf?

Dioptrie

Oogarts en opticien gebruiken dpt om de sterkte (S) van brillenglazen aan te geven.

S=​f​​1​​

De belangrijkste onderdelen van het oog

Het beeld komt ondersteboven op het netvlies.

• Pupil is de opening in de iris (de gekleurde gedeelte van de oog)

• Veel licht - pupil klein

• Weinig licht - pupil groot

accommoderen

Als een voorwerp dichterbij

komt wordt de lens boller.

Accommoderen : lens platter of boller maken

Bijziend

• Dichtbij scherp, veraf wazig
•  De ooglens is te bol 
• Beeld kom vóór het netvlies
• Je hebt een negatieve lens nodig
• 'negatieve" bril => ogen lijken kleiner

Verziend

• veraf scherp, dichtbij wazig
• De ooglens is te zwak 
• Beeld komt achter je netvlies
• Je hebt een positieve lens nodig
• "positieve" bril => ogen lijken groter

Aan de slag

Lees H2.5 goed door van leerboek (p. 31-34)

Maak opgaven H2.5 opg. 3 t/m 17 (p. 28-31)

Maak de extra tekenopdrachten H2 opg. 1 t/m 11 verder af

Controleer Alle opgaven

Juist van jouw fouten kun je leren

Waarop valt het licht om een beeld te vormen in je oog?

1. Iris
2. Pupil
3. Netvlies
4. Hersenen

Bij veel licht is de pupil

1. Groot
2. Klein
3. Licht heeft geen invloed op pupil

Wat is constant in de oog ?

1. brandpuntafstand
2. beeldafstand

Hoe heet het als de spiertjes rondom de lens de lens verstellen?

1. Revalideren
2. Accommoderen
3. Adapteren
4. Corrigeren

Wat is het probleem als je bijziend bent ?

1. Ooglens is te sterk
2. Ooglens is te zwak

Hoe sterk is een lens als de brandpuntafstand 35 cm is?

1. 0,029
2. 0,29
3. 2,9
4. 29